'Volstrekt dieptepunt in onze geschiedenis'

BARNEVELD ,,Deze holocaustherdenking verplicht ons allen om waakzaam te zijn en te voorkomen dat een dergelijke volkerenmoord ooit nog zal gebeuren. Auschwitz, nooit meer!´´

Dat zei burgemeester Asje van Dijk maandagmiddag op de Barneveldse begraafplaats ter gelegenheid van de onthulling van een speciaal holocaustmonument, gemaakt door de Voorthuizense kunstenaar Gerard Overeem. ,,Vandaag herdenken wij de bevrijding van Auschwitz... 27 januari 1945.  Wereldwijd wordt er stilgestaan bij de miljoenen slachtoffers van de Holocaust;  het onvergetelijke en onbeschrijflijke leed dat de Joodse gemeenschap werd aangedaan.  De herinnering aan de Shoah waarin 6 miljoen joodse mannen, vrouwen, en kinderen werden vermoord door de Nazi’s. Een volstrekt dieptepunt in onze geschiedenis, een breuk in onze beschaving.´´

GERARD OVEREEM ,,Gerard Overeem maakte een ontwerp dat paste bij het al eerder door hem vervaardigde oorlogsmonument waar we vandaag voor staan. Zijn thema:  "Verscheurd maar niet gebroken".  Straks zult u de tekst op het monument kunnen lezen. Deze is gekozen uit het boek Job en in het Hebreeuws gehouwen in de harde steen. Vrij vertaald in de eigen woorden van Gerard Overeem staat daar: "Ik wilde dat mijn ellende werd opgeschreven in een boek, met een stalen pen in lood gekrast, gehouwen in een rots voor eeuwig."  Gestold verdriet, gevangen in graniet. De hand van de kunstenaar zorgt ervoor dat de verschrikkingen van de Holocaust... de etnische zuivering in de Shoah... de volkerenmoord waar dan ook ter wereld, hier gehoord zullen worden.  Gehouwen in een rots voor eeuwig. "Nooit meer Auschwitz". Nooit meer... nooit meer!´´ 

Van Dijk noemde met naam en toenaam de negen Barneveldse joden die ten tijde van de oorlog werden gedood. 

• Emanuel Cohen, gestorven op 15 februari 1943 te Westerbork. 

• Jacob Marcus de Leeuw, gestorven op 5 februari 1943 te Auschwitz. 

• Jeltje de Leeuw, gestorven op 26 maart 1943 te Sobibor. 

• Aaltje Roeper-de Schaap, gestorven op 26 maart 1943 te Sobibor. 

• Jakob Lichtenstern, gestorven op 27 augustus 1943 te Auschwitz. 

• Wilma Schorstein-Lichtenstern, gestorven op 2 mei 1945 te Trobitz. 

• Ernest Armand Lorjé, gestorven op 28 mei 1943 te Sobibor. 

• Debora Lorje-del Valle, gestorven op 28 mei 1943 te Sobibor. 

• Lorjé, Riwka, gestorven op 28 mei 1943 te Sobibor, 

NEGEN NAMEN ,,We noemen hun namen, want de Shoah ging niet om 6 miljoen Joden maar om 6 miljoen mensen met een naam. Unieke mensen met een eigen gezicht. Ja, ze kregen van de Nazi’s een nummer ingebrand en werden erger dan als beesten behandeld. Maar niets en niemand mag vergeten dat het om mensen, onze medemensen ging. Broeders en zusters die werden weggevoerd niet om wat ze deden maar om wie ze waren. Joden!´´

ZONDEBOKKEN ,,Horen we dan bijtijds hoe complexe en pijnlijke vraagstukken in verband gebracht worden met nieuwe zondebokken? Onderkennen we dan hoe sommige leiders zich in het publieke domein als de nieuwe sterke man of vrouw presenteren?  Een herdenking van de Holocaust en de bevrijding van Auschwitz houden we daarom ook om niet te vergeten en te verzwijgen. Niet te vergeten wat er toen gebeurde. En niet te zwijgen in het hier en nu omdat de tegenspraak tegen nieuwe vormen van buitensluiten, uitsluiten en opsluiten bijtijds gehoord moet worden. Je weet nooit hoe het komt en uit welke hoek.´´