‘Militairen vinden gelovigen niet zwak’
25 augustus 2021 om 12:40 hartenzielACHTERVELD De verontrustende ontwikkelingen in Afghanistan volgt ze op de voet, want Esther Onnink-Wagelaar (28) uit Achterveld werkt als officier voor de Luchtmacht. Ze is ook christen. In gesprek over wat dit voor haar betekent én over geweld, in het licht van goed en kwaad.
Je groeide op aan het Jan Seppenplein in Barneveld, kreeg les aan basisschool De Fontein en het Johannes Fontanus College. Wat deed je daarna?
,,Ik had altijd al interesse voor vliegtuigen. Na de havo wilde ik piloot worden. Maar toen was het 2008 en in die crisistijd waren er veel werkloze piloten. Dus koos ik voor luchtvaarttechniek Aviation aan de hogeschool in Amsterdam. Vervolgens ging ik bij Defensie werken.”
Ging je met je ouders naar de kerk?
,,Ja, naar de Baptisten in Harderwijk, want daar ging mijn moeder altijd al heen. Toen ik veertien was maakte ik de overstap naar Doorbrekers, want in Harderwijk vond ik doordeweeks geen aansluiting bij jongeren. Het was te ver weg. En Doorbrekers vond ik een warm bad. Ik kon mee met zomerkamp en er waren veel activiteiten. Heel leuk voor een puber. Mijn ouders komen intussen ook bij deze gemeente in Barneveld.”
Qua inhoud hebben Baptisten en Doorbrekers allebei een sterk evangelische inslag. Mee eens?
,,Inderdaad, alleen de vorm is iets anders. Doorbrekers is een moderne kerk, maar het belangrijkste is dat ze de boodschap van het evangelie niet uit het oog verliezen. Het is nog steeds: Jezus is de weg, de waarheid en het leven. Dankzij Hem zijn we als mensen gerechtvaardigd en volledig nieuw.”
Was dat geloof voor jou van jongs af aan een vanzelfsprekendheid?
,,Ja, ik ging als kind al graag naar de kerk. In mijn hart had ik altijd een sterk geloof. Toen ik in Amsterdam ging studeren, kreeg ik andere interesses en stond het geloof een paar jaar op een lager pitje. Je krijgt ook nieuwe vrienden die niet geloven. Ik heb me een paar jaar aangesloten bij een geloofsgemeenschap van Hillsong in de hoofdstad, zodat ik daar in aanraking kwam met mensen die gelovig zijn.”
Meer contact met niet-gelovigen en andersdenkenden prikkelde je niet om het geloof ter discussie te stellen?
,,Nee. Ik vond het wel leuk om met hen in gesprek te gaan, bijvoorbeeld om uit te leggen wat het Pinksterfeest eigenlijk inhoudt. Mijn geloof was nog steeds heel sterk, dat zit gewoon in mijn DNA. Alleen was ik er minder mee bezig, ook in mijn relatie met God.”
Leven in de grote hoofdstad verleidde je niet tot verbreding van je horizon en een ongebonden levensstijl, zonder de kerk en het geloof?
,,Nee. Ik ging wel gewoon uit en genoot van mijn studententijd. Lang leve de lol. Maar uiteindelijk heb je wel andere normen en waarden, zodat je sommige dingen niet doet. Wijn drinken vind ik bijvoorbeeld erg lekker, maar wel met mate.
Natuurlijk heb ik ook weleens teveel gedronken, want als christen ben ik ook niet altijd honderd procent braaf, misschien zijn sommigen dat wel. Maar je grens ligt ergens anders. Ook zijn er techno- en hardcorefeesten. Met die muziek is niet persé iets mis, maar daar zoeken mensen wel echt de grens op, tot diep in de nacht. Ik gebruik geen drugs, wat bij Defensie natuurlijk sowieso uitgesloten moet zijn. Anders word je ontslagen.”
Eerst werkte je een half jaar als burger bij Defensie en begin 2018 volgde je de officiersopleiding aan de Militaire Academie in Breda, waar je ook je man leerde kennen. Hoe ervoer je dat?
,,Ik heb er veel geleerd. Een half jaar kreeg ik oefeningen en een half jaar had ik meer leiderschapstraining en vakken als ethiek. Het was verstandig dat ik me er goed op voorbereid had, zoals met flink sporten, want je wilt niet degene zijn die achteraan loopt, zodat ze jouw rugzak over moeten nemen. Dat maakt je niet geliefd.
Je moet de knop omzetten. Zo hadden we grensverleggende activiteiten en een cursus over mentale weerbaarheid, met mensen die enorm tegen je schreeuwen. Dan moet je de knop omzetten en denken dat je daar even doorheen moet.”
Heb je bij je werk ook iets aan je geloof?
,,Ik ben het hele proces wel samen met Hem ingegaan. Ook bij de selectieprocedure. Daar bid je dan voor. Als ik het niet zou halen, dan had God waarschijnlijk een ander plan voor mijn leven. Dan is het ook goed.”
Sommige mensen vinden dat het geloof iets is voor watjes die zich afhankelijk van een onzichtbare God opstellen, terwijl ze wijzen op de militairen die op eigen kracht stevig in hun schoenen staan. Is die tegenstelling terecht gesteld?
,,Ik denk niet dat dit het beeld is dat mensen hebben van gelovigen. Ik merk dat ongelovige collega’s het toch vaak zien als een kracht. Ze vinden me niet zwak. Ik denk dat je als gelovige op sommige momenten juist bereid bent om nog een stapje verder te gaan. Zo sta ik erin. Want met God kan ik nog meer aan.”
Wat doe je bij de Luchtmacht?
,,Ik houd me bezig met het nieuwe wapensysteem, want de F16 wordt vervangen door de F35. Er staan inmiddels tien nieuwe op de basis. Samen met een team concentreren we ons op de technische status van deze vliegtuigen. Als technisch officier stuur ik zes ervaren specialisten aan. Qua leiderschap is het belangrijk dat ik deze mannen in hun kracht zet.
Een straaljager blijft een straaljager, maar ik kijk wel met hen mee hoe ze door kunnen groeien. Ik ben inwonend op de kazerne, want elke dag heen en weer naar Leeuwarden is niet te doen. Mijn man werkt bij de Landmacht in Assen en is daar ook intern. We weten niet beter, hoewel je merkt dat je veel in het sociale leven mist, omdat je alles in het weekend moet proppen. Voor nu is dat prima. Als officier moet je elke drie jaar wisselen van functie, wie weet kan ik straks wel op Volkel gaan werken.”
De actuele media tonen ons een onrustbarend beeld van de ontwikkelingen in Afghanistan, een land waar heel wat Nederlandse militairen op missie waren. Hoe kijk je daar naar?
,,Dat vind ik moeilijk, terwijl dat helemaal zo is voor collega’s die daar gewerkt hebben. Elke militair gaat het leger in met de beste bedoelingen, om vrede en veiligheid te brengen op plekken waar dat niet zo is. Nu zie je dat het hele land zo ongeveer weer overgenomen wordt door de Taliban. Dat is heel zuur en moeilijk voor de mensen die er maanden aan het werk waren.”
De vreselijke oorlog in Vietnam in de jaren zestig doet hier aan denken. Is het niet wijzer om je als buitenlanders überhaupt niet te mengen in binnenlandse conflicten van dit soort landen, de drama’s die daar plaatsvinden ten spijt? Zodat interne revolutie(s) een land weer leefbaar voor de bevolking zal maken? Misschien dat dit wel minder bloedvergieten tot gevolg heeft.
,,Dat zijn vragen waar ik en mijn man vaak over praten, ook als christenen. Dan vraag je je weleens af of je dit met je geweten kunt rijmen.
Ik ben zeker geen pacifist, anders zou ik niet voor Defensie werken. Je staat voor vrede en veiligheid en daar doen we ontzettend veel goed werk voor. Zo is de Luchtmacht nu ook actief bij de bosbranden in Albanië en in Limburg, na de overstromingen. Dat is mooi werk.
Het lastige is wel dat je als militair niet voor een specifieke missie kunt kiezen. Alles is politiek gestuurd. Soms moet je misschien iets doen waar je zelf niet honderd procent achter staat. Je krijgt bij een missie ook protocollen mee, op wat voor manier er geweld toegepast mag worden. Maar soms past dat niet helemaal, en dat is heel lastig. Dat zag je ook in de documentaire over Srebrenica. De militairen konden daar destijds helemaal niks. Vervolgens komen ze naar Nederland en worden ze voor moordenaars uitgemaakt.”
In de Bijbel lees je in het Oude Testament over veel strijd tussen volkeren. God gaf soms Zelf opdracht aan de Israëlieten om een heel volk om te brengen. Hoe moeten we dit zien?
,,Dat is geen makkelijke vraag. Ik geloof in een God van liefde. Hij wil het beste voor Zijn kinderen. In het Oude Testament lees je over oorlogen, pijn, verdriet en slachtoffers. En Hij geeft ook opdracht een land binnen te vallen.
In een perfecte wereld zou dit niet aan de orde zijn, want God wil geen oorlog. Vóór de zondeval zou dat ook niet gebeurd zijn. Maar daarna moet je soms kiezen tussen twee kwaden. Ik ben niet bij Defensie gaan werken omdat ik zo graag oorlog wil. In de ideale wereld is het overal vrede, maar in de praktijk is dat niet het geval. Soms is er geen andere optie. Als er mensen in nood zijn, moet je hen helpen. Maar bij sommige acties vallen ook burgerslachtoffers, dat maakt het moeilijk.”
En de oorlogen in de Bijbel, waar God opdracht toe geeft?
,,In het Oude Testament zie je dat God het op een gegeven moment niet meer aan kan zien en dat Hij dan straft.
Zo waren er ongekende wreedheden in de steden Sodom en Gomorra. Maar je leest wel dat God de mensen eerst meerdere kansen geeft. Hij is geduldig en traag tot toorn, staat er geschreven. Meerdere keren steekt hij Zijn hand naar mensen uit, maar er komt voor Hem een tijd dat de maat vol is.”
Dus evangelische kerken kennen geen zoetsappige God?
,,Ik zie God als een Vader. Met mijn eigen aardse vader heb ik een hele goede band. Als kind was ik echt niet makkelijk. Dan kreeg ik weleens straf als ik vervelend was. Dat deed hij altijd uit liefde. En vaak werd dat uitgesteld, maar een goede vader is ook gedisciplineerd en straft soms. Om te laten zien wat het verschil is tussen goed en kwaad. Ik denk dat we in de kerk best mensen mogen aanspreken op hun gedrag. Zonder veroordeling, maar om hen verder te helpen. Jezus ging met zondaren om. Hij kwam voor ons allemaal. Kijk maar naar dat verhaal over de overspelige vrouw, waarbij de schriftgeleerden voorstelden om haar te stenigen. Jezus zei: ‘Wie zonder zonde is, werpe de eerste steen’. Maar het is wel belangrijk dat we beseffen dat we daadwerkelijk de keus voor Hem moeten maken, want je komt alleen bij God door Jezus Christus. Dat is de belangrijkste boodschap in het Nieuwe Testament en voor ons als kerk. We zijn gerechtvaardigd. Niet door ons zelf, maar door het bloed van Jezus. Daar moet je een keus in maken. Dan begint de transformatie dat je steeds meer normen en waarden gaat nastreven. Dat was voor mij ook een proces.”
Wat vind je het allermooiste lied?
,,Ik denk ‘I am who You say I am’ van Hillsong. Dat gaat over de identiteit die je hebt dankzij Christus, als je een kind van God bent.”
Freek Wolff