‘De koning kan ons gevoel overbrengen, daar ben ik van overtuigd’

8 november 2022 om 15:54 Maatschappelijk

BARNEVELD/TERSCHUUR Koning Willem-Alexander bracht dinsdagmiddag een bezoek aan de kalverhouderij van de familie Van Dijk, aan de Dronkelaarseweg tussen Barneveld en Terschuur. Hij liet zich daar bijpraten door boeren, landbouworganisaties en andere partijen. ,,Hij luisterde naar ons en lijkt te snappen wat de waarde is van een familiebedrijf als het onze.’’

Vooraf vroeg de jonge kalverhouder Bart van Dijk (27) uit buurtschap Kallenbroek, tussen Barneveld en Terschuur, zich af wat het koninklijk bezoek hem op zou leveren. ,,Want de koning kan natuurlijk komen luisteren, maar heeft hij ook invloed? Kan hij wat doen aan onze grote zorgen?’’ 

Maar zodra de koninklijke Audi zijn erf afrijdt na een uitgebreid bezoek van ruim twee uur, weet hij dat het allemaal niet voor niets is geweest. ,,De agrarische sector zit door het stikstofdossier muurvast, dat signaal hebben we wel goed over kunnen brengen. En hij zei ook dat hij zelf misschien niet direct onze situatie kan verbeteren, maar dat hij wel met de mensen kan spreken die dat wel kunnen. Hij kan ons gevoel overbrengen, daar ben ik van overtuigd. Het allerbelangrijkste: er is aandacht voor onze situatie.’’ 

Wat Bart zelf betreft, zal hij er persoonlijk alles aan doen om zijn bedrijf, op een kleine negen kilometer afstand tot Natura2000-gebied, een goede toekomst te geven. ,,Ik wil hier vol gas doorgaan. Ik wil mijn bedrijf toekomstbestendig maken, maar investeren moet uiteindelijk wel wat opleveren. Als alles steeds verandert, lukt dat niet.’’

SPANNEND Even na half één stijgt de spanning. Henk van Dijk, de vader van Bart, kijkt geregeld op zijn horloge en instrueert bezoekers hun auto’s wat verder op het erf te parkeren. ,,Oh kijk, daar komt Bart Kemp (Agractie, red.) aan’’, zegt hij. Tussen de stallen staan dan al tientallen auto’s geparkeerd. ,,Zoiets maak je maar één keer in je leven mee, hè. Dan mag het ook wel even spannend zijn.’’

De koning bracht het bezoek op uitnodiging van Peter Drenth, gedeputeerde van de provincie Gelderland, met als doel te luisteren naar de zorgen die onder boeren leven, maar vooral ook te praten over toekomstperspectief. In de open gesprekken die hij voert met zowel de familie Van Dijk aan de keukentafel, als met een groep jonge Gelderse boeren in het tuinhuis verderop, sijpelt dat laatste wel door. De koning heeft aandacht voor de zorgen en laat zich bijpraten over rioolsystemen, luchtwassers en de spagaat waarin boeren zitten tussen enerzijds de noodzaak te investeren voor de lange termijn en anderzijds juist gebrek te hebben aan toekomstperspectief voor diezelfde lange termijn. ,,Als je vol gas wilt, kom je wel eens een bocht tegen’’, zegt hij tegen Bart.

Foto ANP/Patrick van Katwijk

STABILITEIT Verschillende jonge boeren uit heel Gelderland schuiven ondertussen in het tuinhuis op het erf aan. Voor hen was het een complete verrassing dat ze op hoog bezoek konden rekenen. Ze waren naar de boerderij gelokt onder het voorwendsel er een gesprek te houden met gedeputeerde Drenth. ,,Maar het is een heel goede zaak dat hij naar ons komt luisteren’’, zegt Sander Thus (33), eigenaar van een gemengd bedrijf uit Wehl. ,,Waar wij als boeren nu naar snakken, dat is stabiliteit.’’ 

Melkveehouder Gert-Jan Eggink uit Laren (Gld.), over de volgens hem onzekere situatie waarin boeren nu, eigenlijk sinds 2019, leven: ,,Wat moet je als jonge boer doen en waar moet je in investeren, als tijdens de wedstrijd continu de spelregels veranderen?’’ Melkveehouder Martina Spriensma (28): ,,Je kunt als jonge boer nog zoveel geleerd hebben, dan nog weet je tegenwoordig niet waar je aan toe bent.’’ 

De koning laat zich tijdens de gesprekken bijpraten over stikstofuitstoot, nieuwe technieken, de problematiek rondom de zogeheten Pas-melders, het effect van de oorlog in Oekraïne op de perenmarkt en dat van de energiecrisis op de champignonkweek, het consumentengedrag in de supermarkt, maar vooral ook over de emotionele kant die de onzekerheid op boerenbedrijven met zich meebrengt. Daar weet Henk van Dijk, de vader van Bart en nog negen andere kinderen, over mee te praten. ,,Je had onze kinderen afgelopen zomer moeten horen huilen van alle onzekerheid. Ze waren allemaal overstuur.’’

Foto ANP/Patrick van Katwijk

MENSELIJK BELEID Iets verderop, in één van de stallen op het boerenbedrijf, maken de jonge kalveren stoeiende geluiden. In het gangpad van de stal hebben zich vertegenwoordigers van verschillende landbouworganisaties verzameld, onder wie Bart Kemp van Agractie. ,,Wat ik mis, is de menselijke maat’’, zegt hij vlak voordat de koning de stal binnenstapt. ,,Er moet een menselijk beleid komen op een goed fundament. Wat de koning daarmee kan? Hij is toch de baas van het kabinet? nou dan.’’ 

Ook Rudie te Selle van LTO Noord schuift aan en confronteert de koning op zijn beurt met verhalen over onzekerheid. ,,Bij ons in de Achterhoek is pas een loonwerker gestopt omdat hij niet meer weet hoe hij het als ondernemer rond moet krijgen. Er komt nu zo ontzettend veel op het bordje van veel ondernemers, dat ze door de bomen het bos niet meer zien.’’

Willem-Alexander biedt opnieuw en zeer geduldig een luisterend oor, spreekt van vertrouwen en perspectief, maar ook het feit dat bepaalde dingen ook niet vooruitgeschoven kunnen blijven worden. Maar hij toont andermaal begrip voor de twijfels en onzekerheden die leven binnen de sector.

Voordat de koning na een bezoek van ruim twee uur het erf verlaat, is er nog een gespreksmoment met vertegenwoordigers van onder meer de bouwsector, papierindustrie, waterschap Vallei en Veluwe en het Geldersch Landschap, waarbij de inhoudelijke gesprekken opnieuw gaan over het probleem stikstof, maar ook over waterbeheer en natuurherstel. 

Foto ANP/Patrick van Katwijk

Vlak voor het vertrek is er zelfs nog tijd voor een groepsfoto van de familie Van Dijk en de koning vóór de boerderij. De elfjarige Corné van Dijk glundert van oor tot oor. ,,Ik heb morgen wel wat te vertellen in de klas’’, zegt de leerling van de Eben-Haëzerschool in Barneveld.’’ Zijn vader is ook opgetogen. ,,Ik heb duidelijk gemerkt dat de koning zich vooraf goed had ingelezen en zich had verdiept’’, zegt Henk. ,,Wat we vandaag hebben proberen mee te geven, is dat niet alleen een hele sector momenteel op het spel staat, maar ook heel veel gezinnen in de bedrijvigheid daaromheen.’’

EERLIJKE VERHAAL Afsluitend zegt de koning dat hij deze middag vooral is gekomen om te luisteren en dat hij heel blij is dat iedereen zijn of haar eerlijke verhaal heeft kunnen vertellen. Een goede toekomst voor de agrarische sector is volgens hem belang. Dát signaal beloofde hij ook mee te nemen naar Den Haag. Volgens de koning hoort de agrarische sector bij het cultuurhistorische erfgoed van Nederland.

Wouter van Dijk