'Ik hou niet van 't [woelige stadsleven'

Ds. J. Beens nieuwe predikant Gereformeerde Gemeente in Scherpenzeel

23 september 2021 om 10:52

Eigenlijk, merkt ds. J. Beens op, is het wonderlijk gegaan, want hij had niet speciaal iets met Scherpenzeel. Hij was er wel geweest in zijn studententijd, om te spreken, maar dat deed hij tijdens de opleiding in alle, rond de honderd, vacante gemeenten van de Gereformeerde Gemeenten. ,,Daar waren ook wel gemeenten bij waarbij ik het gevoel had dat ze wel bij me zouden passen. Uiteindelijk gaat het er echter om dat de Heere Zelf spreekt. En een gemeente moet je roepen.’’

Beens kwam, zo vertelt hij, in Scherpenzeel terecht door een bijbeltekst, die hij in de Statenvertaling op de website van de kerk las. De tekst hangt tegenwoordig thuis bij hem in de woonkamer: ‘En aldaar zal Ik bij u komen, en Ik zal met u spreken van boven het verzoendeksel af, van tussen de twee cherubim, die op de ark der getuigenis zijn zullen, alles, wat Ik u gebieden zal aan de kinderen Israëls’ (Exodus 25 vers 22). ,,Hierdoor werd het voor mij heel duidelijk uit het Woord dat ik ben aangewezen om op deze plek voorganger te worden.’’

ALLES LOSLATEN Het leek niet vanzelfsprekend dat Beens dominee zou worden. Hij werkte namelijk achttien jaar in het voortgezet onderwijs, eerst tien jaar als leraar Nederlands aan De Fruytier, waar hij les gaf in alle klassen, van het vmbo tot het vwo. Daarna maakte hij deel uit van het management van de afdeling Welzijn van het Hoornbeeck College in de vestiging Apeldoorn. ,,Op beide plekken heb ik met veel plezier gewerkt’’, zegt hij. ,,Daarom was het voor mij nog een hele worsteling om dat alles los te laten en me volledig aan het predikantschap te wijden.’’

Naast zijn werk in het onderwijs was Beens ouderling in de Gereformeerde Gemeente in Nunspeet en gemeenteraadslid voor de SGP in Elburg. ,,Ik vond het goed om zo met andersdenkenden in de samenleving te spreken en te weten wat hen drijft.’’ In die tijd woonde hij met zijn gezin in ‘t Harde. Maar een van de voorwaarden om de vierjarige predikantenopleiding van de Gereformeerde Gemeente te volgen in Rotterdam, was dat je je volledig richtte op de studie. In de laatste twee jaar van deze opleiding behoort het onder andere tot de taken van de studenten om preken en catechisaties voor te bereiden. ,,Daarnaast leerde ik hoe je een preek opbouwt. Waaruit bestaat een preek? En hoe kan je een tekst in punten onderverdelen?’’

KOM OP, PAPS Bij dat soort vragen kwam het goed uit dat Beens goed thuis is in de Nederlandse literatuur, van de middeleeuwen tot aan de moderne literatuur, dat hij weet hoe je een verhaal vertelt. ,,Ik loop niet makkelijk een boekhandel voorbij, tenzij mijn kinderen zeggen: ‘kom op, paps’. Bij het lezen van literaire boeken ging hij geen boeken uit de weg die het niet zo nauw nemen met het geloof en de kerk. ,,Ik las in principe alle literatuur, maar bij een leerling ging ik uit van zijn of haar niveau. Niet zo van: bepaalde boeken mag je niet lezen, maar door dat ‘begeleid confronterend’ te doen.’’

In zijn preken loopt Beens graag analytisch een bijbeltekst langs. ,,Als het gaat om een geschiedenisverhaal uit de Bijbel, kan je er beeldender over voordragen en uitleggen waar het over gaat, ook voor de kinderen. Als het gaat om brieven over de geloofsleer, dan preek je theologischer. Van dat laatste houd ik vooral, van het analytische behandelen van de Schrift.’’

VACCINEREN Beens is getrouwd met Corrie van Dijk (49). Samen hebben ze vijf kinderen: Jan (22) die in Wezep woont, terwijl Wilbert (18), Geanne (17), Jorian (14) en Marline (10) nog thuis wonen. Ze zijn vernoemd naar familieleden. Beens is zelf geboren in Genemuiden in een gezin van zeven kinderen. ,,Ik heb een broertje die dakkapellen verkoopt en vijf zussen, die net als mijn ouders nog in leven zijn.’’ Hij trouwde op tweeëntwintigjarige leeftijd en woonde tot aan zijn bevestiging in Scherpenzeel in ‘t Harde. 

De predikant is zelf niet gevaccineerd, en dat mag, zegt hij met enige aarzeling wel in de krant. ,,Tegelijkertijd is het voor ieder een zaak van het geweten om al dan niet een keuze voor vaccinatie te maken. Wat dat betreft, stel ik me heel terughoudend op, want het is een zaak tussen de Heere en je eigen hart en ziel. Bij de overheid en in de samenleving bemerk ik wel een vorm van vaccinatiedrang’’, zegt hij. ,,Dat vind ik wel lastig. Je moet immers ruimte laten aan mensen die vanuit hun eigen geweten niet kunnen verantwoorden om zich te laten vaccineren. Het wordt wel erg uitvergroot als je niet bent gevaccineerd. Iedereen kan op z’n klompen aanvoelen dat het aantal gevaccineerden in de 'bijbelgordel' lager ligt.’’

In demonstranten tegen vaccinatie herkent hij zich aan de andere kant totaal niet. ,,Demonstreren is voor ons niet aan de orde. Wij gaan niet de straat op. En we willen anderen ook niet de wet voorschrijven.’’

ANDERHALVE METER In de coronatijd is het in de Gereformeerde Gemeenten gebruikelijk om een beperkt aantal psalmen te zingen tijdens de kerkdiensten. ,,Zo’n vier tot vijf’’, zegt Beens. Er gaan rond de zeshonderd leden per dienst naar de kerk in Scherpenzeel, het aantal (doop)leden bedraagt circa tweeduizend mensen. In de coronatijd worden leden persoonlijk uitgenodigd en ze moeten zich van tevoren opgeven. In de kerk houden huishoudens onderling anderhalve meter afstand. ,,Ik ga zondags voor in de drie diensten, een extra in de coronatijd. We doen dit in goede afstemming met de gemeente Scherpenzeel. Tijdens mijn welkomstdienst prees burgemeester Klein, die ik persoonlijk uit mijn tijd bij de SGP in Elburg ken, onze aanpak. In onze kerk geeft een corona-commissie advies aan de kerkenraad, die aan de hand daarvan besluiten neemt over de inrichting van de kerkdiensten.’’

In zijn vrije tijd gaat hij graag op vakantie in een huisje ergens in Nederland. ,,Ook thuis ben ik altijd bezig. Dan kan ik investeren in ons gezin. Ik houd van de natuur, niet van het woelige stadsleven. God geeft zich te kennen uit de natuur en de Schriftuur. Hoewel ons behoud van de Schrift afhangt.'' Hij houdt verder van orgelmuziek, ,,bij voorkeur de psalmen'', die in de Gereformeerde Gemeente in de berijming van 1773, op hele noten, worden gezongen. ,,Ook houd ik erg van gezelligheid met het hele gezin, zeker tijdens de feestdagen. En ‘s winters vind ik het heerlijk om boerenkool te eten, met buitenlandse gerechten heb ik wat meer moeite.''

De cultuur en historie van plaatsen interesseren hem bijzonder. ,,In Elburg staat bijvoorbeeld een Joodse synagoge met een rijk verleden. Israël heeft voor mij een speciale plaats in mijn hart, omdat de Heere Jezus er zelf rond gewandeld heeft. Voor mij heeft dat zeker een meerwaarde. Ook kan je in het land zelf onderzoeken hoe het echt is geweest in de tijd dat Hij er rondwandelde. Ik was onder de indruk van het Meer van Galilea. Ik kan mijmerend zomaar een uur aan het water staan en mijn gedachten de vrije loop laten. Preken worden ook wel in de natuur geboren.''