Biodiverse tuin Tom en Annet in Zwartebroek trekt veel bekijks

ZWARTEBROEK De geboren Voorthuizenaar en Terschuurse wonen nu acht jaar in hun huidige woning aan de Rondweg in Zwartebroek. In een ironische column van zijn hand noemt Tom het een ‘verwaarloosde tuin’ op het perceel voor hun huis. Daarin legt hij uit dat het begrip ‘onkruid’ net zo relatief is als ‘ernstige staat van verwaarlozing’ of ‘netjes en op orde’.

Zo houdt het stel niet van een strakke lap ‘grasfalt’, maar de Zwartebroekers creëren een mozaïek van al dan niet gemaaide stukjes. Tom schrijft: ,,Dat is een bloemvriendelijke manier van maaien, om plantjes als de Margriet, Grote Pimpernel en het Knoopkruid te sparen. Ik richt het grootste deel van de voortuin zo in dat de planten een natuurlijke eenheid vormen. Met soorten die je in de bermen van Zwartebroek aan zou kunnen treffen (mits adequaat beheerd), aangevuld met soorten die als een fastfoodketen voor de nectar foeragerende insecten fungeren.”

Hij strooit met namen van planten die de tuin rijk is: een Vlinderstruik, Salie, Klein streepzaad, Struisgras en Vergeten wikke. Ook kleine dieren vinden het een walhalla, zoals de Moerassprinkhaan, Knotskronkels, Platruggen, Gele wiedemieren, Kleine dikkaakjes, Aardvlooien, Langlijfjes en Melkelfjes.

ECOLOOG Tom en Annet woonden eerst op een flatje in Amersfoort. Op hun nieuwe plek in Zwartebroek had de vorige eigenaar een keurige strakke tuin achtergelaten. Tom werkt als ecoloog aan de universiteit in Wageningen, terwijl Annet naast haar baan druk bezig is met natuurfotografie. Dit stimuleerde om zelf aan de Rondweg een biodiverse tuin na te streven, met meer bloemen en meer inheemse soorten.

,,We merkten in de eerste jaren dat het niet werkt als je alles maar z’n gang laat gaan, want dan gaat één soort het helemaal overnemen. Het grasje Gestreepte witbol ging onze tuin overwoekeren. Dus gingen we gefaseerd maaien, dan krijgen andere planten de kans en insecten een plek om zich terug te trekken”, legt Tom uit.

,, Je hoeft niet je hele tuin op te offeren

Hij wijst erop dat sommige mensen erg van buxushaagjes houden, waarbij de buxusmot de heg enorm aan kan tasten. Wanneer er meer soorten in de tuin staan, kunnen belagers van de buxusmot dit beestje weer een kopje kleiner maken. ,,Dat is dus een wisselwerking. Hoe biodiverser je tuin, hoe robuuster het systeem. Zo werkt dat overal in de ecologie.”

De twee wijzen stellen dat huiver om je te verdiepen in een dergelijke tuin wel meevalt. Het is minder complex dan mensen misschien vermoeden. Ze verwijzen naar hun Instagram-account. ,,Daar zie je wat een bloemenmengsel met Margrieten en Korenbloemen al kan doen. Als je die inheemse bloemen in je tuin hebt staan, is dat al heel nuttig”, zegt Annet. Ze leggen op Instagram ook uit waarom ze een zogenoemd insectenhotel van twintig bij twintig centimeter ophangen en welke dieren hier op af komen.

STROOK Tom voegt toe dat mensen die biodiversiteit nastreven niet bang hoeven te zijn dat hun hele tuin in één grote jungle moet veranderen. ,,Je hoeft niet je hele tuin op te offeren. Je kunt er bijvoorbeeld een strook van je tuin voor bestemmen. Als iedereen in een straat dat zou doen, heeft dat meer effect dan één biodiverse voortuin, want op die manier krijg je een verbinding van groen en insecten.”

De twee vinden gebruik van gif uit den boze. Ze verwijderen hier en daar wel plantjes, maar dat gebeurt met de hand. Ze juichen het toe dat gemeenten hun inwoners stimuleren om tuinen minder ‘stenig’ te maken. Het zogenoemde tegelwippen is intussen een bekend fenomeen, met als doel meer groen te bevorderen, ook om betere afwatering in de grond te realiseren. Volgens Tom en Annet is voor diverse zaken subsidie te krijgen die bevorderlijk zijn voor de natuur, zoals aanleg van een groen sedumdak en afkoppeling van rioolwater, via een regenton, om tuinplanten water te geven.

Kijkend naar de eigen tuin vindt Annet het Koninginnekruid het fraaist. ,,Dat is een grote struik met hele mooie paarse bollen. Die groeit laat in de zomer en daar komen veel bijen en vlinders op af. Hier kan ik dan weer leuke foto’s van maken. Spirea en Kattestaarten vind ik ook erg mooi, ook al groeit dit ook gewoon aan slootoevers.”

,, Het leukste plantje in onze voortuin vind ik het Valse muizenoortje

VALSE MUIZENOORTJE Tom vindt ‘hele gewone’ dingen leuk, zoals de grassoort Glanshaver. Van de universiteit neemt hij wel eens zaad mee, wat hij dan in de tuin strooit. ,,Het leukste plantje in onze voortuin vind ik het Valse muizenoortje. Je lacht je soms rot om de namen van sommige bloemen en insecten. Het Valse muizenoortje groeit eigenlijk alleen op Terschelling, maar nu dus ook in Terbroek.”,,

KLIMAATVERANDERING Volgens Tom kunnen biodiverse tuinen zelfs bijdragen aan het tegengaan van de klimaatverandering. Hij vindt dat er systematisch subsidie vrij moet komen voor een ‘klimaatneutrale tuin’, met genoeg berging voor regenwater, verkoeling op hete dagen, meer mogelijkheden voor opslag van CO2, een geschikte leefomgeving voor insecten en een voedselbron voor vogels. ,,Doe daar nog een verbod op het spuiten van gif bij, mooie diverse flora - zoveel mogelijk inheemse planten - en we maken Nederland voorloper op het gebied van de tuinnatuur.”

Freek Wolff