Broer en zus Jan en Ine in de winkel van Bakkerij Koot.
Broer en zus Jan en Ine in de winkel van Bakkerij Koot. Pauw Media

Bakkerij Koot 120 jaar in de familie

2 april 2019 om 16:24 Nieuws

BARNEVELD Jan Koot was negentien toen hij de leiding kreeg over de bakkerij die dit jaar haar 120-jarig bestaan viert. Met hem en zijn zus Ine kijken we terug op de geschiedenis van het familiebedrijf en werpen we een blik op de toekomst.

Cees van Dijk

Dit jaar bestaat Bakkerij Koot 120 jaar. Al die tijd is het bedrijf binnen de familie gebleven. Aan het eeuwfeest hebben Jan Koot (53) en zijn zus Ine (56) nauwelijks aandacht besteed, maar dit lustrum laten ze niet ongemerkt voorbij gaan. Zodra we met hen aan tafel zitten, komen de mappen met foto's, folders en krantenknipsels op tafel. Al snel borrelen tal van herinneringen op. „In de oorlog kapotgeschoten", zegt Jan als hij een foto ziet van het oude pand van Bakkerij Koot aan de Langstraat in Barneveld. „Kijk, hier staat mijn vader op", vervolgt hij als er een afbeelding uit de stapel opduikt van een jongeman bij een degelijke herenfiets met een forse rieten mand vol brood.

Broer en zus die samen de scepter over het familiebedrijf zwaaien. Hoe gaat dat? „Eigenlijk zijn we het in grote lijnen altijd wel met elkaar eens. Dat kan ook bijna niet anders, want we werken al zo lang samen. En Jans vrouw werkt hier ook al dertig jaar", zegt Ine. „Samen moeten we het runnen. Gelukkig hebben we korte lijnen en we weten inmiddels wel wat we aan elkaar hebben. We hebben de winkel vijf jaar geleden nog verbouwd en de bakkerij vernieuwd. Dat was een ingrijpende beslissing waar we wel even over moesten nadenken." Jan knikt instemmend en geeft toe dat hij tamelijk behoudend is. „Pas als we het er allebei over eens zijn, hakken we een knoop door."

BRAND IN DE BAKKERIJ Dan diept Ine weer wat knipsels op uit de stapel en duiken we samen in de geschiedenis van de bakkerij. „Van heel vroeger, de beginperiode van de bakkerij, weten we niet zo veel. Daar is nauwelijks iets van bewaard gebleven. Wel staat vast dat de bakkerij altijd op deze locatie heeft gestaan. Het huidige pand is gebouwd nadat het vorige in de oorlog is vernield. Daarvoor heeft er een winkeltje gestaan, waar het in 1899 allemaal is begonnen." Ooit is er brand geweest in de bakkerij. Volgens Jan en Ine moet er nog ergens een oude film zijn waarop is te zien dat de rook onder de dakpannen vandaan kringelt. Uit een ander knipsel blijkt dat Bakkerij Koot in 1923 als eerste in het dorp een aansluiting op het elektriciteitsnet kreeg.

Jan en Ine zijn zelf opgegroeid in de woning boven de bakkerij. Hun vader werd in 1984 ernstig ziek. Jan moest, als negentienjarige, de zaak overnemen. „Ik werkte bij Bakkerij Van der Meer in Voorthuizen. Daar had ik het prima naar mijn zin. Hoewel het wel de bedoeling was dat ik bij mijn vader in de bakkerij zou komen, was ik van plan daar nog een paar jaar mee te wachten om eerst elders de nodige ervaring op te doen. Dat liep anders toen vader ernstig ziek werd. Ik stond er alleen voor."

VENTEN MET BROOD Jan ging na een nacht bakken elke dag de boer op met een mand met brood. „Daar was ik vaak uren mee bezig. Ach, misschien had het allemaal wel sneller gekund, maar ik maakte graag een praatje met de klanten. En dat liep nog weleens uit." Dat kan Ine beamen. „Ze noemden hem niet voor niets Kletskoot."

In die tijd stond de gang vaak vol met bestellingen, herinnert Ine zich. „Dat ging allemaal nog met een opschrijfboekje en als ik bij de klanten kwam, moest ik de bedragen optellen. Dat ging nog wel eens mis. Dan vergiste ik me en rekende soms te veel of juist te weinig", zegt Jan. Volgens Ine kwam dat vooral doordat hij zijn aandacht er niet bij hield.

Vaak hoorden Jan en Ine hun moeder, die aan de overkant van de bakkerij woonde, na sluitingstijd nog door de winkel scharrelen. „Zo betrokken was ze altijd. Aan de ene kant was ze voor ons een vraagbaak. Aan de andere kant betekende het ook een rem op veranderingen die we wilden doorvoeren."

Toen moeder Koot op 74-jarige leeftijd overleed, wilden Jan en Ine het assortiment van de winkel ingrijpend aanpassen. „Van alles verkochten we. Kruidenierswaren en zelfs voor schuurpapier konden de klanten bij ons terecht. Dat was op een bepaald moment niet meer verantwoord. Maar we wilden daar niet mee stoppen zolang moeder nog leefde."

SUPERMARKT EN GEZINSHULP Hoewel Jan al op jeugdige leeftijd de verantwoordelijkheid voor de bakkerij en de winkel droeg, duurde het voor Ine nog een tijd voordat ook zij zich met hart en ziel op de zaak kon storten. „Mijn vader vond dat ik te verlegen was. Volgens hem moest ik eerst maar eens elders wat ervaring opdoen en wat mondiger worden. Zo kwam ik in een supermarkt in Leusden terecht. Eigenlijk wilde ik dat niet, want een winkeltje zoals dat van mijn ouders vond ik veel leuker. Ik weet nog dat ik helemaal met de bus moest en dat mijn moeder meeging tijdens mijn sollicitatiegesprek. In die supermarkt ben ik een aantal jaren gebleven, maar ik heb totdat ik ging trouwen ook nog als gezinshulp gewerkt. Ik ben er tien jaar uit geweest, pas eind jaren tachtig kwam ik weer in de zaak."

Dat het vroeger toch wel heel gezellig was in en rond de bakkerij, daarover zijn Jan en Ine het roerend eens. „Mensen hadden de tijd en maakten graag een praatje als ze stonden te wachten. Vaak kwamen ze ook na sluitingstijd nog even snel wat halen. Ach, het is allemaal veranderd." Dat bedoelen ze zeker niet negatief, benadrukken broer en zus. Jan: „Tegenwoordig is veel werk in de bakkerij gemechaniseerd en ik hoef niet zo vroeg meer mijn bed uit als in de tijd dat ik net begon. Ik sliep soms een heel etmaal niet. Dan werkte ik eerst in de bakkerij, bracht ik daarna bestellingen rond en vervolgens ging ik nog voetballen."

HAANTJE PIK Nu liggen er weliswaar geen levensmiddelen en kruidenierswaren meer in de schappen, het assortiment brood is wel enorm uitgebreid. „Vroeger had je wit en bruin, en het bekende Tarvo-brood. Moet je nu eens kijken wat een keuze we hebben." Met gepaste trots vertelt Jan dat Bakkerij Koot destijds het bekende Meuleneindbrood introduceerde, in een witte en een bruine volkoren variant. „Ook hebben we al tientallen jaren geleden het recept van de bekende Barneveldse sprits overgenomen van bakker Jan de Vries. Daarmee heeft hij in 1908 nog deze prijs in de wacht gesleept", zegt Ine als ze een bruin doosje tevoorschijn haalt met daarin een medaille van forse afmetingen. „En niet te vergeten de echte haantje pik", haast Jan zich daaraan toe te voegen. Over het geheime originele haantje pik-recept willen ze niets kwijt, behalve dat het een traditionele lekkernij is die zich kenmerkt door de smaak van kaneel en veel suiker.

Over die zoete specialiteit ontstond vorige jaar nog de nodige commotie. Wat was er aan de hand? Traditiegetrouw verkochten de bakkers alleen in de periode tussen carnaval en Pasen de Barneveldse lekkernij, maar nu zijn de haantjes pik het gehele jaar door verkrijgbaar. Het einde van een oude traditie. „Eigenlijk wel jammer, want zo'n traditie heeft juist ook mooie kanten", zei Jan Koot vorig jaar in deze krant.

MOTORRIJDEN, PUZZELEN EN VOETBAL Terug naar de toekomst van Bakkerij Koot. Hoe die eruit ziet, staat Jan en Ine nog niet duidelijk voor ogen. „Natuurlijk denken we daar wel aan. Waarschijnlijk zal geen van de kinderen in onze voetsporen treden. Voorlopig blijven we zelf nog wel even doorgaan." Jan gaat graag op de motor weg. Zijn vrouw rijdt ook motor en ze vinden het heerlijk om samen een tocht te maken. „Even de zinnen verzetten", zegt hij. „En ik kijk graag voetballen. Mijn dochter voetbalt, dus zaterdags sta ik langs de lijn."

Ine denkt erover een dagje minder te gaan werken. Zeker als ze dit jaar voor het eerst oma wordt. Dan heeft ze misschien ook wat meer tijd voor haar hobby, puzzelen. Niet zomaar puzzelen, maar 'was gij'-legpuzzels. Voor de leek legt zij graag uit wat dat is. „Het is een legpuzzel waarbij je niet weet wat de afbeelding is. Je krijgt alleen aanwijzingen, maar geen afbeelding. Heerlijk om te doen. Ik heb er wel zestig. Als ik aan het puzzelen ben, kom ik echt even bij van de drukte in de bakkerij." Of de kinderen in de zaak zullen komen, Jan en Ine weten het niet. „Dat zien we wel. Voorlopig blijven we zelf nog even doorgaan", klinkt het aan tafel.

Lieten ze het eeuwfeest destijds in stilte voorbij gaan, het huidige lustrum zal op gepaste wijze worden gevierd, verzekeren Jan en Ine nogmaals. „Dit jaar hebben we tal van aanbiedingen. Onlangs organiseerde we een wekkeractie. Die viel duidelijk in de smaak. We denken erover om dit aan het einde van het jaar nog een keer te doen." Wie benieuwd is hoe dat werkt, moet zeker naar de winkel komen, raden broer en zus aan.

Als we na ons geanimeerde gesprek afscheid nemen, blijven Jan en Ine nog even snuffelen in de stapel knipsels en foto's die op tafel ligt. Ongetwijfeld zal er de komende tijd nog flink wat materiaal aan het bedrijfsarchief van Bakkerij Koot worden toegevoegd. Natuurlijk verlaten we het pand niet zonder de traditionele haantjes pik en de al even vermaarde Barneveldse sprits.

Afbeelding
De eerste winkel van bakker Koot in 1899.
Gerard Koot, de vader van Jan en Ine, aan het bezorgen bij het oude concertgebouw
Afbeelding
Deel dit artikel via:
advertentie
advertentie
advertentie