Ben Erkens over biologische wijnbouw

BARNEVELD RegisterVinoloog Ben Erkens uit Barneveld weet alles over wijnen. Voor de Barneveldse Krant schrijft hij zes keer een wijncolumn. Vandaag deel vier.

Vorige week was er een uitzending van nieuwsprogramma EenVandaag waarin melding werd gemaakt van de aanwezigheid van het bestrijdingsmiddel glyfosaat in een Bordeauxwijn uit het schap van supermarkten Lidl, Albert Heijn en Jumbo. Niet fraai, maar de aangetroffen hoeveelheid lag binnen de Europese normen, dus de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit zag geen reden voor verder onderzoek. 

Voor mij is het een mooi opstapje om in deze column wat over biologische wijnbouw te vertellen. Bij biologische wijnbouw is het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen, kunstmest en genetisch gemanipuleerd plantmateriaal namelijk niet toegestaan. Na vijf jaar kun je het bio-certificaat krijgen.

DUURZAMER De redenen voor een wijnboer om over te schakelen naar biologisch wijnbouw zijn divers, maar het is een feit dat het duurzamer is. De chemische bestrijdingsmiddelen doden niet alleen de schimmels op de wijnstok, maar ook allerlei andere organismen in de wijngaard en bodem. De grond ‘slibt’ dicht en de wijnstok zal niet zo diep wortelen. De biodiversiteit in de wijngaard en de directe omgeving neemt af. Uiteindelijk zullen ook resten van de pesticiden in het grondwater terecht komen.

PRIJS-KWALITEIT Bij biologische wijnbouw mag je alleen 100 procent natuurlijke bestrijdingsmiddelen gebruiken (bijvoorbeeld bakkersgist in water) en de bemesting gebeurt met compost van samengestelde planten- en kruidenmengsels. 

Door de gezondere bodem zal de wijnstok dieper wortelen (soms wel 30 meter of meer), waardoor de complexiteit van de wijn stijgt. De druivenstok zelf zal ook gezonder worden, waardoor het afweermechanisme van de plant zal toenemen. Biologische wijnbouw vereist een strakke planning en is arbeidsintensiever. Duurder dus? Nee, de kostprijs is hoger, maar de wijnen krijgen ook meer diepgang (kwaliteit), waardoor de prijs-kwaliteitverhouding blijft kloppen.

MOEZEL EN SICILIË Het verschil tussen wel of niet biologisch is overigens niet altijd heel groot. Er zijn genoeg wijnboeren die nagenoeg biologisch werken, maar net die laatste stap niet kunnen maken. 

Bij onze wijnboer in de Moezel is er meer kans op schimmelvorming dan op een goed ‘geventileerd’ eiland als Sicilië. De meeste jaren werkt hij biologisch, maar soms zijn de weersomstandigheden zo ongunstig dat hij wel moet spuiten, omdat anders de complete oogst verloren gaat. 

SULFIET Nog iets over sulfiet in de wijn. Ook op een fles biologische wijn staat de vermelding ‘bevat sulfieten’. Sulfiet wordt al sinds jaar en dag gebruikt. Het wordt aan een wijnfles toegevoegd ter conservering. Het doodt mogelijke bacteriën en reageert met de zuurstof die de wijnfles binnendringt. 

Omdat sulfiet een allergene stof is, moet het sinds een aantal jaren op het etiket vermeld worden. Bij hele dunne en zoete wijnen is meer sulfiet nodig (‘hoofdpijnwijn’) dan bij volle droge wijnen. Het maximaal toegestane sulfietgehalte is voor biologische wijnen 50 procent lager dan voor normale wijnen. Tijdens het gistingsproces ontstaan ook sulfieten, dus er bestaan geen wijnen zonder sulfieten, alleen enkele zonder toegevoegde sulfieten.

AANRADERS Wij hebben een aantal biologische wijnen in ons assortiment, waaronder twee witte en twee rode wijnen van Birgit Pferschy-Seper uit Oostenrijk. Een fris fruitige Grüner Veltliner, een volle droge Weissburgunder en twee kwaliteiten Zweigelt. Absolute aanraders.

Lees ook de eerste drie columns: ‘Wijn proeven als een professional’, Ben Erkens over wijnen uit de ’oude en nieuwe wereld’ en ‘Andere processen om wijn te bereiden’.

Aangeboden door: Drankenspeciaalzaak Erkens in Barneveld.