'Waarom kun je niet lezen en schrijven? Ben je zo dom?'
10 september 2021 om 10:59Jos Niels (71) uit Gendt is een taalambassadeur die graag aan mensen vertelt hoezeer de laaggeletterdheid lange tijd zijn leven negatief beïnvloedde. Hij had een bloemenwinkel, ondanks dat hij niet kon lezen en schrijven. Totdat hij er genoeg van had toen hij vijftig jaar werd. ,,Het was een ramp om over die drempel te stappen en een cursus te gaan volgen. Een enorme barrière van zeven meter hoog. Want je schaamt je rot dat je niet kunt lezen en schrijven. Waarom kun je dat niet? Ben je zo dom?”
Toen Jos een jaar of zes was, kreeg hij een ongeluk met een oog, waardoor hij alleen zicht heeft met het andere oog. Na een operatie moest hij veel rust houden en kon hij een half jaar niet naar school, waardoor hij een flinke achterstand op liep. ,,Dat liep ik niet meer in en toen bleef ik zitten. Daardoor kwam ik als grote vent tussen die kleine blagen terecht en het lukte allemaal niet zo goed, waardoor de leerkracht mij achterin de klas zette. Ik mocht alleen de woordjes de, het en een op het bord schrijven. ‘Goed gedaan Jos, ga maar weer zitten’, zei de meester dan. Zo ging dat vroeger en gelukkig is dat nu niet meer zo. In de vijfde klas zei een leerkracht dat ik het nooit meer zou leren en hij wees me erop dat er ook stratenmakers nodig zijn. Vervolgens kwam ik van de lagere land- en tuinbouwschool met zes diploma’s, met veel praktijkvakken natuurlijk.”
Daarna begon Jos een bedrijf, waarbij het lezen niet meeviel, want hij had zich niet gerealiseerd dat hij dat hierbij hard nodig heeft. Gelukkig had hij zijn echtgenote op wie hij een beroep kon doen voor de administratie van zijn zaak. ,,Maar je kunt ook de krant niet lezen, of de ondertiteling van de televisie, of de brieven van de gemeente. Bovendien doe je je kinderen tekort als je ze niet helpt bij het huiswerk. Dat moeten veel mensen ook beseffen. En als opa en oma doe je ze tekort als je je kleinkinderen niet kunt voorlezen.”
Er ging een wereld voor hem open toen Jos de cursus lezen en schrijven volgde. ,,Mijn leven werd duizend keer mooier dan het was. Nu kan ik mailberichtjes lezen en een berichtje terugsturen. Ik kan appen met mijn kleinkinderen.” Hij beaamt dat het zijn leven veel gelukkiger heeft gemaakt en hij roept dat van de daken via allerlei media, als hij maar enigszins de kans krijgt. Twee dagen in de week heeft hij nu zelfs een formele functie als taalambassadeur in de regio Gelderland voor de Stichting ABC Het Taalhuis in Barneveld is nu op zoek naar een inwoner uit de eigen gemeente die het durft om een voorbeeld te zijn voor anderen omdat hij of zij ook hulp heeft gevraagd om te beter te kunnen lezen, schrijven of rekenen.