Cantor-organist Dick Troost: ‘Klank boeit mij grenzeloos’

3 november 2021 om 18:30 Muziek

EDE Dick Troost heeft dan wellicht officieel afscheid genomen bij de Evangelisch-Lutherse kerk als cantor-organist, toch staat er begin 2022 een Bachcantate op stapel. Stoppen met muziek is onmogelijk: ,,Het beste muziekstuk moet nog komen.”

Het was in coronatijd wel even wennen dat er niet gezongen mocht worden. ,,De Lutherse kerk is vooral een zingende kerk”, geeft organist Dick Troost aan. De Evangelisch-Lutherse kerk in Ede is gevestigd aan de Beukenlaan en gebouwd in 1918. ,,Het is een dankbare ruimte om te musiceren. Prachtige akoestiek voor het kistorgel.”

VAK LEREN Als 6-jarige jongen begeleidde hij zijn gezinsleden, vrienden en kennissen al op het harmonium. De bediening van dit traporgel had hij zichzelf eigen gemaakt. Met de verhuizing naar Wageningen kwam hij op de stedelijke muziekschool terecht. ,,Ik ben geboren in 1949. Na de oorlog viel er met muziek niet veel te verdienen, vandaar dat ik in eerste instantie Elektrotechniek heb gestudeerd.” Na zijn diensttijd volgde het conservatorium in Utrecht, bij muziek lag zijn hart. ,,Ik deed in die tijd ook mee aan muziekconcoursen en ik won wel eens wat.”  Troost zegt dit met gevoel voor understatement. Hij won diverse improvisatieconcoursen van nationale betekenis als het Domstad Orgelconcours en hij nam onder meer deel aan het Nationaal Orgelimprovisatie Concours. Zijn carrière is niet zorgvuldig uitgestippeld. ,,Vaak kwamen de dingen op mijn pad. Bovendien ben je in de muziek nooit uitgeleerd. Op het conservatorium werd aangedrongen op een specialiteit, maar ik heb me niet willen beperken.” Zijn uitgangspunt is altijd geweest dat het beste werk nog moet komen. ,,Het motto ‘bemin de kunst in jezelf en niet jezelf in de kunst’ spreekt mij zeer aan. Stel niet je ego voorop, maar maak jezelf dienstbaar aan een groter geheel.”

Afscheid nemen is beetje sterven. Toch is het goed om de week anders in te kunnen delen

TROOST BIEDEN ,,Terugkijkend verwonder ik me nog steeds dat er zoveel mensen vertrouwen in mij hadden. Mijn docent van de technische school woonde naast een kerkenraadlid. Hij wist dat er een vacature voor organist was in de kerk en duwde mij naar voren. Op 17-jarige leeftijd mocht Troost komen voorspelen hoewel men, gezien zijn leeftijd, nog wel bezwaren zag. Dominee Burghoorn was er in 1967 al wel snel uit. ,,In zijn preek had hij het over Jesaja 40 waarin de tekst staat ‘Troost, troost mijn volk’ en keek mij daarbij veelbetekenend aan. Mijn achternaam en de troostgevende muziek gaven wellicht de doorslag. Sindsdien heb ik altijd een band gehad met de gemeente.”

MEESTERLIJK ,,Als favoriete componist moet ik toch Bach noemen. In zijn muziekstukken voor het orgel ontdek je zoveel moois. Elke keer hoor je weer andere dingen. Dat heeft ook te maken met de emotie die je op dat moment voelt. Als organist waardeer je Bach nog extra vanwege de finesse van zijn werk en de ontroerende wendingen. Die Kunst der Fuga is van buitengewone klasse.” In oktober is de wereldpremière geweest van de door computers voltooide Tiende Symfonie van Beethoven. ,,De recensies waren niet mals. De menselijke geest is toch van een andere orde.”

VERBETEREN VAN KLANK ,,Afscheid nemen is beetje sterven. Toch is het goed om de week anders in te kunnen delen. Nu begin ik na de zondagsdienst al aan de muzikale invulling van de volgende.” Afgezien van het sporadisch invallen bij ziekte of vakantie gaat Troost zich aan houtbewerking wijden, het maken van houten orgelpijpen. Ook de klank van het huis-pijporgel moet nog verbeterd worden. Ik werk graag aan klank, orgelklanken ontroeren en boeien mij.”

MEEGROEIEND ORGEL Bij zijn 40-jarige jubileum werd Troost verrast met een koninklijke onderscheiding. ,,Het was mij niet opgevallen dat er een wethouder in de kerk zat. Ik was druk met de compositie die ik had gemaakt voor gemeente, orgel, cantorij en blazersensemble. Hield mij meer bezig om al deze onderdelen met elkaar in dialoog te laten gaan.  In een geloofsgemeenschap is woord-wederwoord en stem-tegenstem belangrijk. Zo is geen dienst hetzelfde.” Met zowel zijn 25-jarig als 40-jarig jubileum is er een verbetering toegevoegd aan ‘zijn’ orgel. ,,Met geld van de gemeenschap is er zelfs een fagot-pedaal toegevoegd. Je kunt zeggen dat het orgel is meegegroeid in al die jaren.”

DIENSTBAARHEID Na 54 jaar trouwe dienst neemt Dick Troost afscheid. TIps voor zijn opvolger heeft de vertrekkende cantor-organist niet. ,,Zowel Gonny van der Maten als ik werken vanuit dezelfde basis, vanuit dienstbaarheid. Precies zoals het bedoeld is”, rond cantor-organist Dick Troost af.