Niks moet en niksen mag

"Heerlijk… over twee weken beginnen de schoolvakanties en dan trekken we er weer op uit." Zo'n zin hoor ik dezer dagen regelmatig. "Nog even een sprintje naar de finish en dan stap ik uit mijn keurslijf en lekker in mijn eigen vel." Vakantie, vrij zijn, even geen vaste verplichtingen. Niks moet en niksen mag. "Als ik even niks doe, hou me dan vooral niet tegen" schrijft Loesje. Soms weten we zelfs zó te onthaasten dat we vergeten welke dag het is. Hebt u dat ook?

Vakantie als vorm van ontspanning komen we al tegen in de Oudheid. De Romeinen bijvoorbeeld opteerden voor mooie badplaatsen. Het waren echter alleen de rijken en machtigen die zich dit konden veroorloven. Voor de meeste mensen was zoiets niet weggelegd en was er geen onderbreking van het heilige moeten en het harde werken. In onze westerse wereld zien we de intrede van vakanties voor werkenden komen rond het begin van de twintigste eeuw.

In Nederland werd in 1919 de achturige werkdag en het eerste recht op vrije dagen ingevoerd in de arbeidswetgeving. Met de welvaartsgroei na de oorlog nam het aantal vrije dagen en het daarbij uit te keren vakantiegeld toe. Het werd in de collectieve arbeidsovereenkomsten (cao's) vastgelegd door werkgevers en werknemers. In 1966 werd in het Burgerlijk Wetboek geregeld dat men bij een voltijdse werkweek een wettelijk recht kreeg op tenminste 20 vrije dagen met behoud van loon. Los van alle afspraken in Cao's heeft een werknemer in Nederland nu inclusief de officiële feestdagen recht op 28 vrije dagen. Daarmee zijn we overigens een bescheiden land want in Zweden en Oostenrijk is dit 38 en in Frankrijk 36 dagen.

Uit allerlei onderzoek blijkt dat vakantie een positief effect heeft op onze gezondheid en ons welbevinden. Mensen die de tijd nemen om te onthaasten zijn minder vaak ziek en lijden minder onder stress. Ook het geluksgevoel neemt toe als je tijd kunt besteden aan elkaar en je de relaties met partner, kinderen en vrienden onderhoudt. Bovendien komt menigeen terug van vakantie met nieuwe ideeën of heeft nieuwe kennis opgedaan die daarna nuttig worden aangewend. Daarvoor hoef je echt geen grote reizen te maken. Ook dichtbij huis kan het relaxen je accu opladen en veel nieuwe energie geven. Trouwens het tegenovergestelde gebeurt soms ook want de alarmcentrales krijgen jaarlijks honderden meldingen van mensen die tijdens hun vakantie slapeloosheid, stress, angst, relatieconflicten en psychische en lichamelijke klachten ervaren. De boog heeft dan blijkbaar al te lang gespannen gestaan.

Met ons gezin hebben we veel gekampeerd en hielden we van actieve vakanties. Er op uit met de vouwwagen naar een mooi meer in Frankrijk, de bossen in Duitsland of de bergen in Oostenrijk en Zwitserland. Steden bezoeken, mooie wandelingen in de Alpen of een klimpartij naar een of ander uitkijkpunt in de bergen. Nu besef ik mij weleens dat onze kinderen dat niet altijd zo aantrekkelijk vonden. Voor hen was de camping met een zwembad en de vriendjes goed genoeg. Laatst hoorde ik daarover een mooi liedje gezongen door Kinderen voor Kinderen:

Ik wil op de camping blijven.

Niks geen bomen met olijven

heb de bale van die kerken

en van grote meesterwerken

en van torentjes en dijkjes

en van leuke boerderijtjes

en van mooi bewerkte stallen

en de bossen, watervallen

van dat prachtige stadhuis

…blehhhh ik blijf liever thuis.

Nou, dat liedje leek me goed om mee te geven om ook de kinderen hun recht op vakantie te gunnen. Want niks moet en niksen mag. Daarvoor is het straks vakantie. Ik wens u allen, of u nu reizen maakt naar Verweggistan of thuis blijft in Tunesië, een fijne vakantie toe. Nog een laatste tip: Neem een lege koffer mee voor alle mooie verhalen die u opdoet en verras elkaar met die surprise.

Asje van Dijk