Metershoge eikenboom valt spontaan om (update)

BARNEVELD De beheerder van landgoed De Schaffelaar in Barneveld staat voor een raadsel: hoe kon een 150 tot 200 jaar oude boom naast De Koewei maandagavond spontaan omvallen? ,,Dit hadden we absoluut niet zien aankomen, de eik zag er gezond uit”, aldus terreinmedewerker René Visser van Geldersch Landschap en Kasteelen. ,,Maar gelukkig zijn er geen ongelukken gebeurd.”

Meestal zijn er vooraf wel visuele aanwijzingen dat een oude boom dood is, zegt Visser. ,,Dan zie je een zwam, of dode takken. Of dat de boom slecht in het blad zit. Maar daar was hier geen sprake van. Ik heb er net nog even omheen gelopen, maar aan de buitenkant is er niets van te zien.” Nu de wortels bloot liggen, geven die wel een aanwijzing. ,,Je ziet er rot hout tussen zitten. Dat hoort natuurlijk niet.”

VERDRUKKING EN VERDROGING Wat tot de dood van de eik heeft geleid, is volgens de terreinmedewerker op Landgoed De Schaffelaar nog niet te zeggen. ,,Vaak is het een samenloop van omstandigheden. De droogte kan meespelen; het water naast De Koewei is erg gezakt. Bij beuken zie je het meer, dan breken er spontaan takken af door de droogte. We moeten ook goed kijken naar het wortelgestel. Mogelijk is het een factor dat hier, op anderhalve meter, geregeld met 40 ton-vrachtwagens omheen wordt gereden. Aan de andere kant stond-ie aan het water, dus die kant konden de wortels ook niet op. Hij had te maken met verdrukking, verdroging, misschien verzuring. Van alle kanten werd de boom aangevallen. Het is net als met oude mensen: op een gegeven moment is het klaar.”

De alarmbellen gaan wel af bij Geldersch Landschap en Kasteelen. Als de boom enkele dagen eerder was omgevallen, waren er mogelijk bezoekers van de Terdege Zomerfair geraakt. ,,We zijn vooral blij dat alles goed is gegaan en dat er geen slachtoffers zijn.” Zorgen om andere bomen in de nabijheid van dit exemplaar zijn er niet bij Visser. ,,Het is ook een beetje de natuur. Je kunt niet alles plannen.” Volgende week vindt op de Koewei de Ballonfiësta plaats. Dat is voor Geldersch Landschap geen aanleiding om extra boomcontroles te doen om de risico’s uit te sluiten. ,,We worden er wel scherp op dat er geen grote tenten rond dit soort oude bomen worden geplaatst. Verder zal ik deze week nog even een ronde lopen. We doen ook de jaarlijkse visuele boomcontrole. Meer kunnen we niet doen. Dit is gewoon overmacht.”

LAANVERBAND Hij noemt het ‘zuur’ dat juist deze eik wegvalt uit de fraaie laan naast de Koewei. ,,Gezien de leeftijd is het al pijnlijk dat de boom er niet meer staat. Maar het mooie van deze laan is, dat het een mooie rechte lijn is van bomen van ongeveer allemaal dezelfde leeftijd. Het hele laanverband is er nu uit. Je krijgt hier niet zomaar een nieuw exemplaar van dit formaat terug. Om meerdere redenen is het enorm zonde dat dit is gebeurd.”

Jannes Bijlsma