‘Er is altijd een kier waar het licht binnenkomt’

BARNEVELD ,,Ook na 77 jaar vrijheid is 4 mei een dag om in ere te houden. We zijn gehouden om de herinnering levend te houden, dat bewijst juist deze tijd.’’ Dat zei burgemeester Jan Luteijn woensdagavond tijdens de Dodenherdenking bij het oorlogsmonument van Barneveld. Hij plaatste de herdenking tegen de achtergrond van de oorlog in Oekraïne, de polarisatie van de samenleving door de coronapandemie en de opvang van vluchtelingen. 

VOORRECHT Luteijn noemde het een voorrecht dat na twee jaar de herdenking weer zonder beperkende coronamaatregelen bij het oorlogsmonument bij begraafplaats ‘De Plantage’ kon plaatsvinden, samen met de vele aanwezigen. Zij herdachten alle mensen die in de oorlogsjaren 1940-1945 zijn omgekomen en hen die het leven lieten bij wereldwijde vredesmissies. ,,We herdenken met groot respect en met grote waardering.’’

HERINNERINGEN De burgemeester wees erop dat de persoonlijke herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog afnemen en dat het daarom waardevol is om de nieuwe generaties te motiveren om te blijven gedenken. ,,We moeten voorkomen dat de herinneringen van deze historische les vervagen.’’ De noodzaak daarvan onderstreepte hij door te verwijzen naar de actualiteit. ,,Op twee uur vliegen hier vandaan woedt een vreselijke oorlog. We dachten dat oorlog in of langs de grenzen van Europa niet meer zou plaatsvinden, maar daarin hebben we ons vergist. Samen met u spreek ik mijn meeleven uit naar het volk van Oekraïne dat tot vandaag ernstig lijdt onder de agressie van Rusland. We hopen en bidden dat er spoedig een eind mag komen aan de bombardementen en het doden van onschuldigen.’’

DANKBAAR Dat uit een onderzoek blijkt dat 85 procent van de Nederlanders waarde hecht aan de traditie om de slachtoffers van de oorlog te blijven herdenken, maakt hem naar eigen zeggen ,,dankbaar’’. Wel uitte hij zijn bezorgdheid over de kloof die in de afgelopen twee jaar tijdens de coronapandemie tussen inwoners zomaar kon ontstaan. ,,Dat het gesprek over maatregelen en handhaving ervan niet mogelijk bleek. Dat we niet meer luisterden naar elkaar, maar een onopgeefbare opvatting koesterden over wat wel of niet moest worden gedaan. Polarisatie groeide terwijl we elkaar in die periode zo hard nodig hadden. Laten we nu we de effecten van oorlog weer zo intens voelen, nog eens diep nadenken wat vrijheid en vrede betekenen. Zonder vooroordelen, maar echt met elkaar in gesprek.’’

VLUCHTELINGEN HELPEN Ook ging de burgemeester in op de noodzaak vluchtelingen te helpen. ,,Vrijheid, respect, solidariteit en zorgzaamheid zijn belangrijke kernwaarden van ons land. Al eeuwenlang koesteren wij deze waarden die wortelen in de christelijke traditie. Ook in het vraagstuk van de opvang van vluchtelingen, waar ook vandaan, die op zoek zijn naar vrede en veiligheid, ervaren we de dragende kracht van onze kernwaarden. En helpen we mensen in nood vanuit deze morele overtuiging.’’

Luteijn ging ook even in op wat de twee minuten stilte voor hem persoonlijk betekenen. ,,Die ervaar ik als een uiting van verbondenheid met alle omgekomenen. En ook de vlag, ons volkslied, de kransen en de muziek hebben betekenis voor alle generaties.’’ 

Hij stak alle aanwezigen een hart onder de riem: ,,Hoe donker het ook lijkt, er is altijd een kier, waar het licht binnenkomt. In iedere samenleving is er ruimte voor geloof, ruimte voor hoop en ruimte voor liefde.’’

Na de toespraak van burgemeester Luteijn, werd het programma vervolgd met onder meer een toespraak van muzikant Nico Kribbe. Bijzonder was dat voor het eerst leerlingen van de Barneveldse Muziekschool ook een bijdrage leverden: Naomi Hoogenraad en Daniël Bakker (zang) en Laura Rebel (viool). Docente Astrid Krause begeleidde hen met de piano. De complete muzikale omlijsting van de herdenking werd traditiegetrouw verzorgd door Muziekgezelschap De Harmonie. 

Verder droeg dorpsdichter Brigitte Veltman een gedicht voor en las Luna Scheel, leerling van de J.H. Donnerschool in De Glind, een zelfgeschreven kort verhaal voor.

Na het Taptoe-signaal volgen de twee minuten stilte. Militairen uit Stroe en enkele oud-mariniers hielden daarbij de erewacht.