Leusden wil ‘Lariks' overeind houden
10 september 2021 om 09:46Gemeente trekt portemonnee
LEUSDEN Als het aan het college ligt gaat Leusden volgend jaar stevig investeren in Lariks, de instantie die het gemeentelijk beleid op het het gebied van zorg en welzijn uitvoert. Daarmee moet worden voorkomen dat Lariks vastloopt.
Daan Bleuel
Het gaat in totaal om een bedrag van ruim een half miljoen dat -als het aan het college ligt- vanaf 2022 jaarlijks vrijgemaakt gaat worden om ‘Lariks’ financieel en organisatorisch gezond te houden. De gemeente keert daarbij feitelijk terug op bezuinigingen die het onlangs doorvoerde. Bezuinigingen die óók de bedrijfsvoering van Lariks raakten.
ONDERZOEK Het college komt -mede op basis van onderzoek van organisatieadviesbureau TwijnstraGudde- tot de conclusie dat die bezuinigingen in het geval van Lariks de goede bedrijfsvoering in gevaar brachten. Het onderzoek is een rechtstreeks gevolg van een motie die de gemeenteraad over het onderwerp aannam.
Daarom ligt er nu een voorstel waarover de raad straks zal moeten beslissen om een radicaal andere koers te gaan varen. Zo wil het college volgend jaar ruim een kwart miljoen investeren, waarmee het lokaal team met extra personeel (3,7 FTE) kan worden uitgebreid.
WISSEWASJE Daarnaast wil het college jaarlijks ruim een ton ter beschikking stellen waarmee Lariks -zonder voor elk wissewasje bij de gemeente te hoeven aankloppen- flexibel kan inspelen op actuele ontwikkelingen. Daarbij valt te denken aan de inhuur van externe expertise en het opvangen van ziekteverzuim en zwangerschapsverlof.
Daarnaast is er nog een kleine 140.000,= euro nodig om de loonontwikkeling binnen de organisatie van Lariks op te vangen. Het gaat dan om de periodiek-verhogingen en andere CAO-afspraken die extra geld kosten.
TRANSFORMATIE De aanbevelingen uit het onderzoek van TwijnstraGudde -dat in opdracht van de gemeente het functioneren van Lariks moest evalueren- leidden tot een ontwikkel- c.q. investeringsvoorstel van de uitvoeringsorganisatie waarbij extra financiële ruimte wordt gevraagd om de transformatie mogelijk te maken naar een organisatie die flexibel in staat is te doen waarvoor het in het leven werd geroepen. Dat voorstel vormt de basis van het stuk dat het college aan de gemeenteraad gaat voorleggen.
De gemeente erkent dat de bezuinigingen in het geval van Lariks ongewenste bij-effecten hadden. ,,De gevolgen van de kostenbesparing op de organisatie zijn voelbaar en zichtbaar voor Lariks, de gemeente en de samenwerkingspartners. Zo ervaren medewerkers van Lariks een hoge werkdruk, zijn er wachtlijsten ontstaan bij team Lokaal en is er geen tijd om nieuwe initiatieven uit te werken’’, concludeert het college.
STRUCTUREEL STEUNEN Het college wil Lariks eigenlijk vanaf volgend jaar structureel steunen. De raad zal voor 2022 incidenteel over de brug moeten komen, maar voor de jaren erna willen burgemeester en wethouders de bedragen in de meerjarenbegroting opnemen. Toch geeft het college de raad hierin nog enige speelruimte. Zo kan het er voor kiezen -meent het college- het bedrag van ruim een ton (bedoeld om een flexibele bedrijfsvoering mogelijk te maken) niet meteen voor langere tijd ter beschikking te stellen, maar ervoor te kiezen dat voorlopig voor twee jaar te doen. ,,Na deze twee jaar zal geëvalueerd worden in hoeverre en in welke mate deze kosten structureel toegekend moeten worden.’’
Het college heeft voor de betaalbaarheid zijn hoop deels gevestigd op Den Haag. Zo liet de regering eerder al weten de tekorten voor de jeugdzorg (onderdeel van het takenpakket dat Lariks uitvoert) gaat compenseren. Dat voornemen heeft vooralsnog alleen betrekking op 2022. Een nieuwe regering zal over de jaren erna moeten beslissen.
HAAGSE FINANCIERING Dat geldt ook voor andere bronnen van Haagse financiering waar gemeenten van afhankelijk zijn (en waardoor velen de afgelopen jaren in de problemen zijn geraakt). Het gaat daarbij onder meer over de bijdragen uit het Gemeentefonds (de belangrijkste inkomstenbron van gemeenten). Het Rijk denkt na over een nieuwe systematiek van verdeling van het geld. En dat levert niet vanzelfsprekend een voordeel op voor gemeenten als Leusden.
Toch vindt Leusden het noodzakelijk nu met een investeringsplan voor Lariks te komen. ,,De uitvoeringsorganisatie Lariks is op dit moment zeer kwetsbaar’’, schrijft het college in zijn voorstel aan de raad. ,,Er is op korte termijn sprake van onuitstelbare, onontkoombare en onvermijdelijke situatie. Als we nu niet investeren in de toegang tot de zorg en de basis op orde krijgen, dan zal Lariks niet meer in staat zijn om haar taken naar behoren uit te oefenen met alle risico’s van dien.’’