Afbeelding
Theo Beumer

'Wings of Freedom Ede…that's the spirit!'

24 augustus 2019 om 21:17 Evenementen

EDE Na de charismatische stem van Winston Churchill klonk zaterdag een indringende sirene en leken zo'n 30.000 toeschouwers in een weiland langs de N224 aan de grond genageld. Velen hadden vermoedelijk het kippenvel op de benen staan. De Fokker Four vloog door het luchtruim en één schoot recht omhoog, oogverblindend tegen de felle zon, als saluut aan een ‘missing man’. De ceremonie van ‘Wings of Freedom’. 

Freek Wolff

,,Vandaag vieren we onze vrijheid”, aldus de presentator, nadat er reeds drie evenementdagen op deze locatie op zaten. ,,Je kunt doen en zeggen wat je wilt. De vrijheid die we terugkregen omdat miljoenen mensen bereid waren om voor ons te vechten. Voor mensen die ze nauwelijks kenden, maar van wie ze wisten dat hen de vrijheid was ontnomen. De hoop van de onderdrukten rustte op de frêle schouders van jongens van een jaar of twintig. Zij gingen de strijd aan omdat ze geloofden dat elk mens recht op vrijheid heeft. Ze realiseerden zich nauwelijks dat dit hen het leven kon kosten. Het zijn deze helden die we gedenken. We leven al bijna 75 jaar in vrede en vrijheid, wat we nu soms niet voldoende begrijpen en waarderen. Laten we vandaag die vrijheid vieren en meer dan ooit dankbaar zijn aan hen die hun leven hebben geofferd voor onze vrijheid. Zoals een van die dichtende strijders ooit zei: ‘Als je thuiskomt, vertel ze over ons en zeg: voor jullie morgen gaven wij ons vandaag’.”

RODE KNOP Burgemeesters uit de regio waren present, zoals René Verhulst uit Ede, Gert-Jan Kats uit Veenendaal, Agnes Schaap uit Renkum en Ahmed Marcouch uit Arnhem, naast oud-astronaut André Kuipers en voormalig Edes burgemeester Cees van der Knaap, die ooit ook minister van Defensie was. Ze drukten samen met een jongetje op een grote rode knop, waarna er explosies op het vliegveld te zien waren.

Commissaris van de koningin John Berends wees erop dat er tijdens het laatste jaar van de Tweede Wereldoorlog in Gelderland hard gevochten is, waarbij veel slachtoffers vielen. ,,Vrijheid is onbetaalbaar, mede met het oog op de jeugd”, aldus Berends, die daarmee de zeventien miljoen euro verantwoordde, de kosten van alle Airborne herdenkingen in deze tijd in de regio.

Marcouch wees uiteraard op de ‘Slag van Arnhem’, met de hongerwinter als gevolg. Verhulst verklaarde dat er tijdens de oorlog veel geïmproviseerde vliegveldjes waren achter het front, zoals nu ook gerealiseerd in een weiland tussen Veenendaal en Ede. De presentator opperde dat de gemeente Ede flink actief is met grote evenementen, ook refererend aan het NK Wielrennen. ,,Er zijn veel mensen die hier van genieten. Vanochtend vroeg iemand meteen aan me: ‘Wanneer is dit weer?’ That’s the spirit, zou ik zeggen. Het kan nooit genoeg zijn, lijkt me.”

Vervolgens kon het publiek zich vergapen aan een lange stoet van oude vliegtuigen, met ronkende motoren, soms tollend om hun as, dan weer stuntend met extra veel rook uit de staart. Van de Spitfire tot de Hawker Hurricane en de Cessna 02 tot de Lysander.

Een 78-jarige toerist uit Zeeuws-Vlaanderen noemt het evenement nostalgie. ,,Ik ben dienstplichtig soldaat geweest en was blij dat ik er weer vanaf was", zegt Karel van Dost. Hij ziet het leger als noodzakelijke kwaad. ,,Er kan altijd iets gebeuren waardoor je militairen nodig hebt, ook om assistentie te verlenen in de wereld. We zijn onderdeel van een groter geheel."

Leon Sleegers uit Helvoirt is present met het Starfighter Demoteam. Hij demonstreert een simulator van de 104 straaljager in een open cockpit. Het lijkt op een uit de kluiten gewassen computergame, gemaakt van echte oude materialen, los van het moderne computerscherm. ,,Je kunt mensen hier niet zomaar in laten 'vliegen'. Testpiloten die dit dertig jaar geleden deden, proberen dit wel weer eens bij mij, maar vliegen nu twee honderd meter van de baan tegen een boom. Een Starfighter landt met 190 knopen (zo'n 340 km. per uur)".

'ZWEEFVLIEGENDE KOK' Sleegers was zelf altijd kok bij Defensie, geen piloot. Wel deed hij aan zweefvliegen. ,,Bij de simulator gaat het me niet zozeer om het vliegen, maar meer om de vlieguitrusting van een Starfighterpiloot. Van het een kwam het ander en langzamerhand kon ik alles verzamelen, ook de cockpit."

The Storyteller vertelt - staand naast een flink oud vliegtuig met dubbele vleugels - het verhaal 'Piloot met de vijf strepen'. Dit is ook in boekvorm te koop, geschreven door Hans Nordsiek. ,,Spannend, grappig, leerzaam en waar gebeurd." Naast de Dutch Starfighter Foundation is een echte oude F16 Fighting Falcon te bezichtigen.

Mensen staan in de rij om even in de cockpit te kijken. 'Kom werken bij Defensie' probeert nieuwe mensen warm te krijgen voor het Nederlandse leger. ,,Er is dringend tekort aan personeel, op alle niveaus. We zijn niet alleen op zoek naar gevechtstijgers bij de infanterie, maar ook naar medisch personeel, technisch personeel en ict'ers. Hier leiden we mensen in de goede richting, zodat ze een aantrekkelijk functie kunnen vinden, die bij hen en bij ons past", legt recruiter Jordy uit.

Hij vertelt dat de kandidaten zich er meestal van bewust zijn dat ze bij Defensie grote kans maken op uitzending naar het buitenland. ,,Het doel is immers om te zorgen voor vrede en veiligheid wereldwijd, niet alleen voor onze eigen Landsgrenzen. Want we werken met onze Navo-partners, ook voor humanitaire hulp. Voor veel mensen is het werk hierdoor aantrekkelijk, omdat ze iets van de wereld kunnen zien. Tegelijkertijd leggen wij wel uit dat ons werk niet iets als een
speeltuin of padvinderij. Er zit ook daadwerkelijk gevaar aan ons beroep. Als we het idee krijgen dat iemand als een cowboy alleen maar mooie dingen ziet, vinden we dat hij zich niet goed bewust is van wat het werk inhoudt."

'CRIMINALITEIT' Jordy hoort van sommige oudere bezoekers dat ze voorstander zijn van het idee om de dienstplicht weer in te voeren. ,,Ik ben zelf opgekomen als dienstplichtige en daarom sta ik hier nu 24 jaar later. Ik ben er positief over, want toen ik zeventien jaar was, bleek Defensie een hele goede organisatie voor wie ik toen was. Anders was ik vermoedelijk richting criminaliteit afgegleden."

The Aviation Store verkoopt artikelen als tasjes, t-shirts, petjes, jasjes, emblemen, poppetjes, beertjes, brillen en bomberjacks. Er is ook speelgoed en elders een keur aan bouwpakketten van helikopters, vliegtuigen en tanks. Ernaast is een vertegenwoordiging van Zweefclub Deelen met een echt zweefvliegtuigje.

Poppy Books verkoopt historische boeken. Stichting Hoogvliegers zorgt ervoor dat chronisch, terminale en gehandicapte kinderen voor één dag piloot zijn. ,,We hebben ook een eigen vliegtuigje, waar een kind eventueel op een brancard mee kan. De een wordt heel enthousiast, de ander wordt heel stil", zegt Kirsten Balt uit Harlingen. Ze verkoopt merchandise. Hoogvliegers stijgen op allerlei vliegvelden op. Lex van Eck uit Heumen is luchtvaartschilder en schildert zeer realistisch vliegtuigen na. ,,Zijn vader was vlieger bij de marine en dat heeft hem altijd heel erg geboeid", licht zijn vrouw Lidy toe. ,,Alle boutjes en moertjes moeten kloppen. De kenners tellen ze zelfs na. En
het klopt precies." 

'Weg gemoffeld' is de titel van een boek, geschreven door Ingrid Maan. 'De slag om Arnhem vanuit Duits perspectief' is de subtitel. Ze geeft er een lezing over. Bij het Korps Nationale Reserve richt een bezoeker een Colt, het wapen dat hier standaard wordt gebruikt. ,,Het korps bestaat nu uit ruim drieduizend mensen en ondersteunt het leger, voor beveiliging en bewaking. Het zijn mensen van allerlei leeftijden, met diverse achtergronden", zegt Leonard van Leeuwen uit Nunspeet.
Er is nog een heuse Army Area ingericht, met veel legertenten, motoren en voertuigen. Als je de snelheidslimiet overschrijdt kost je dat 25 dollar, is op een bord te lezen. Een soldaat braadt vlees bij de afhaalwambuis. Er hangt groene was aan de lijn. Er lopen personen in uniform als aalmoezenier, verpleegster en soldaat. In een pilotentent is alles ingericht met kaarten voor de missie en de 'target for today'.

Bij een rij namen van Duitse steden staat: 'Triumphant we fly!' Leden van de Edese Vliegtuigclub zijn present met modellen en vergapen zich aan de echte vliegtuigen die een paar meter verder opstijgen.'The Island, het verhaal van de Betuwe' is, na de Airborne, weer een volgend evenement over de oorlog. Dit vindt plaats van 5 tot en met 13 oktober op landgoed Schoonderlogt in Elst.

Afbeelding
Afbeelding
Afbeelding
Afbeelding
Afbeelding
Afbeelding
Afbeelding
Afbeelding
Afbeelding
Afbeelding
Afbeelding
Afbeelding
Afbeelding
Afbeelding
Afbeelding
Afbeelding
Afbeelding
Deel dit artikel via:
advertentie
advertentie
advertentie