‘We hadden alle vier nul komma nul zwemervaring’

VOORTHUIZEN Vier vrienden die elkaar al jaren van het voetbal, bij VVOP in Voorthuizen, en van school kennen doen zondag 28 augustus mee aan de Amsterdam City Swim. Daarmee halen ze geld op voor Stichting ALS. Ze wilden iets doen nadat bij de vader van één van hen de ziekte ALS is vastgesteld.

Mijn vader kreeg moeite met spreken en met bewegen, vooral met zijn fijne motoriek. Op een gegeven moment hadden we het idee dat er iets aan de hand moest zijn’’, vertelt Hans Gerritse (36). Bij zijn vader Johan (73) werd op 8 maart van dit jaar na veel onderzoek in het ziekenhuis de zenuw/spierziekte ALS gediagnosticeerd.

,,Hans stuurde een appje in de vriendengroep-app met het nieuws’’, herinnert Theo Kool (36) zich. ,,Door corona had ik Hans zijn ouders de afgelopen jaren minder gezien dan normaal. Op de verjaardag van Stenn, de zoon van Hans, stonden we eindelijk weer eens gezellig met Johan een biertje te drinken. Een dag later zou hij de uitslag krijgen van wat onderzoeken, maar dit had niemand verwacht. Nu denk ik wel eens terug aan die avond, toen was alles nog ‘normaal’. Vanaf nu heeft Johan ALS en wordt het nooit meer zoals het was. Daardoor word je met je neus op de feiten gedrukt.’’

TWEEDE HUIS Theo kent Hans en zijn familie sinds hij met zijn ouders, broer en zus in Voorthuizen kwam wonen. ,,In totaal al zo’n 32 jaar’’, stelt hij samen met Hans vast op een terras aan het Bunckmanplein in het dorp. ,,Johans vrouw Alie zegt altijd dat we elkaar als eerste zagen op de peuterspeelzaal, vanaf dat moment zijn we vrienden. Later ging ik met hen mee op zomervakantie op de camping met de caravan, altijd in Nederland. Ik liep de deur plat bij Hans en Hans bij mij. Het voelde voor mij als m’n tweede thuis.”

Theo en Hans zijn vanaf hun jeugd vrienden. Bij het Voorthuizense VVOP ontstond een vriendengroep, met onder anderen Tommy Boersen (35) en Robbert Busser (36), die ook al een week of vier samen met hen trainen voor de Amsterdam City Swim op zondag 28 augustus. 

Op die dag gaan ze samen een parcours van ruim twee kilometer zwemmen door de Amsterdamse grachten. Rond de drieduizend zwemmers starten dan vanaf 10.30 uur in de Keizersgracht, om uiteindelijk uit te komen bij de finish op het Marineterrein. Na de junioren zetten de sportzwemmers een prestatie neer. Tommy, Robbert, Theo en Hans gaan daarna in een speciaal zwempak, ‘wetsuits’, het water in. Theo: ,,We oefenen nu met dat pak in het Zeumerse gat. Het pak is vooral bedoeld om warm te blijven’’. ,,Het aantrekken is een hele toer, maar als je eenmaal zwemt, merk je er niks meer van’’, merkt Hans op. 

,,Het oefenen bij Zeumeren is een heel andere training dan in het zwembad. In het zwembad trainen we vooral de techniek, maar bij Zeumeren merk je hoe het is om buiten met bijvoorbeeld wind en verschillende temperaturen te zwemmen. Het leuke daarvan is dat onze vrouwen en kinderen ons dan komen aanmoedigen en de kinderen lekker spelen in het zand. Aan support geen gebrek.’’

GOED DOEL ,,Ik overweeg om mee te doen aan de Amsterdam City Swim, opperde ik zo’n acht weken geleden, terwijl we bij Tommy in de tuin aan het bier zaten’’, blikt Hans terug. ,,Geweldig, besloten we meteen met z’n vieren, al hadden we alle vier nul komma nul zwemervaring.’’

,,En het is wel ver. Niet te vergelijken met wat Maarten van der Weijden heeft gedaan, maar in verhouding misschien wel’’, zegt Theo lachend. De olympisch kampioen won goud bij het tien kilometer open water zwemmen nadat hij van kanker was hersteld en zwom sindsdien een paar keer in 2018 en 2019 de Elfstedentocht om wetenschappelijk onderzoek naar de ziekte kanker financieel mogelijk te maken.  

,,Wij doen dit ook voor het goede doel’’, merkt Theo op. ,,Zo willen we niet machteloos toekijken en Johan en Alie laten blijken dat we hen steunen. De reden is verschrikkelijk, maar het is tegelijkertijd fantastisch om te ervaren hoeveel particulieren en bedrijven ons steunen en sponsoren.’’

TECHNIEK TRAINEN Ze hadden nooit gedacht dat ze voor de training iedere week om half zes ‘s ochtends in zwembad De Heuvelrand in Voorthuizen klaar zouden staan. Frank Hartkamp, van Fysiocentrum Hartkamp, maakte hen echter duidelijk dat je zo’n zwemparcours als in Amsterdam niet zomaar aflegt en dat er moest worden getraind. ,,We trainen borstcrawl en schoolslag. Daarbij spijkert Frank ons technisch bij’’, vertelt Hans. ,,Hij leert ons om zo recht mogelijk in het water te blijven, zodat je zo min mogelijk weerstand van het water ervaart tijdens het zwemmen.’’ 

Theo: ,,De kunst van het zwemmen is dat je goed leert drijven en dat je je adem onder controle houdt’’. Hans: ,,De een zwemt meer op kracht en de ander op techniek, maar uiteindelijk kunnen we hierdoor allemaal beter zwemmen. Zwemmen konden we natuurlijk al, we konden boven water blijven, maar wat we nu doen is echt leren zwemmen. Ik zwem zelf al anderhalf keer zo hard als in het begin en dat ook nog met de helft van de energie. Met minder inspanning zwemmen we onder begeleiding van Frank sneller. Kijk, dan wordt zwemmen leuk.’’ 

Ze overwegen zelfs om er na het Amsterdamse avontuur mee door te gaan. ,,Daar hebben we het serieus vanochtend over gehad’’, zegt Hans. Theo: ,,Met een jong gezin en eigen bedrijf heb je nergens tijd voor, maar ‘s morgens om half zes heb ik niks’’.

INEENS DICHTBIJ ALS (amyotrofische laterale sclerose) is een tot nog toe ongeneeslijke en progressieve spier- en zenuwziekte, waardoor spieren uitvallen. ,,Ik kende het helemaal niet, maar op deze manier komt het ineens dichtbij’’, zegt Hans. ,,Ik ben me erin gaan verdiepen. Er zijn verschillende varianten van ALS, maar het is een ziekte waarvoor geen medicijn beschikbaar is. Mijn vader krijgt vanuit het ziekenhuis een teamarts toegewezen, die de behandeling en de begeleiding van het multidisciplinaire zorgteam coördineert. In dit team is alle specialistische zorg aanwezig die mijn vader nodig heeft. Denk aan fysiotherapie, logopedie, ergotherapie en begeleiding van een diëtiste. Alle zorg is gericht op het ondersteunen in het verloop van de ziekte en het zo draaglijk mogelijk houden. Vooral de fijne motoriek en zijn stem laten hem nog wel eens in de steek, maar het zit niet in afnemende spierkracht. De afgelopen drie weken was hij bijvoorbeeld nog met de hele familie druk in de tuin. En hij sjouwde van alles. De tuin is met het oog op de toekomst onderhoudsvrijer gemaakt.’’ 

KONINGIN MÁXIMA De Amsterdam City Swim is een initiatief van veertien vrienden dat in 2011 van start is gegaan om geld in te zamelen voor een toekomstige behandeling van, onderzoek naar de ziekte ALS en verbetering van de kwaliteit van leven van patiënten. Het geld dat jaarlijks bij elkaar wordt gebracht door de zwemmers die zich laten sponsoren, gaat naar de Stichting ALS Nederland (www.als.nl). Maar geld inzamelen is niet het enige doel. De City Swim is bedoeld voor iedereen die de stichting een hart onder de riem wil steken. Wie vijftien jaar of ouder is mag mee zwemmen. En dat geldt ook voor mensen met ALS. Er zwemmen sporters mee en bekende Nederlanders mee, van wie koningin Máxima met voorsprong de bekendste is.

Hans: ,,Ik heb gesproken met iemand die drie keer had meegedaan. Hij vertelde dat hij bijzonder geraakt was door alles wat hij zag. De sfeer, het publiek, familie en vrienden langs de kant van de grachten. Op een gegeven moment zag hij een vrouw in lingerie bij de finish het water uitkomen. Een verslaggever merkte op dat hij haar kleding wel gewaagd vond. Ze vertelde aan hem dat ze het parcours had afgemaakt voor haar vader met ALS. Ze stond langs de kant, maar had zich zonder zich een moment te bedenken van haar bovenkleding ontdaan en had voor hem de route voltooid.’’

De deelnemers starten om de zoveel tijd in groepen, de zogenaamde ‘waves’. ,,Wij zwemmen niet op tijd’’, zegt Theo. ,,Maar we streven ernaar om het in een uur te doen’’, vult Hans aan. ,,Het geld gaat rechtstreeks naar de Stichting ALS Nederland’’, zegt Theo. Op het moment van schrijven is de tussenstand bijna 15.000 euro. ,,Tot nu toe al een geweldig bedrag, waarvoor we iedereen die ons ondersteund heeft willen bedanken. Maar we hebben nog even tot 28 augustus om nog meer in te zamelen. Alle bijdragen zijn meer dan welkom en worden enorm gewaardeerd.’’ 

DOORSLAG ,,Als familie willen we niet per se in de belangstelling staan’’, zegt Hans. Hij heeft twee oudere zussen, Carla en Jolanda. ,,We hebben getwijfeld of we met deze actie deze manier van publiciteit wilden opzoeken. Wat de doorslag heeft gegeven, is dat we van zoveel mensen ondersteuning en hartverwarmende reacties hebben gekregen. Daarnaast willen we graag aandacht vragen voor de stichting ALS en zoveel mogelijk geld ophalen voor onderzoek naar medicijnen tegen ALS.

,,Hans komt uit een hechte familie. Het zijn mensen die veel samen met elkaar doen en elkaar helpen’’, merkt Theo op. ,,Ze zullen anderen niet snel om hulp vragen, ook niet bij het aanpassen van de tuin bijvoorbeeld. Daarom vind ik het, net als Tommy en Robbert, mooi dat we op deze manier een bijdrage kunnen leveren en ze hier hopelijk mee steunen, want je staat machteloos aan de zijlijn.’’

Wie het team van Tommy, Robbert, Theo en Hans uit Voorthuizen wil sponsoren, kan bijdragen door de QR-code te scannen. Of via www.amsterdamcityswim.nl/team/team-voorthuizen.

Henk van IJken

WAT IS ALS?
ALS (amyotrofische laterale sclerose) is een dodelijke zenuw/spierziekte waarbij je spieren één voor één uitvallen. In Nederland leven zo’n 1.500 mensen met ALS, of de aanverwante ziekten PSMA en PLS. Ieder jaar komen er 500 nieuwe patiënten bij en overlijden er ook 500. (Bron: Stichting ALS Nederland)