Lunteraan verdachte in grote mestfraudezaak
21 september 2021 om 08:08 RechtbankLUNTEREN/AMSTERDAM Een groep van tien verdachten, onder wie een 53-jarige voormalige agrariër uit Lunteren en de 70-jarige eigenaar en zijn 46-jarige zoon van een loonwerkersbedrijf in Putten, stonden maandag voor de rechtbank in Amsterdam terecht op de eerste dag van een grote mestfraudezaak.
In dat megaproces speelt een biogasbedrijf uit Bunschoten/Spakenburg de hoofdrol. De onderneming zou het restproduct bij het maken van biogas, digestaat, hebben weggesluisd via boeren. Ook zou het bedrijf het restafval met daarin gevaarlijke stoffen naar Duitsland hebben geëxporteerd volgens het Openbaar Ministerie. Er staan deze week in totaal negentien verdachten terecht. Hen wordt naast sjoemelen met mest, valsheid in geschrifte en lidmaatschap van een criminele organisatie verweten.
Onder de naam Canard startte het Openbaar Ministerie (OM) na een melding bij Meld Misdaad Anoniem in 2015 een grootschalig onderzoek naar het bedrijf uit Bunschoten/Spakenburg. De onderneming die gas produceert met dierlijk en organisch-afval werd genoemd als de firma die het restafval (digestaat) na de productie van het biogas opslaat bij boeren voor 25 euro per ton en het vervolgens als mest naar Duitsland brengt. Dat is verboden volgens het OM, omdat het restproduct gevaarlijk kan zijn voor de volksgezondheid. Het OM verwijt het biogasbedrijf dat zij dat vanwege gemakzucht en geldelijk gewin heeft gedaan.
PEILBAKENS Het OM tuigde na de anonieme melding een enorm onderzoek op waarbij peilbakens en camera’s werden gebruikt om de transporten van het bedrijf te volgen. Uiteindelijk duurde het vijf jaar voordat het OM het onderzoek had afgerond en de zaak op zitting kwam. Vorig jaar december zou de zaak behandeld worden, maar door een uitgelekt mailtje van één van de rechters moest zij terugtreden en duurde het nog eens tien maanden voordat de strafzaak begon.
Een boer uit Eemdijk riep maandag verontwaardigd uit: ,,Ik zit vijf jaar te wachten en ben in tien minuten klaar met mijn verhaal.” Hij wordt verdacht van het toelaten van zes transporten van het biogasbedrijf op zijn erf.
NIETS VERKEERD Dat gold niet voor de 53-jarige Lunteraan. Hij werd urenlang aan de tand gevoeld. Op zijn terrein is volgens justitie meer dan drieduizend ton digestaat opgeslagen geweest. Hij verklaarde dat het biogasbedrijf opslagruimte zocht en dat hij geld nodig had na een financiële tegenvaller. Toen hij de opslag zelf nodig had, reed hij de mest uit over zijn land. Hij veronderstelde dat het spul veilig was en dat dit was toegestaan: „Ik deed niets verkeerd, dacht ik.”
De directeur van het biogasbedrijf, een 45-jarige Amersfoorter, ontkent dat dit is gebeurd. Volgens hem was er een opslagprobleem en werd digestaat tijdelijk naar Lunteren gebracht om het vervolgens weer op te halen en opnieuw te gebruiken en te verwerken. De rechtbank hield hem voor dat er geen administratie van de transporten is.
GEEN IDEE Het loonwerkersbedrijf uit Putten zou volgens het Openbaar Ministerie 46 transporten hebben ontvangen. Maar de eigenaar en ook zijn zoon ontkennen iets te maken te hebben met de transporten. „Ik verhuurde opslag aan het bedrijf, maar had geen idee wat ze deden”, zei de 73-jarige Puttenaar. Hij is ook boos, omdat er inmiddels vijf jaar beslag ligt op zijn rekeningen, huis en land: „Ik dacht dat het met een jaartje wel duidelijk zou zijn. Kan dat beslag er eindelijk eens af”, beet hij OM toe. Zijn vrouw heeft er volgens hem menig traan om gelaten. Hij vindt dat het leed vergoed moet worden.
De drie horen volgende week naast een strafeis ook een vordering tot ontneming van wederrechtelijk verkregen voordeel. Voor de Lunteraan is dat een bedrag van 75.000 euro en voor de Puttenaren 63.000 euro. Vandaag (dinsdag) gaat de zaak verder met de export van de illegale mest naar Duitsland.
Door Estella Heesen