‘Dierenwelzijn, een zorg van en voor ons allemaal’

BARNEVELD Corona heeft geen positieve invloed gehad op het welzijn van huisdieren. Dat stelt Dr. Claudia Vinke, universitair docent diergedrag en dierenwelzijn aan de faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht. Ze beantwoordt in dit artikel vragen van Mijntje Pluimers en dierenarts en voormalig lector diergezondheid en -welzijn Paul Overgaauw, beiden van Lokaal Belang. De partij heeft van dierenwelzijn een belangrijk punt gemaakt in haar verkiezingsprogramma.

Heeft u de indruk dat dierenmishandeling/verwaarlozing vaker voorkomt of is het probleem meer zichtbaar geworden door de toenemende aandacht?
,,We hebben meer huisdieren dan voorheen. Deze aantallen zijn in de coronaperiode sterk toegenomen. Helaas heeft dat ook meer probleemsituaties tot gevolg (gehad). Daarnaast speelt natuurlijk dat de problemen door meer aandacht zichtbaarder is geworden (bijvoorbeeld bij dierenwelzijnsorganisaties, politie ej politieke partijen). Aandacht en bewustwording is een belangrijk aspect. Je moet weten dat iets bestaat of gebeurt, voordat je beseft dat het een aandachtspunt is.

Wat kunt u zeggen over de relatie tussen dierenmishandeling en huiselijk geweld?
Onderzoek heeft aangetoond dat hier relaties kunnen zijn en dat we er daarom bijzonder alert op moeten zijn. Dus als we bij een dier mishandeling vermoeden, kan dit gepaard gaan met huiselijk geweld en andersom. Huisdieren kunnen ook door het beleven en ervaren van heftige situaties binnenshuis, zoals ruzies met stemverheffing of erger, mentale trauma’s oplopen. Deze gezondheidsproblemen kunnen zelfs de openbare veiligheid aantasten als zo’n dier zich in zijn stress en gevoel van onveiligheid genoodzaakt voelt zich te verdedigen.´´

Heeft de coronatijd nog een bijzondere invloed gehad?
Ja, er kwamen veel nieuwe huisdiereigenaren bij (met minder ervaring op het gebied van verzorging en opvoeding). Daarnaast werden door corona ook nog alle hondenscholen gesloten en de trainingen opgeschort. Het logische gevolg: meer gedragsproblemen. Dierenartsen en diergedragstherapeuten hebben het er beslist drukker mee gekregen.

Veel pups en kittens zijn bovendien uit allerlei hoeken en gaten gekomen, waaronder ook via de malafide dierenhandel uit het buitenland en de broodfok. Dit kan resulteren in meer medische problemen en gedragsproblemen. Commerciële fokbedrijven hebben ook geen mogelijkheden (en de wil niet) om jonge dieren goed te socialiseren en voor te bereiden op een gezinsleven in een drukke samenleving. Aangezien voor gedragsontwikkeling de eerste klap een daalder waard is, zijn daardoor heel wat huisdieren slecht gesocialiseerd terechtgekomen bij -overwegend- slecht geïnformeerde en onervaren eigenaren.´´

Heeft de gemeente hier een rol in?
Om gedragsproblemen en volle asiels (met lastig herplaatsbare dieren)  te voorkomen, kan preventie goed werken. Eigenaren die een huisdier willen, kunnen zich bijvoorbeeld vooraf laten informeren door een dierenarts om door te nemen wat het betekent om een huisdier te hebben; de kosten en de tijdsinvestering, maar ook het besef  dat je als eigenaar verantwoordelijk bent om de nodige zorg te verlenen en je huisdier veilig te houden voor de rest van de samenleving. Ook kunnen dierenartsen eigenaren met jonge dieren informeren, bijv. bij de eerste enting, hoe je een jong dier goed moet socialiseren en voorbereiden op de toekomst. Gemeenten zouden hierover met zorggevers kunnen overleggen, zoals dierenartsen, maar ook hondenscholen, diergedragstherapeuten en asiels. Dit om in de gemeente een preventief beleid en protocollen op te zetten voor de gezamenlijke zorg voor dierenwelzijn, diergezondheid en veiligheid in de samenleving.

Zou een jaarlijks overleg met dierenartsen in de gemeente bijvoorbeeld zinvol zijn om problemen tijdig te signaleren?
De dierenarts fungeert als een spin in het web voor de gezondheids- en welzijnszorg van (landbouw)huisdieren. In die centrale rol kan de dierenarts ook informeren naar de ontwikkeling van het gedrag en/of gedragsproblemen zoals bij een ‘’consultatiebureau’’.

Op welke manier kan de gemeente de samenleving actief betrekken? Wat vindt u er bijvoorbeeld van om regelmatig informatie/tips richting burger via de gemeentepagina en sociale media te geven op het gebied van dierenwelzijn? Zou dat een positief effect hebben op de samenleving in de vorm van  minder gevaar op straat en minder dieren in het asiel?

Dit kan zeker een positief effect hebben, Als de gemeente op de website informeert over hondenbelasting, kan die evengoed wijzen op het lokale dierzorgsysteem, aanschaf, dierenarts, hondenschool, opvang, uitlaatservices, trimsalon (voor de nodige vachtzorg), lokale diergedragstherapeut bij gedragsproblemen en over de gemeentelijke interventies als het mis gaat. Zo kan een hond bij verwaarlozing, mishandeling en/of recidiverende en/of ernstige bijtincidenten door de burgemeester in beslag genomen worden.’’