Viktoria [vluchtte] naar Nederland
4 november 2022 om 20:30Viktoria heeft samen met haar oudste dochter de eerste Nederlandse les achter de rug. ,,Dat was leuk. Het was een beginnersles, dus het was nog niet heel moeilijk. We zien wel hoe het later gaat”, lacht ze. In Oekraïne studeerde ze psychologie en Engels. Daarna werkte ze als recruiter. In tijden van corona gaf ze Engels les. Ze woonde in de regio van Charkov.
Op de vraag hoe haar leven eruit zag, vertelt ze over haar vader. Hij overleed toen zij vijf jaar oud was in de oorlog. Hij werd 26 jaar. ,,Ik hoor vaak dat we veel op elkaar lijken. Mijn vader was een rechtvaardige en eervolle man. Net als hij ben ik ook een soldaat, maar dan in mijn hart. Ik bescherm anderen en mensen kunnen op mij rekenen.”
,,Net als hij ben ik ook een soldaat, maar dan in mijn hart
BESCHERMING Een belangrijke reden voor Viktoria om te vluchten was dan ook om haar kinderen te beschermen. Het was nog niet zo makkelijk om haar oudste dochter te overtuigen mee te gaan. ,,Zij zou op 11 maart trouwen met haar partner. Dat kon nu niet meer, maar ze wilde zo graag bij hem blijven. Als ik in haar schoenen had gestaan, had ik hetzelfde gewild. Ik was misschien ook niet gegaan als er geen kinderen in beeld waren. Maar ik ben haar moeder en wilde haar graag veiligheid bieden en de situatie was niet meer te doen. Elke avond legde ik aan de jongste uit dat alles goed was terwijl we naar de schuilkelder liepen. We bedekten haar oren zodat ze kon slapen, maar mijn man en ik luisterden naar alle bommen die vielen.”
Ze had graag bij haar man willen blijven. ,,Het was heel moeilijk om hem alleen achter te laten. Mannen mogen namelijk niet weg”, legt ze uit. ,,Maar als moeder moet ik mijn kinderen redden. Daarom besloot ik te gaan. Mijn moeder en stiefvader vroeg ik ook mee, maar zij wilden mijn broer niet alleen laten die ook in Oekraïne bleef.” De keuze was voor haar gemaakt en in een paar uur tijd moest Viktoria beslissen wat ze meenam in haar koffer. ,,Mijn hele leven was hier, wat moest ik meenemen?” Haar kat en hond liet ze achter. ,,Dat was niet makkelijk, want in tegenstelling tot familie kan je niet makkelijk praten met je huisdieren. Ze begrijpen niet wat er gebeurt.”
ONTVANGST De reis naar Nederland duurde in totaal drie dagen. Eerst vertrokken ze met de bus naar Polen, daarna naar Berlijn met de trein en vanaf daar namen ze de trein naar Amsterdam. ,,Een vriendin van mij was al opgevangen in Nederland en vertelde eerder dat er nog wel plek was bij haar op de opvang. Toen ik haar belde in de trein richting Nederland zei ze dat er toch geen plek was.” Voor Viktoria brak de stress uit. ,,Ik wist niet wat ik moest doen met mijn dochters. Maar toen we aankwamen op het station zagen we vrijwilligers met de Oekraïense vlag. Daar liepen we naar toe en ze hielpen ons meteen. We kregen thee, beschuitjes en speelgoed voor de jongste.”
Ze registreerden zich eerst bij de RAI en nadat ze de eerste nacht doorbrachten in een opvangplek veertig kilometer buiten Amsterdam, werden ze met een bus naar de Rode Schuur in Nijkerk gebracht. ,,We baden dat we op een goede plek terecht kwamen en gelukkig gebeurde dat. Er waren schapen en mijn dochters houden daarvan.” Uiteindelijk zijn ze overgebracht naar Bad Hulckesteijn. ,,Er werd ons verteld dat we naar chalets gingen. We gingen het googelen en zagen foto’s van een prachtig huis. Dat kon niet, dachten we. Toen we de sleutel kregen en het huis bekeken, was ik in shock. Het was net als op de foto’s. Ik had er geen woorden voor.”
,,Door te werken denk ik niet teveel na over wat er thuis gebeurt
KIPPENVEL Nederlanders zijn heel gastvrij, vindt Viktoria. ,,Ik krijg er kippenvel van. Iemand vroeg aan mij of wij iets nodig hadden. Mijn jongste dochter had geen warme trui, dus daar vroegen we om. De dag erna kregen we een tas vol met kleding, onderbroeken en sokken. Zelfs wat snoepjes en kleurpotloden. Het is zo mooi dat iedereen ons wil helpen.”
Viktoria heeft het naar haar zin in Nijkerk. ,,Het is een mooie plek met veel natuur. In Oekraïne heb ik leren fietsen en hier is het echt een hemel voor fietsers. Verder houd ik echt van de regen. Mensen verklaren me voor gek als ze dat horen, maar het is echt zo!” Een groot verschil tussen Oekraïne en Nederland wat Viktoria opvalt is hoe mensen benaderd worden op straat. ,,Hier leren we om naar elkaar te lachen als we elkaar zien. Daar is iedereen toch iets meer op zichzelf.”
Ze houdt niet van stilzitten, daarom is ze ook begonnen met werken bij Djops als recruiter. Zij is de contactpersoon tussen Oekraïners en Nederlandse werkgevers. ,,Mensen vertellen dat we rust mogen nemen, maar ik heb nooit echt rust in mijn hoofd door de situatie. Als ik wakker word, kijk ik als eerste op Telegramn. Daarna bekijk ik de luchtalarmen in de regio waar mijn familie woont om zeker te weten dat alles goed gaat. Door te werken denk ik niet teveel na over wat er thuis gebeurt.”
CONTACT Met het thuisfront heeft Viktoria veel contact. ,,Als we ontbijten, facetime ik mijn man. Dan zet ik de telefoon zo neer dat we elkaar kunnen zien en kletsen we gezellig met z’n allen.” Via een oude studiegenoot kreeg ze laatst foto’s toegestuurd van haar oude universiteit. Ze pakt haar telefoon erbij en laat de foto’s van een gebombardeerde universiteit zien. ,,Deze school is acht minuten bij mijn ouders vandaan”, vertelt ze. ,,Mijn stiefvader ging naar buiten om te roken toen hij een fel geluid hoorde. Hij draaide zich snel om en kon zich op tijd bedekken voordat restanten en scherpe delen van de bom hem raakten. Hij liep naar binnen en toen mijn moeder vroeg hoe het met hem ging, antwoordde hij: ‘Het gaat oké’.”
Haar jongste dochter gaat naar een Nederlandse school, waar ze het erg naar haar zin heeft. ,,Vorige maand zijn we even teruggekeerd naar Oekraïne. Ik kon geen rijbewijs regelen in Nederland en mijn dochter ging trouwen. Ik ben niet naar mijn huis gegaan, dat was te gevaarlijk, daarom verbleven we bij de grens aan Polen. Daar heb ik ook weer mijn man gezien. Als je in Oekraïne woont, raak je gewend aan de constante spanning. Maar na vijf maanden in Nederland, was ik vergeten hoe het was om elke nacht niet te weten wat er zou gebeuren.”