Kandidaat Pro’98 over armoede: ‘Geen geld is grootste probleem’

BARNEVELD De uiterste rek zoeken in landelijke wetgeving om armoede te doorbreken. Dat stelt Pro’98 in haar verkiezingsprogramma. Andere gemeenten gingen Barneveld voor. Henri Mulder, kandidaat voor de gemeenteraad, vertelt vanuit zijn eigen ervaring waarom dit zo belangrijk is. ,,Het grootste probleem van armoede is dat mensen geen geld hebben.”

Volgens Henri is er terecht veel aandacht voor armoede. ,,Keer op keer landt een crisis het hardst bij de laagste inkomens.” Dat was met de maatregelen rondom corona, maar nu opnieuw met de oplopende inflatie en energierekening. Daarbij ontstaat langzamerhand een ander beeld van mensen in armoede. Met een ongelukkige stapeling van schulden kan iedereen erin verzeild raken.

,,De toeslagenaffaire ontregelde gezinnen waar niets aan de hand was’’, aldus Pro’98. ,,De stress die geldproblemen oplevert, wordt tegenwoordig breed erkend. Daarbij ontstaat het besef dat de landelijke wetgeving rondom arbeidsdeelname (de participatiewet) niet werkt. Mensen blijven aan de kant staan. Of worden bij te strak toepassen van de wet zelfs met boetes opgezadeld zoals in de boodschappenaffaire. Armoede is nu een prominent aandachtsgebied in het landelijke coalitieakkoord. Ook in Barneveld is er veel aandacht, onder meer met de gesprekkenreeks van Armoede Barneveld.’’

KOUD DOUCHEN Henri heeft het van dichtbij meegemaakt. Volgens hem is het ontzettend belangrijk om het taboe over uitkering en bijstand weg te nemen. Nadat zijn ouders waren gescheiden, kwam Henri als kind al snel in de armoede terecht. Met alleen de huishoudschool was zijn moeder huisvrouw voor een gezin met zeven kinderen. ,,Dat is harder werken dan een fulltime baan, maar je bouwt er geen carrière mee op.” 

Na de scheiding kwam zijn moeder samen met Henri en twee zussen op een camping terecht. Zijn moeder werkte parttime voor een minimumloon, omdat ze niet wilde aankloppen bij gemeente of hulpinstanties. ,,Dan was je mislukt, dan heb je gefaald.” Het ging van kwaad tot erger en het gezin belandde in een nog beroerder chalet, waar het zelfs soms koud douchen was. Niet veel langer daarna was er ook geen stromend water meer. De enige reden dat ze uit de armoede kwamen, was Henri’s stiefvader. ,,Hij heeft ons met zijn laatste spaargeld eruit gekocht, daar ben ik hem eeuwig dankbaar voor.”

VANUIT VERTROUWEN Het kan anders volgens Henri. Verschillende gemeenten zoeken naar een socialere uitvoer van de participatiewet. Barneveld werkt met veel contact en zoekt samen met iemand naar wat voor hem of haar het meest passend is. Andere gemeenten gaan nog verder en zijn voor Pro’98 bronnen van inspiratie. 

Henri: ,,Zo werkt Eindhoven met het ‘Bouwdepot’, een project waarbij dertig kwetsbare jongeren tussen 18 en 21 jaar een jaar lang een uitkering ‘vanuit vertrouwen’ krijgen. Met een eigen plan werken deze jongeren zelf aan een stabiele toekomst.” Mogelijk strijdig met de participatiewet, maar in de praktijk met goede resultaten. 

Ronduit ongehoorzaam is de gemeente Rotterdam die de kostendelersnorm (waarbij een ouder gekort wordt op de bijstand bij een inwonend volwassen kind) niet meer gaat toepassen. Verder zijn er experimenten zoals ‘Vertrouwen werkt’ in Wageningen waarin de strenge regels van de bijstand losgelaten werden, met volgens Pro’98 eerste positieve resultaten.

SOCIALE COÖPERATIE Noemenswaardig, zeker voor een ondernemende gemeente als Barneveld, is volgens Pro’98 de sociale coöperatie. Een organisatie van burgers met lage inkomens gericht op het bevorderen van zelfredzaamheid. Het gaat om kleinschalige (buurt)economische activiteiten die in samenwerking worden opgezet door mensen die eigen zeggenschap hebben over het initiatief. ,,Ik zou het mooi vinden als we op deze voorbeelden in Barneveld verder zouden bouwen”, besluit Henri Mulder.