Joanke uit Kootwijkerbroek gooide het roer letterlijk om: ‘Varen geeft een gevoel van vrijheid’

KOOTWIJKERBROEK Joanke van der Wal (26) is opgeleid als apothekersassistente, maar werkt als stuurvrouw op een binnenvaartschip van 84 meter lang. ,,Ik ben letterlijk en figuurlijk in het huwelijksbootje gestapt.’’

Het kan zijn dat de verbinding een keer wegvalt. Dat gebeurt vaker op het water, maar dan bel ik je terug hoor’’, zegt Joanke luid en duidelijk door de telefoon, terwijl het schip van Tenax Maritiem Transport door de Belgische wateren vaart. ,,We zijn nu onderweg naar Brugge en gaan daarna in Antwerpen laden voor een vaart naar Duitsland.’’  

Het schip, waarop ze met haar gezin woont en werkt, is maar liefst 84 meter lang en kan maximaal 1217 ton vervoeren. De lading bestaat uit veevoer, kunstmest, stalen platen of zand en grind. ,,We komen op veel mooie plekken en maken veel mee. Geen dag is hetzelfde.’’

Altijd al schipper willen worden?
,,Nee, ik ben opgeleid tot apothekersassistente en had helemaal niets met de binnenvaart. Totdat ik in mijn woonplaats Kootwijkerbroek Wouter leerde kennen, die destijds als matroos werkte. Hij nam me een keer mee aan boord en ik vond het varen al snel super leuk. Uiteindelijk ben ik zeven jaar geleden letterlijk en figuurlijk in het huwelijksbootje gestapt.’’

Wat vind je het mooiste aan je werk?
,,De vrijheid. Je zit eigenlijk ‘vast’ aan boord, maar het varen geeft een groot gevoel van vrijheid. En ik vind het mooi om samen een bedrijf te runnen. Dat doen we echt als gezin.’’

Hoe ziet een gemiddelde werkdag eruit?
,,Eigenlijk is geen dag hetzelfde. Wouter start de motor vaak om zes uur ‘s ochtends en die gaat meestal pas ‘s avonds uit. De ene keer varen we de hele dag en passeren we heel veel sluizen. Soms moeten we wachten tot we kunnen laden of lossen en kunnen we een dagje de omgeving bekijken of gaan we aan de slag met schilderen of andere onderhoudswerkzaamheden.’’

Kun je werk en privé goed combineren?
,,Eigenlijk lopen werk en privé bij ons volledig in elkaar over, maar dat vinden we helemaal niet erg. Er is genoeg tijd voor ontspanning en door de vrijheid ervaren we ook geregeld een soort van vakantiegevoel. In de weekenden gaan we meestal aan wal. Als we een beetje in de buurt liggen (binnen anderhalf uur, red.), rijden we naar Kootwijkerbroek om familie en vrienden te ontmoeten en de post op te halen.’’

Hoe vinden jullie zoons Lucas (3) en Boaz (1) het om op een schip te wonen?
,,Helemaal geweldig, maar ze zijn natuurlijk ook niet anders gewend. Ze brengen veel tijd in de buitenlucht door, deze zomer bijvoorbeeld in een zwembadje op het dek.’’

De oudste moet binnenkort naar school. Hoe gaan jullie dat aanvliegen?
,,Lucas ga ik binnenkort zelf lesgeven, met hulp van een mentor van een onderwijsorganisatie voor varende kinderen. Vanaf zes jaar zijn schipperskinderen leerplichtig en zijn er eigenlijk twee opties: doordeweeks naar een internaat of ergens aan wal gaan wonen. Daarover zijn we nu al hard aan het nadenken. We hebben al enkele internaten bezocht. Het gevoel was daar best goed, maar het blijft een moeilijke beslissing.’’

Je staat dagelijks urenlang aan het roer. Is het moeilijk om zo’n groot schip te besturen?
,,Ik heb het aardig in m’n vingers. Met het schip een sluis invaren vind ik tegenwoordig makkelijker dan fileparkeren met de auto. Alleen bij harde wind of sterke stroming is het varen moeilijker. Dat hebben we weleens ervaren op het IJsselmeer, waar het flink kan spoken. Toen moesten we flink laveren om de hoge golven te breken, best spannend.’’

Op Instagram deel je geregeld foto’s over het leven op een binnenvaartschip. Waarom?
,,Ik merkte dat mensen eigenlijk geen idee hadden van wat er allemaal op zo’n schip gebeurt. Daarom ben ik drie jaar geleden wat dingen gaan delen. In eerste instantie voor familie en vrienden, maar blijkbaar vonden andere mensen het ook interessant. Tegenwoordig heb ik tienduizend volgers en krijg ik geregeld reacties. Erg leuk! Het is niet echt mijn bedoeling om een soort influencer te worden, maar ik heb door Instagram leuke schippersvrouwen leren kennen en ik vind het ook leuk om de binnenvaart een beetje te promoten. Op veel plekken is extra personeel welkom.’’

Wat zijn je zakelijke ambities?
,,Wat we nu hebben, is heel mooi. Wie weet dat we in de toekomst ooit nog een ander schip kopen, maar voorlopig niet hoor. We zijn blij dat het bedrijf nu goed draait en dat we sinds een half jaar een matroos hebben kunnen aannemen, die een eigen woning op het schip heeft. Daardoor hoef ik bijvoorbeeld minder vaak te helpen bij het onderhoud en kan ik me meer richten op de boekhouding en de kinderen.’’

De belevenissen van stuurvrouw Joanke zijn te volgen op Instagram (@joankevanderwal)

Dit artikel is onderdeel van vacatureplatform Baan Dichtbij