Richard verenigde scouts over de hele wereld: ‘Mensen verbinden is mijn passie’

22 november 2022 om 10:00 Mensen Tips van de redactie

NIJKERK Richard Middelkoop uit Nijkerk ontving vorige maand van Joost van Daele van het landelijk bestuur van Scouting Nederland een Zilveren Kangoeroe namens de scouts van Australië. Hij ontving deze prijs voor uitmuntende prestaties en uitzonderlijke service aan de scouts in Australië. 

Middelkoop is ruim dertig jaar als vrijwilliger heel actief betrokken geweest bij de organisatie van JOTA-JOTI, een jaarlijks terugkerend evenement in oktober waarbij scouts van over de hele wereld een weekend lang met elkaar communiceren via amateurradio en internet.

EEN HELE EER De Zilveren Kangoeroe is niet zijn eerste onderscheiding. Zo ontving Middelkoop in 1996 ook al de Bronzen Wolf, de onderscheiding van de World Organization of the Scout Movement (WOSM) voor zijn uitzonderlijke verdiensten voor Scouting wereldwijd. Richard Middelkoop: ,,Ik was op 16 oktober aan het helpen bij een JOTA kamp in Mook en werd daar volkomen verrast met de uitreiking van de Zilveren Kangoeroe. Binnen Australië wordt deze prijs vier tot vijf keer per jaar uitgereikt. Slechts één tot twee keer per decennium wordt deze prijs uitgereikt aan iemand buiten Australië. Een hele eer dus dat ik deze prijs mocht ontvangen.”

Een hele eer dat ik deze prijs mocht ontvangen

Volgens Middelkoop wordt er in Australië heel veel met radiozenders gewerkt voor de communicatie. Zo is er daar ook een ‘School of the Air’ voor kinderen die ver van school vandaan wonen. Ze volgen onderwijs via een radiozender. Voor de scouts in Australië is het daarom makkelijk om mee te doen aan de JOTA. Middelkoop heeft veel contact gehad met de scouts in Australië. Hij herinnert zich nog goed een opmerkelijke lange-afstandsradioverbinding met scouts in Kalgoorlie. ,,Zij raakten niet uitgepraat over hun roemrijke plaats en het goudzoeken van hun ouders en grootouders.”

Scouts tijdens de JOTA in Tanzania. Foto: Richard Middelkoop.

VERBINDEN MET TECHNIEK Middelkoop begon in 1965 als jeugdlid bij de scouts in Culemborg, waar hij alle speltakken doorliep en daarna leiding gaf aan verschillende jeugdgroepen. Middelkoop: ,,Op een gegeven moment vroeg de hopman mij om met mijn patrouille een veldtelefooncentrale te bouwen, zodat we op kamp alle tenten met elkaar konden verbinden. De patrouille hield wel van een uitdaging en dat apparaat kwam er natuurlijk. Mensen verbinden met techniek heeft mij sindsdien niet meer losgelaten. Mijn beroepskeuze en opleiding liggen ook in die richting. Pas later realiseer je je dan welke invloed scouting kan hebben op jonge mensen.”

In 1976 startte hij met de organisatie van de JOTA op groeps- en regionaal niveau en in 1982 kwam hij in het nationale JOTA-team van Nederland. In 1988 werd Middelkoop als organisator aangesteld door de World Organization of the Scout Movement.

World JOTA Team bereid de JOTA voor bij World Scout Bureau Kuala Lumpur in Maleisië. Foto: Richard Middelkoop.

BRIEVEN Middelkoop: ,,Voor de organisatie van JOTA heb ik een groot netwerk opgebouwd met contactpersonen in heel veel landen die het één en ander ter plaatse voor de scouts regelden. Ik had ook regelmatig contact met iemand van de landelijke vereniging van radiozendamateurs en de betreffende overheid die zich bezighoudt met het afgeven van zendmachtigingen. Toen ik net begon met de organisatie verliep veel communicatie per post en schreef ik brieven in verschillende talen. De communicatie duurde toen natuurlijk heel lang, maar het was wel heel leuk om post uit verre landen thuis te krijgen. Met de komst van e-mail en internet gaat de communicatie gelukkig nu veel sneller en makkelijker.”

JOTA radioteam met Richard Middelkoop (links) bij WOSM in Genève. Foto: Richard Middelkoop.

Voor de JOTA maakte Middelkoop jaarlijks informatiebulletins die vanuit het kantoor van de World Organization of the Scout Movement (WOSM) in Genève en later in Kuala Lumpur wereldwijd verspreid werden. Als de JOTA afgelopen was, vroeg Middelkoop bij elk deelnemend land een verslag op met alle JOTA activiteiten in dat land. Daar maakte hij in de kerstvakantie dan één wereldwijd overzicht van. 

Middelkoop had ook vaak contact met de mondiaal overkoepelende vereniging van radiozendamateurs (IARU) en de VN organisatie voor telecommunicatie administraties ITU met als doel verruiming van mogelijkheden voor scouts op de zenders. Hij nodigde deze mensen dan uit om te komen kijken op zo’n scouting JOTA station en te ervaren wat het voor de jeugd kan betekenen. Zo komt bijvoorbeeld het Nederlandse Agentschap Telecom (Ministerie van Economische Zaken) vaak ook even kijken bij het jaarlijkse JOTA station in Nijkerk.

Scouts tijdens de JOTA in Maleisië. Foto: Richard Middelkoop.

HOOGTEPUNTEN Het reizen vond hij heel erg leuk. Zo bezocht hij regelmatig het kantoor van de WOSM in Genève en later in Kuala Lumpur. Voor het JOTA weekend in oktober vloog hij altijd naar Genève om daar het radiostation van het Scouting Wereld Bureau in de lucht te brengen. Veel landen probeerden tijdens de JOTA om een verbinding te maken met dit station. Eén verbinding lukte volgens Middelkoop altijd, namelijk een vooraf afgesproken contact met de kinderen bij Scouting Nijkerk. 

Zat ik ineens als eenvoudige Nijkerker aan tafel met een hele delegatie ambtenaren en een Thaise minister

Middelkoop: ,,Tijdens de voorbereiding van de Jamboree in Thailand was ik enkele weken in Bangkok om de vergunningen voor radiogebruik te regelen met de overheid. Ik vroeg daarom om een contactpersoon bij het ministerie. Een paar uur later zat ik als scouting vrijwilliger en eenvoudige Nijkerker onverwachts aan tafel met een hele delegatie ambtenaren en de Thaise Minister van Verkeer en Waterstaat. Deze minister heeft me heel goed geholpen.”

Tijdens de Jamboree in Japan kon een aantal scouts uit de hele wereld direct met het radiostation van het Scouting Wereld Bureau spreken. Na afloop kwam een 15-jarig Colombiaans meisje naar Middelkoop toe en vroeg hem trillend van enthousiasme: ,,Richard, ik heb net met een astronaut gesproken. Maar hoe vertel ik dat thuis aan mijn ouders? Die geloven mij nooit.”

Scouts tijden de JOTA in Hong Kong. Foto: Richard Middelkoop.

Soms  kwam hij ook voor grote verrassingen te staan. Zo bezocht hij een keer een fysieke JOTA in Zuid-Amerika en hij had verwacht dat alles al geregeld zou zijn bij aankomst. Maar er bleek toen nog heel veel te ontbreken. Hij ervoer daar dat de organisatie en het tempo in Zuid-Amerika heel anders gaat dan in Nederland.

Heel leuk dat op deze manier steeds meer scouts met elkaar in contact komen

Middelkoop is inmiddels gestopt als organisator, maar helpt nog wel mee als er een JOTA gehouden wordt. Hij kijkt heel tevreden terug op de jaren dat hij actief was. ,,Ruim 30 jaar JOTA coördinatie voor de Scouting Wereldorganisatie en alles wat daarbij komt kijken was een heel verrijkende ervaring. Toen ik begon met de organisatie waren er wereldwijd ongeveer 200.000 deelnemers, maar nu zijn er wel twee miljoen deelnemers aan de JOTA. Heel leuk dat op deze manier steeds meer scouts met elkaar in contact komen.”

Mensen verbinden via radio doet Richard nog steeds, maar nu als hoofd verbindingsdienst voor het Rode Kruis in Flevoland.