'Bewoners doen wat ze [leuk vinden']
28 december 2021 om 08:12Een gastenhuis is een concept dat vijf jaar geleden is ontstaan. Uitgangspunt is dat mensen met dementie zorg en begeleiding krijgen, maar dat de bewoner zelf bepaalt hoe zijn of haar dag eruit ziet. ,,We zijn geen zorghotel, maar runnen met elkaar een huis”, legt Jet uit. ,,Mensen met dementie hebben behoefte aan autonomie. Dat geef je hen door niet de regie over hun leven van hen over te nemen.”
Bewoners mogen als ze dat willen bijvoorbeeld meehelpen met het bewerken van de tuin en het koken en schoonmaken. Bedtijden worden niet van tevoren opgelegd, wie moe is bepaalt zelf wanneer hij of zij naar bed gaat. Jet: ,,We hebben ons zorgpersoneel uitgezocht op flexibiliteit en hun vaardigheid om mensen vooral veel zelf nog te laten doen. We schuiven dementie niet onder de tafel. We spreken ook niet over dementerenden, maar over mensen met dementie. In feite zijn het mensen met een handicap, maar die nog een heleboel zelf kunnen doen. We kijken hoe iemand van betekenis kan zijn en verbinding is een basis levensbehoefte.”
PRIKKEL Het huis wordt gerund door Jet en Frank, die hun eigen dienstwoning hebben als onderdeel van het gastenhuis. Ze hadden al jaren de wens om iets als een gastenhuis op te zetten.
Jet: ,,Mijn prikkel om dit op te zetten kwam toen ik op tweede kerstdag bij een woongroep was - waar ik als interimmanager werkte - en daar een mevrouw aantrof met een pieper om haar nek. Ze vertelde me dat ze de hele dag bijna niemand zag, omdat zorgverleners te druk waren met zorgtaken. Haar enige uitje was een paar weken geleden geweest naar een tuincentrum, terwijl ze niet eens een plant op haar kamer wilde.” Jet wilde graag eenzelfde soort initiatief opzetten, maar dan anders. Samen met haar man Frank bezocht ze kleinschalige huizen en beiden waren om.
Het stel haalt ook veel inspiratie uit Teun Toebes, een jongeman die samenwoont met mensen met dementie. Jet: ,,We zien dit niet als werk, maar als een way of life. Toen een bewoner laatst kwam kijken en vroeg wie ik was, zei ik dat ik de buurvrouw was, omdat het ook zo voelt.” Frank komt uit de financiële wereld en gooit het met het gastenhuis dus over een hele andere boeg. ,,Ik hielp bedrijven met het sturen op cijfers en dat ga ik hier straks ook doen. Maar daarnaast word ik facilitair manager en knap ik klussen op voor bewoners als er bijvoorbeeld een lampje stuk is.”
KOORTJE In totaal zijn er 22 appartementen, waarvan twee bestemd voor (echt)paren. Stellen waarbij één van de partners dementie heeft, of beiden, kunnen hier een appartement huren. Jet: ,,We hebben straks veel bewoners die voorheen in hun eentje woonden. Het gastenhuis zal dus een stukje gezelligheid brengen, waarbij mensen verbinding kunnen zoeken met elkaar. Er is geen vast dagprogramma, we kijken bewust naar waar de bewoners zin in hebben. Als iemand iedere week even naar de markt of de bibliotheek wil, pakken we de bus en gaan we daar langs. Onze zangpedagoge kan als mensen dat leuk vinden met bewoners gaan zingen. Misschien richten we wel samen met buurtbewoners een koortje op.”
VRIJWILLIGERS De verbinding met de buurt is er al: een kinderdagverblijf in de omgeving zal regelmatig met de kinderen bij de ouderen langskomen en andersom. Jet: ,,Toen we pas ons open huis hadden, zijn er zeventig buurtbewoners langs geweest. Een aantal van hen zei dat ze best vrijwilligerswerk willen komen doen. Van koffieschenken tot wandelen met een bewoner.” Het gastenhuis heeft een open huisprincipe: bewoners mogen ook zelf op stap gaan en krijgen eventueel een GPS-tracker mee. ,,Er is in al die jaren dat er gastenhuizen zijn gestart nooit iets verkeerd gegaan door de open voor- en achterdeur. Bewoners blijven over het algemeen in de omgeving van de huizen. We realiseren een tuin rondom het gastenhuis, zodat onze bewoners daar ook lekker kunnen wandelen.”
Nu is het Woonpark Hoevelaken nog een grote bouwput, maar na februari zal de omgeving van het gastenhuis meer vorm krijgen. Vanuit elk appartement is er zicht op de wijk en op een binnentuin die gedeeld wordt met de buurt. De begane grond is ingericht met verschillende woonkamers, waar in één kamer diverse spelletjes en een piano te vinden zijn. De andere kamer fungeert haast als een grand café, waar iedere middag een kok komt die eerst met de bewoners koffie drinkt en vervolgens met hen de maaltijd voorbereidt.
KAPPER Er is een ruimte ingericht voor een vaste kapper en pedicure, maar bewoners mogen ook hun eigen kapper of pedicure laten komen. Jet: ,,Een kapper in huis is heel fijn voor mensen met dementie, het is heerlijk om je haren professioneel te laten wassen en de haren te laten knippen. Voor mensen is het een ontspanmomentje. We bieden ook vaste momenten met bewegen en muziek aan, en voor mensen in de eerste fase van dementie hersengymnastiek. We weten dat er dames zijn die van yoga houden, dus mogelijk zullen we dat ook samen met hen gaan doen. Maar we gaan niets met bewoners doen wat ze zelf niet leuk vinden.”
Het gastenhuis ligt pal naast het Hoevelakense Bos en bewoners hebben vanuit het huis zicht op een loopbrug voor wandelaars en fietsers. ,,Rondom het huis is er veel te zien voor onze bewoners.” In de eerste week van januari komen de eerste zes bewoners in het gastenhuis wonen. Dan is er een pauzeweek om de eerste bewoners wat rust te gunnen. Frank: ,,In de weken die volgen komen er steeds kleine groepjes bewoners bij, zodat mensen ook de tijd hebben om te wennen aan hun nieuwe huis.”
[Het gastenhuis zoekt vrijwilligers, zie hetgastenhuis.nl/vestiging/hoevelaken.