‘Ik had niets te doen, dus ging ik maar bier brouwen’

8 augustus 2021 om 07:30 Mensen

HARSKAMP/WEKEROM Johan van Kralingen startte ruim een jaar geleden uit verveling met wat bierbrouwexperimenten. Inmiddels staan de eerste bieren van de scheikundeleraar uit Stroe in de schappen van twaalf supermarkten, onder meer in Harskamp en Wekerom.

Eigenlijk is het vooral bezigheidstherapie geweest, erkent de Stroese Van Kralingen (32). Ruim een jaar geleden, tijdens de eerste ‘lockdown’, kocht hij een starterskit bierbrouwen. ,,Ik had op dat moment niet zo veel omhanden, maar was wel altijd al geïnteresseerd in het brouwproces. Uiteraard omdat dit raakvlakken heeft met mijn vakgebied als docent natuur- en scheikunde, maar vooral ook omdat ik liefhebber van speciaalbier ben. Wijn is gemakkelijker te maken, maar daar houd ik helemaal niet van. Dus dat leek me niet verstandig. Ik ben in het verleden eens op excursie geweest in België en maakte daar kennis met Kasteelbier. Toen ik dat bier proefde, dacht ik al: zoiets wil ik ooit zelf een keer maken.’’

IDEAAL LESMATERIAAL Zodoende ging hij op vrije zaterdagen aan de slag, in een klein schuurtje achter het huis. ,,Al snel kreeg ik mijn buurman ook enthousiast, zodat we wat meer ruimte hadden om aan de slag te gaan. Samen experimenteren, praten over smaken en uiteraard proeven, we hadden nog nooit eerder zo’n goede band met elkaar.’’ 

Ook op het Van Lodenstein College in Barneveld, waar Van Kralingen les geeft, begon hij met trots over zijn brouwexperimenten te verhalen. ,,Het is natuurlijk ideaal lesmateriaal om samen met leerlingen bezig te zijn. Reken de inhoud van een brouwpan uit, bijvoorbeeld, een ideale natuurkunde-opdracht. En het hele gistingsproces, het uitzoeken van hoeveelheden suikers in vloeistoffen, het afwegen en meten van bepaalde verhoudingen, dat is natuurlijk goed te gebruiken voor scheikunde.’’

NIET TE DRINKEN In de loop der tijd raakten vrienden en collega’s enthousiast over de nieuwe hobby van Van Kralingen. ,,Totdat ze het eerste brouwsel mochten proeven’’, zegt hij lachend. ,,Dan zag ik het al aan hun gezicht. Hoe zeg ik dat netjes? Uhm, het was gewoon niet te drinken.’’ Maar al doende leert men en in de loop der tijd bleven de leraar en zijn buurman aan de recepten sleutelen, nieuwe dingen uitproberen. ,,Gaandeweg werden we steeds serieuzer en werd het doel ook duidelijker; dit zou een serieus Stroes bier moeten worden.’’ 

Ondertussen hadden de brouwers steeds meer ruimte nodig voor hun passie. ,,Ik werd daarom op een gegeven moment teruggefloten door mijn vrouw, maar gelukkig zag ze ook wel in hoe mooi het is om met zoiets bezig te zijn.’’ 

Dan zag ik het al aan hun gezicht. Hoe zeg ik dat netjes? Uhm, het was gewoon niet te drinken

HANDIGHEID Zijn buurman bleef enthousiast op de achtergrond, maar meer en meer werd het een eigen project van Van Kralingen. ,,Ik kreeg er steeds meer handigheid in, en het raakvlak met mijn vakgebied bleef duidelijk aanwezig. Zo moest ik op een gegeven moment uitzoeken hoe het nu lukt om meer schuim te creëren bijvoorbeeld.’’

Op school werd het brouwexperiment van Van Kralingen ook steeds meer gewaardeerd. ,,Collega’s wilden maar wat graag bij de vorderingen betrokken blijven, al was het maar om te proeven. Maar ook mijn leerlingen uit de derde klas bleef ik erbij betrekken, al mogen zij dan met 15 of 16 jaar oud nog niet proeven uiteraard. Ze hebben wel allemaal met een eigen vergistingsvat in het laboratorium op onze school de beginselen van het bierbrouwen mogen ondervinden. Met als resultaat dat ze allemaal een eigen biertje wisten te produceren, dat vervolgens voor de zekerheid over een paar weken door hun ouders opgehaald wordt. Ze vonden het heel leuk om mee te maken hoe dat brouwproces werkt, en het is nog leerzaam ook.’’

FRIS WITBIER Afgelopen voorjaar besloot Van Kralingen de stap te wagen en op grotere schaal zijn brouwsels te produceren. ,,Ik ben in zee gegaan met een huurbrouwer in Weesp met het plan om duizend liter van mijn eerste Stroese Bier te laten brouwen, een fris witbier voor de zomer. Op basis van mijn recept dat ik tot in de details heb uitgewerkt, wordt het bier gemaakt en gebotteld. Via de zoon van mijn buurman, die bij de Spar in Stroe werkt, was al snel het contact met de supermarkt gelegd en zat ik etiketjes op flesjes te plakken, voor in de winkel.’’ 

Een grote hoeveelheid ineens brouwen is best een spannend moment, beaamt de Stroeënaar. ,,Maar ik deed dat ook weer niet geheel onbezonnen. Vooraf had ik wel een lijstje met opdrachtgevers, partijen die interesse hadden om een deel van de voorraad op te kopen.’’ Het produceren van het bier om te verkopen in een winkel, moet vanwege veiligheids- en gezondheidsredenen ook via een officiële brouwerij. ,,Zou ik het zelf thuis willen brouwen, dan zou ik aan allerlei voorschriften moeten voldoen, daar komt heel veel bij kijken.’’

Ik vind het heel stoer om overal mijn biertjes te zien. En de reacties zijn gelukkig ook positief

DUIZEND LITER En toen ging het snel. Inmiddels brouwde Van Kralingen recent nog eens duizend liter en zijn zijn biertjes te vinden in diverse supermarkten in Stroe, Kootwijkerbroek, Garderen, Barneveld, Voorthuizen, Wekerom en Harskamp. Maar ook in café De Rotterdammer in Stroe, ‘t Hilletje in Kootwijk en bij De Hebberd in Barneveld is Stroes Bier te bestellen. ,,Etiketjes plakken doe ik inmiddels niet meer, dat is me nogal een werk. Ik vind het heel stoer om overal mijn biertjes te zien. En de reacties zijn gelukkig ook positief. Van de week nog belde een collega me op met de complimenten, nadat hij een flesje had gekocht. Dat is ontzettend leuk, het geeft een kick.’’

BLOND EN DONKER De Stroese brouwer heeft nog wel meer plannen voor de komende tijd. Een blond biertje met daarin verwerkt een lokale honingsoort zit in het vat. ,,Dat heb ik thuis al geproduceerd en wordt door proefpersonen om me heen - onder wie collega’s van het VLC - als heel lekker bestempeld. En ik ben bezig met een recept voor een donker bier met tonen van Veluws hout, écht iets voor de herfst of de winter. Ik verwacht daarvan dit najaar een badge te gaan brouwen.’’ 

UIT DE HAND GELOPEN HOBBY Verder oriënteert hij zich op cadeauverpakkingen in combinatie met een eigen bierglas en een kartonnetje eromheen. Maar veel meer grotere plannen heeft de docent van het Van Lodenstein vooralsnog niet. ,,Ik vind dit erg leuk om te doen en het houdt me ook bezig. Als docent heb je zes weken zomervakantie. Van die lange tijd word ik eerlijk gezegd wel eens ongedurig. Irritant, noemen anderen het ook wel eens. Vorig jaar in de zomer heb ik mijn hele huis geschilderd, maar dat is nu dus niet nodig. Met het brouwen heb ik weer wat te doen, maar het blijft een uit de hand gelopen hobby, naast mijn vak als docent. Het is mooi als ik met de verkoop van het bier mijn gekke hobby, mijn uitlaatklep, kan bekostigen. En als mensen dan ook nog eens van mijn product genieten, ben ik tevreden. De trend is tegenwoordig om, lekker met je vrouw op de bank, te genieten van een biertje uit je eigen omgeving. Kijk maar naar de successen van de lokale biertjes uit Voorthuizen, Putten en Barneveld, bijvoorbeeld. Daar hoort Stroe voortaan ook volledig bij.’’

door Wouter van Dijk