Binnenkort in het Schaffelaartheater: Soldaat van Scherpenzeel de musical
4 september 2021 om 07:03 OpinieBARNEVELD/SCHERPENZEEL Het is even muisstil geweest aan het front in het herindelingstraject van Barneveld en Scherpenzeel, mogelijk ook omdat onze eigen Barneveldse vergadertijgers al geruime tijd geen ‘actieve herinnering’ meer blijken te hebben (of mogen hebben!, dat kan natuurlijk ook) aan wensenlijstjes in zwartgelakte verslagen van geheime gremia, maar recent werd de Gelderse Vallei bruusk wakker geschud in de alsmaar voortdurende fusiesoap.
Dit keer eens niet door een gerenommeerde bestuursdeskundige die de Colosseum-bewoners van Arnhem oproept een cursus begrijpend Nederlands te gaan volgen, maar door een opmerkelijke mail van de CvdK John Berends aan de Scherpenzeelse oppositie. Onze Gelderse Rijksheer van Oranje blijft onvermoeibaar en minzaam actief om dat lastige dorpje Scherpenzeel voorgoed in de vergetelheid te manoeuvreren.
Dat onze beproefde buren al een tijdje hijgend in de touwen hangen, is klaarblijkelijk niet genoeg voor de Commissaris van de Koning (CvdK); de bokshandschoenen worden door behulpzame bedienden om zijn gemanicuurde knuisten gespannen, teneinde de laatste - finale - klap uit te delen. Maar laten we vooral niet vergeten dat de Rijksheer en zijn trouwe centurio Jan Markink het beste voor hebben met Scherpenzeel; als iedereen nou even meewerkt, dan hebben we dit bestuurlijke akkefietje zo snel mogelijk achter de rug en keert de rust van weleer terug in de Gelderse Vallei.
Enfin, het mailtje van de CvdK leek mij wel een gepast momentje om wat - nieuwe - feiten bij elkaar te rapen.
EINDE NOG NIET IN ZICHT Het herindelingstraject dat onze Gelderse bestuurders voor ogen hebben, is duidelijk in een nieuwe fase beland. De gemoedelijke keukentafelgesprekken van enige tijd terug, zijn ingeruild voor een Siberische dictatuur. De bestuurlijke vernieuwing heeft Arnhem nog niet bereikt, maar dat kan geen verrassing zijn, want Arnhem is wel vaker een brug te ver geweest. Ik dacht dat we alles al hadden meegemaakt in de fusiesoap, maar het einde is nog niet in zicht. ‘Stookt CvdK Berends in de Scherpenzeelse gemeentepolitiek?’ Deze prangende vraag werd begin deze week gesteld op de website van Binnenlands Bestuur. Een interessante gedachte!
Het draait allemaal om een mail die waarnemend burgemeester Eppie Klein 6 juli jongstleden heeft geschreven, daags voordat Provinciale Staten een besluit zouden gaan nemen over het herindelingsadvies van Gedeputeerde Staten (GS). In deze mail doet de heer Klein een oproep vooral geen besluit te nemen over een herindeling. Niet alleen zet de zeer bij de Scherpenzeelse samenleving betrokken waarnemend burgemeester in de mail vraagtekens bij de integriteit in het herindelingsproces, maar zo laat hij verder weten: De noodzaak is er niet, het gaat hier pico bello in Scherpenzeel, de centen zijn in orde, de inwoners zijn massaal tegen, dus waar hebben we het over.
Dit is even een vrije vertaling van de mail waarin Eppie Klein zijn woorden - ongetwijfeld - in een wat diplomatiekere context zal hebben verzonden naar de Gelderse bestuurders, maar voor de oppositie in Scherpenzeel is elke stap verwijderd van een fusie er één te veel.
De oppositie, sinds enige tijd weer op volle oorlogssterkte met het aantreden van een Roodkapje van Groen Links, stuurde medestrijder Berends meteen een mailtje. ‘Kan die Eppie zomaar van alles vinden, zonder dat wij op de hoogte zijn?’ Ja, dat kan, lijkt mij, ook al pas je maar een tijdje op de winkel, als de deurbel gaat, kun je je moeilijk onder de toonbank verstoppen. Alles - onafhankelijk - afwegend, de politieke verhoudingen overziend, maar bovenal ook rekening houdend met het feit dat 87 procent van de bevolking pertinent tegen een fusie is en zelfstandig wil blijven. Dat lijken mij voldoende valide argumenten voor een waarnemend burgemeester om de Gelderse bestuurders op andere gedachten te brengen. Dat dit niet is gelukt, is een ander verhaal.
GEDEISD HOUDEN Dan zou ik me als oppositie toch een beetje gedeisd houden en rustig afwachten wat de minister van Binnenlandse Zaken gaat beslissen, maar in Scherpenzeel blijft de oppositie zo obstinaat als een kudde everzwijnen. Ze blijven maar wroeten in dossiers die er eigenlijk niet meer toe doen na het besluit van Provinciale Staten. Is het een wraakactie voor het vertrek van de vorige waarnemende burgemeester Harry de Vries? Ik sluit niks uit. Maar CvdK Berends steekt onverwacht een helpend handje uit naar zijn oppositionele vrienden in Scherpenzeel. In een mail laat hij weten op 8 juli een babbeltje te hebben gehad met de heer Klein, waarin deze zou hebben verklaard ‘ernstig in verlegenheid’ te zijn gebracht door zijn schrijven aan Provinciale Staten en dat hij ‘passende maatregelen’ zou treffen. ,,Ik heb hem de gelegenheid gegeven de situatie op te lossen (…)”, aldus de CvdK.
Voor de Scherpenzeelse oppositie aanleiding om in stevige bewoordingen een hele reeks schriftelijke vragen te stellen aan de waarnemend burgemeester. Kort samengevat: ‘Hoe kunt u in verlegenheid gebracht zijn door een brief die u zelf heeft geschreven, of heeft u slechts opdracht gegeven tot het schrijven van de brief?’ En: ‘Wat wordt bedoeld met passende maatregelen?’
Wordt Eppie Klein en de Scherpenzeelse coalitie door de mail van de CvdK aan de oppositie onder druk gezet het verzet tegen een herindeling op te geven? Zoals Burger Initiatief Zelfstandig Scherpenzeel in een reactie suggereert. De antwoorden liggen besloten in het overleg dat de Rijksheer van Oranje en de Scherpenzeelse waarnemer met elkaar hebben gevoerd op 8 juli jongsteleden. Als oppositie zou ik toch vooral heel veel doorvragen en niet alleen een paar welgevallige hints van de CvdK volgen.
VOLGZAME HOUDING Heeft Eppie Klein in dat gesprek op 8 juli bijvoorbeeld op z’n donder gehad van de CvdK en heeft deze de volgzame houding van zijn Barneveldse collega Jan Luteijn als voorbeeld gesteld? Dat zou ik nou als oppositie wel eens willen weten. Voordat je je laat leiden door een eendimensionale uitleg over die bewuste meeting. Het temperament in de fusiesoap van GS en niet in de laatste plaats de CvdK een beetje inschattend, zullen er geen vriendelijke schouderklopjes zijn uitgedeeld of vergoelijkte opmerkingen gemaakt: ‘Kan gebeuren Eppie, een vergissinkje, even goede vrienden…’
Maar laten we vooral ook niet vergeten dat GS ruim voordat Provinciale Staten een beslissing zouden nemen over een herindeling, in Den Haag al flyers uitdeelde dat het allemaal wel snor zat daar in Gelderland. En trek u vooral niks aan van de media, want dat zijn ongeïnformeerde zuurpruimen.
De mail aan de oppositie van Scherpenzeel van de CvdK legt echter een cryptische waarschijnlijkheid bloot hoe het gesprek die dag óók kan zijn verlopen. Is Eppie getrakteerd op een donderpreek van de Gelderse Rijksheer van Oranje!? En is Eppie daarvan ondersteboven geraakt? We weten het niet, wat we wel weten is dat Eppie van huis uit gewend is aan donderpreken, dus ik vermoed dat hij daar in zijn waarnemend baantje weinig last van heeft.
Hoe gaat de fusiesoap aflopen? Het verlossende antwoord moet uit Den Haag komen, maar daar zijn ze al een heel poosje vooral druk met zichzelf. Het statige Binnenhof lijkt wel verplaatst naar de Schilderswijk: ‘Ieder voor zich en elk voor ons eigen’ .
FUSIESOAP De fusiesoap lijkt me eerder een aardig scenario voor een nieuwe Joop van den Ende-musical, als opvolger van de eeuwigdurende musical ‘Soldaat van Oranje’; ‘Soldaat van Scherpenzeel’, met Eppie Klein in de hoofdrol, achterna gezeten door een failliet bruidje en een Roodkapje van Groen Links en de Rijksheer van Oranje in een bijrolletje als vertegenwoordiger van onze zelfredzame monarchie. Zoiets. Met een ouverture in het noodlijdende Schaffelaartheater, als een soort verbroederingsmeeting van het nabuurschap in de Gelderse Vallei. Met Eppie Klein en Jan Luteijn in een achtergrondkoortje, een orthodoxe versie zingend van ‘Toffe jongens’: ‘En dat we toffe refo’s zijn, dat willen we weten, overal waar er trammelant is, zijn wij ook op het bal…’
De komende weken zal duidelijk worden hoe het eindshot van de musical ‘Soldaat van Scherpenzeel’ eruit gaat zien: een vertrouwd everzwijnenfestijn met schuimende kragen op het dorpsplein in Scherpenzeel, met de oppositie vastgeketend aan Kakofonix in een boomhut? Of verplaatst de feestvreugde zich naar het Raadhuisplein in Barneveld voor een vreetfestijn van ‘pastorale kippenboutjes’?
ONVERZETTELIJKE Vooruit, alvast een toegift: Als het dan onverhoopt toch kippenboutjes worden, dan hoop ik dat de initiatiefnemers van een standbeeld voor ene Lodewijk in Voorthuizen per direct hun energie gaan aanwenden om een standbeeld in Scherpenzeel op te richten voor de SOLDAAT VAN SCHERPENZEEL, Eppie Klein. Niet als Bezetter, maar als Onverzettelijke!
En de naam zegt het al, Eppie Klein, dus het standbeeld hoeft niet immens te worden. Het gaat om de betekenis! En als de oppositie in Scherpenzeel zo’n beeld niet apprecieert, dan weet ik wel een alternatief: de monumentale en historische Pastorietuin in Voorthuizen. Zo krijgt elk dorp straks wat ‘m toekomt in het onvolprezen dorpskernenbeleid 2.0.
Geschreven door Dick van Rheenen, journalist en oud-raadslid van de gemeente Barneveld.