De slag om de [raadzaal
7 januari 2022 om 16:16Wat u natuurlijk niet kunt weten, maar eigenlijk belandt u nu pas in mijn oudejaarsverhaal voor de krant van 31 december 2021. Dat komt zo. In de late middaguren van kerstavond werd ik gebeld door vriend en collega Erik Roest. Z’n laatste klusje, vermoedde ik, voordat de champagnekurken in zijn nieuwe huis tegen het fris gesausde plafond zouden gaan knallen. Erik een beetje kennende, knalt ie liever met champagne dan met carbid!
Erik: ,,Heb je nog nagedacht over een opinie voor oud en nieuw? Een paar niet al vileine quotetjes over de voorbije raadsperiode of zo. En een vooruitblik naar de verkiezingen volgend jaar? En wie denk je dat de verkiezingen gaan winnen?” Ik: ,,Nagedacht zeer zeker en ik was ook al een eindje op weg, maar ik ben blijven hangen in wat aantekeningen over mijn journalistieke leven.” Erik: ,,Ach joh, dat vinden de lezers totaal-niet-interessant! We hebben de rubriek Vrogger al.”
VRIJSTAAT SCHIPHOL Ik was juist die middag geboosterd (5 januari jongstleden stuurde Hugo mij nog een uitnodiging voor die booster!) en mijn hoofd tolde huiswaarts van reisjes naar turquoise kusten en azuurblauwe zeeën. Die vaccins kunnen behoorlijk huishouden in de psyche van de mens. Meestal staan in januari onze koffers klaar om naar Bali af te reizen. Dus als u mij een dezer dagen enigszins verward in korte broek en een Superdry-shirt (Wopke bedankt) tegenkomt op het Kootwijkerzand en ik groet u niet, dan ben ik in gedachten ver weg.
Nou moet ik er op dit moment niet aan denken op Schiphol te staan. Zeg maar gerust ‘Vrijstaat Schiphol’, waar alles wat niet essentieel is gewoon open is. Ik zou daar ook obstinaat van worden als ik lokale middenstander was en niet alleen herrie maken! Begin een Oud Veluwse kramenmarkt op het Malieveld!
En wat te denken van al die loopbanden, daar rollen de virussen in alle denkbare varianten zo ons land binnen en aan het eind van de band krijgen ze ook nog een iconisch seintje: 'Mind your step!' Die boodschap is (of wordt) trouwens vervangen (let op: mede dankzij actiegroepen en politieke partijen) door het gender neutralere ‘Watch out’ (volgens een 'bericht' op nieuwspaal.nl, red.).
KNETTERGEK Het zal wel met nieuw elan te maken hebben! Maar soms denk ik wel eens dat we met z’n allen knetter(gender)gek aan het worden zijn. Vrogger was het allemaal vrij overzichtelijk. Je plofte als de heer Naaktgeboren in een wieg en dat was het dan. Tegenwoordig moet je onmiddellijk uitkijken als je voor het eerst rondkijkt in deze wereld, want zonder dat je iets gevraagd is, pulk je de volgende dag zomaar met een paar net geboren gendervingertjes aan een paar schuifjes in je haar, waarvan je geen idee had. Zijn er soms een paar dagen aan de Schepping geplakt? Geen idee. Ja, ergens wel, ik behoed mijn geestelijk welzijn voor de (virus)wappiesindustrie en aanverwante complot idioterieën. Mind your step! Volgens één van Hugo’s virologen zijn het soms maar peanuts! Maar een booster tegen gendergekte lijkt me ook wel handig in 2022!
Terug naar 2021. Een gedenkwaardig jaar voor mij, want ik belandde in het lucratieve paradijs van de AOW. Dacht ik. De eerste overboeking van Mark Rutte was een dermate schok op de schaal van richter, dat ik mij onmiddellijk voornam om alles wat ik boven de streep zou overhouden aan het eind van de maand aan Groningen te doneren.
GEZELLIGSTE PARTIJ Laten we het eens hebben over het Barneveldse politieke elan, of wat daarvan over is. Wanneer gaat ‘De slag om de Raadzaal’ aan het Raadhuisplein losbarsten? Krijgen we een – verbale – veldslag, waarbij het epos van ‘De slag om de Schelde’ als een pleziertochtje in Giethoorn verbleekt? Het is nog wat stilletjes allemaal. Ja, de VVD vindt zich ineens de ‘gezelligste partij’ van Barneveld twitterden ze het verkiezingsjaar binnen, maar zo gezellig is het bij de liberalen niet, anders zaten ze wel met meer - gezellige - mensen in de raad. Je kunt het vergelijken met een eitje op een aanrecht: leg daar een gekookt eitje neer, draai ‘m even rond en het ei, frivoolt in een gezellige ambiance over het zwart marmeren tableau in een advertorial van makelaardij Westeneng.
Tegenwoordig heet dat Branded Content, maar ik kom nog uit de tijd van de metamorfoses. Maar om het verhaal even af te maken, leg een ongekookt eitje van een willekeurige pluimveehouder op hetzelfde aanrecht. Klein tikje! Gezelligheid? Geen beweging in te krijgen. (probeer het maar eens uit, dan kunt u zelf vaststellen dat ik geen gezellige onzin zit uit te kramen, ook een handigheidje voor ons Pluimveemuseum!)
DE VERHALEN VAN OPA Laat ik u eerst eens meenemen naar ‘vrogger’. Begin 2010 wandelde ik op een zaterdagmiddag met mijn kleindochter Elise, toen een jaar of zes, door het centrum van Barneveld en kwamen we langs het oude gemeentehuis. Daar wilde de nieuwsgierige blaag wel eens naar binnen. ,,Ja, opa heeft een sleutel, maar opa zit in de oppositie, dus het alarm kan afgaan,” waarschuwde ik haar.
Enfin, niet veel later stonden we in die verbouwde authentieke raadzaal, waarvan de bevolking maar beter niet kan weten wat dat allemaal gekost heeft. Elise vroeg me brutaal: ,,Waar zit jij opa?''.
Ik wees naar een plek helemaal achteraan, naast Willem van Essen. Even een anekdote tussendoor. Willem kwam een keer wat later op een vergadering en we waren al aan het stemmen. ,,Wat moet ik doen Dirk?” ,,Doe maar voor Willem, het kan geen kwaad,” fluisterde ik hem in. Willem was altijd overal tegen, maar die ene keer dus niet. Ik kwam de altijd vrolijke Van Essen een paar jaar geleden nog eens tegen en hij riep uit de verte: ,,Dirk, je raadt nooit wat ik tegenwoordig doe? Projectontwikkeling!”
Weer snel terug naar mijn kleindochter. ,,Maar,” troostte ik haar, ,,over een paar maanden zit opa helemaal vooraan.” En wis en waarachtig, een paar maanden later zaten een bakker, een loodgieter en een journalist helemaal vooraan, naast een fors uitgedijde SGP-fractie. Ik zei wel eens voor de grap tegen de bakker en de loodgieter, laten we vanavond ons zwarte pak maar aantrekken, dan denken onze buren dat hun fractie nog groter is. Maar het raadsuitje van opa en kleindochter is nog niet ten einde, want ze vroeg me: ,,Wat doe je hier eigenlijk opa?” ,,Opa vertelt verhalen!” ,,Maar,” kwam er een bijdehante vraag overheen, ,,Luisteren ze dan ook naar je?” Ik was toen al een klein beetje onderweg naar de wijsheid der jaren: ,,Ben je gek, ze laten opa maar l…eh….praten, daarom zit ik hier al zo lang!”
MARKTHAL TERUG We vormden in die jaren de snelst groeiende politieke partij van Barneveld. Adopteer een pleintje en het succes waait je tegemoet. Dat werd het Gowthorpeplein, als issuetje door ons gemetamorfoseerd tot Goudthorpeplein (wie zal dat betalen? Zoete Lieve Gerritje? als verwijzing naar wethouder Gerrit Tijmesen). Maar dat record raakten we in 2018 kwijt aan die dekselse Mijntje. Die heeft het lokale initiatief naar zich toe getrokken!
We hadden laatst weer eens een reünietje bij bakker Jaap, de drie Boegbeelden en smulden van zijn bekroonde oliebollen en terwijl we de poedersuiker uit onze mondhoeken veegden, opperde er één, ik weet even niet meer wie, maar het zal Ab wel zijn geweest, om een nieuwe partij op te richten: 'The Return of the Golden Boys!' Het is er nog niet van gekomen, maar het is ook nog lang geen 16 maart. We gaan in ieder geval voor helemaal geen belastingen meer, bij elke oversteekplaats een genderneutrale Boze Witte Man en we planten voor elke windmolen een boom. En, o ja, de Markthal moet terug! En die nostalgische klok met die grote wijzers ook! Dat lijkt me wel een constructief beginnetje voor een comeback.
HET NIEUWE RENTMEESTERSCHAP De verkiezingen! De uitslag? Wie staan er na 16 maart op het bordes van het oude raadhuis? Wat kunnen we daarover melden. Ik ben geen glazen bol. Ik kan u vooraf wel melden dat ik geen grappen meer mag maken over het peperdure printschoeisel van Daan de Vries. Vindt-ie niet leuk. Okay, doen we dat niet meer. Ik had vroeger ook een schoenentic, dus ik voel wel een beetje mee met Daan, op m’n klompen.
Erewoord, geen grappen meer over schoenen. Want er zijn heel veel mensen in de wereld die nog nooit een schoen hebben gezien. Laat staan twee, een linker- en een rechter. Dat nieuwe Rentmeesterschap is me er eentje. Ze verslijten schoenen bij de vleet: Hugo, Wopke, Mona, Omtzigt, Sywertje, vriend Daan vetert ze allemaal bij elkaar. Maar hij is dan ook een Verbinder en dat respecteer ik. Dus ik maak (had ik dat al gezegd?) geen grappen meer over zijn schoenen. The Happy End of the Shoes…
Maar het Rentmeesterschap biedt meer!
Wildplassen bijvoorbeeld. Bij het CDA willen ineens alle oud-fractievoorzitters en -lijsttrekkers terug keren in de raad. Dat zijn er zoveel, dan hebben we aan een uitbreiding naar 33 raadszetels niet genoeg. En hoe moet het dan met Daan? Gaat- ie z’n schoenen opvreten? Lijsttrekker Henk Smit vergeleek in 2014 wildplassen met ‘maar een heel klein beetje overlast bij uitgaansgelegenheden’ en kreeg het fors aan de stok met Koos van der Tang en Heimen Schuring. Vergis je niet in Koos, want het nieuwe kabinet wat volgende week op het bordes staat, staat daar, let op, dankzij een ‘Tangverlossing’. Dat u het even weet. Die staatkundigen houden het boeltje aardig bij elkaar in Den Haag. Behalve in de Gelderse Vallei!
Er zijn plannen om de Botermarkt bij de Oude Kerk in ere te herstellen. Ik denk ook tegen wildplassen en tegen buitensporige gedachten over Rentmeesterschap. Ik zou de initiatiefnemers willen aansporen tot enige snelheid voor alle zekerheid.
#RUIKENWIEJEBENT Maar wat dacht je van het Rentmeesterschap van ons progressieve volksdeel. Oversteekplaatsen in regenboogkleuren, maar dat schettert zo in je ogen, dat je pardoes doorrijdt. Vandaag, 8 januari 2022, houden de progressieven clean-up dag, om ons als burgers weer enige tijd een kraakheldere ‘ruimte voor elkaar’ te gunnen tussen alle troep die wij om ons heen smijten. Nobel. Het is nog niet uitgevonden in Nederland, maar progressieve reformatorische gelijkgezindheid, daar slaapt een geurtje tussen. Ze moesten even slikken bij PRO’98 toen de geurnormen in onze woonwijken in harmonie met ons prachtige boerenachterland een paar normpjes werden bijgesteld door de raad. Naar boven uiteraard! Onze hindoe-gelovige gids in Bali, we hebben nog steeds contact met elkaar, zei met gevoel voor Hollandse humor, toen we eens door ‘rood’ reden, ,,ach, een klein beetje rood”, en dan schaterde hij het uit. ‘Zijn wie je bent’, ik tip PRO'98 geheel gratis een herziene verkiezingsleuze: ‘#ruikenwiejebent!’
EEN KAKELEND KIPPENHOK Hebben we nu iedereen gehad? Vooruit, onze waarnemer, Jan Luteijn, dat is me er ook één hoor. Sinds Jan waarnemer is, is het aantal vrouwelijke raadsleden flink gedaald, zeg maar gerust gehalveerd. Dus pleitte hij voor meer vrouwen in de raad. Hij zal toch niet bedoeld hebben dat er na 16 maart 33 Mijntjes aantreden? Dat gaat me een gekakel geven in het kippenhok aan het Raadhuisplein, dan mogen ze elke week wel een treinwagonlading op al onze sporen vol zwarte stiften laten bezorgen, om alle antwoorden op lastige vragen weg te lakken! Maar Jan neemt wel meer waar. In die zelfde week las ik een bericht op zijn Facebook-pagina dat er een zevende kleinzoon was geboren. Hoera! ,,De jongens zijn nu nipt in de meerderheid'', meldde Jan trots.
Ik heb lang gepiekerd wat ik nu het moment van het jaar 2021 vond, onderweg naar de verkiezingen van 2022. De fusie, zou u denken. Dat dacht ik ook. Lange tijd. De Gallische veldslagen over ‘failliete bruidjes’ en de tikkies van Zoete Lieve Gerritje (even opletten Cor Wiesnekker, Gerritje heeft al een standbeeld in Den Bosch, dus je hoeft niet in actie te komen!), want die hele fusie heeft een paar duiten gekost hoor. Bij Scherpenzeel hadden ze nog wat centen over, die stuurden Barneveld laatst een setje bloembollen, dan kan de liefde een beetje voorzichtig opbloeien. In Barneveld zijn ze nog aan het nadenken over een tegenpresentje, of ze sturen gewoon een rekening.
ADVENTURES IN DE GELDERSE VALLÉE Maar op de valreep van 2021 kreeg de fusie en het gedwongen vertrek van waarnemer Eppie Klein er onverwacht een nieuwe dimensie bij, want de fractie van de CU in Scherpenzeel houdt ermee op. Zie daar. Eerst de Rijksheer een helpend handje toesteken om Eppie heen te zenden naar Doornspijk en dan met de noorderzon vertrekken. Geen wonder dat onze Scherpenzeelse Vrijgemaakten zo happig waren om te fuseren en Lukas Scheijgrond de allerlaatste broeders en zusters over de gemeentegrens maar wat graag naar Barneveld wilde halen. Het evangelie van Lukas in een modern jasje! Ik ken een goede vriend bij Charlie Hebdo in Parijs, ene Julien Henri en die vertel ik wel eens over onze Adventures in de Gelderse Vallée. #jesuislukas. Altijd lachen, van de week kreeg ik een appje van hem met een verbeeldend antwoord, twee waarnemers op een roestige tandem...
WAT BENDE GIJ AAN HET DOEN BENNIE? We hebben een boeiende raadsperiode achter de rug. Zandaffaires, ‘geheimen’ in achterkamertjes, zwartgelakte WOB-verzoeken, windmolens, gevaarlijke oversteekplaatsen, maar de discussie over het Pastoriebosje spande toch de kroon en mag als een metafoor worden gezien hoe het is gesteld met de verhoudingen tussen bestuur en samenleving. Hoe het Raadhuisplein invulling geeft aan het dorpenbeleid 2.0, met de groeten van een briesende Rijksheer. Rond dat dorpenbeleid is het trouwens ineens muisstil geworden.
Alhoewel! Begin december raasde het motorgeluid van een kettingzaag, niet gestoord door lopende procedures en bezwaren, door de bosjes in de omgeving aan de Kerkweg in Voorthuizen.
Het nieuwe Rentmeesterschap, als het Barneveldse antwoord op bestuurlijke vernieuwing. Die kettingzaag ging er met het nodige elan doorheen, dat dan weer wel. Maar je moet er ook de humor van inzien en dat is als geen ander toevertrouwd aan de nog een beetje kersverse wethouder Bennie Wijnne. Bij zijn terugkeer in 2019 aan het politieke front in Barneveld, zei hij in een interview: ,,Het is de hoogste tijd voor meer humor in Barneveld.”
Zo zag ik Bennie in december 2021 eigenhandig een tractor besturen, met op de aanhanger een uitpuilend ‘pastoriebosje,’ onderweg naar een biomassacentrale om aan een laatste CO2 reis te beginnen. Bennie werd onderweg aangehouden door een paar bijdehante ‘Toga’s’ van de Raad van State: ,,Hee Bennie, wat bende gij aan het doen?” Het zou zo een scene kunnen zijn uit Undercover, met Bennie in de rol van de – immer – onschuldige Ferry J(umbo). Maar Ferry…eh…Bennie is niet voor één gat te vangen: ,,Al dat groen zit het zicht op het geloof in de weg, zo maken wij het geloof weer zichtbaar voor de samenleving…” De ‘Toga’s’ schudden met gefronste wenkbrauwen het hoofd: ,,Een aanhanger vol geloof, dat geloof je toch zeker zelf niet?” Bennie in 2019: ,,Vertel je boodschap met humor, dan blijft-ie langer hangen!” Waarvan akte. Humor, je kunt er niet omheen. Om Voorthuizen wel inmiddels.
HOOGSTE ORGAAN Straks is het zover. 16 maart 2022! Dan mogen we 33 dorpsgenoten in het ‘Hoogste Orgaan’ van de democratie stemmen! Maar onthoud één ding: het hoogste orgaan is de samenleving zelf. U en ik! In ieder geval eens in de vier jaar! De samenleving op het bordes van het oude gemeentehuis. Mind your step onderweg naar het stembureau. En Watch Out welk vakje u straks rood kleurt. Daarna duurt het weer vier jaar en staat er mogelijk een hele trits windmolens bij Zeumeren en zijn alle bosjes foetsie…
Ik zou, als ik u was, lid worden van Tegenwind, desnoods van alle Tegenwinden (maar er schijnt een wachtlijst te zijn) en adviseren om naar Renswoude te verhuizen, toevallig de woonplaats van de wethouder van Windzaken, Didi Dorrestijn. Daar staan ze niet en ze komen er ook niet. Daar is het college gevallen over één enkel windmolentje. Ja, die kleine gemeenten in de Gelderse Vallei, je slokt al die bestuurskracht niet zomaar op!
Hoe sterk is de eenzame fietser, die kromgebogen over z’n stuur tegen de wind zichzelf een weg baant… Al die politieke partijen brengen u straks graag in de limousine van Bert van Leeuwen naar een stembureau, maar luister onderweg niet naar alle praatjes. Laat hun wind maar waaien…
Enfin, ik heb u gewaarschuwd!
