‘Ten diepste wil iedereen leven’

28 juli 2021 om 12:44 hartenziel

BARNVELD Als fysiotherapeut werd Job Kiks (22) in het ziekenhuis geconfronteerd met de pijn en het verdriet van de coronacrisis. Juist in deze tragiek was de gelovige Barnevelder op zijn plek. Hij wil altijd optimistisch in het leven staan.

Toen je afstudeerde, was je de jongste fysiotherapeut van Nederland. Nu werk je alweer twee en een half jaar in het ziekenhuis in Harderwijk. Bevalt dat?

,,Ja. Het afgelopen jaar was ik de coronafysiotherapeut en heb ik veel ellende meegemaakt. In de acute fase zag ik patiënten direct in de meest kwetsbare periode. Dan richt je je direct op ademhalingsoefeningen, om de benauwdheid tegen te gaan die veroorzaakt wordt door de hoge prikkelbaarheid van de longen.”

Hierbij denk ik eerder aan de taak van een gewone arts, want bij fysiotherapeuten komen spieren, pezen en botten in gedachten...

,,Zo voel ik me soms ook. In de eerstelijns fysiotherapie wordt ook aandacht besteed aan spanning en dus ook aan ademhaling. Maar ik heb behoorlijk veel tragische dingen meegemaakt. Er overleden bijna dagelijks mensen aan corona.”

Hoe heb je dat beleefd?

,,Als team sta je achter die deur en ervaar je het heel anders dan mensen buiten het ziekenhuis, waar corona gebagatelliseerd wordt en wordt gezegd dat het wel weer over gaat. Wij zien de grote ellende. Zo herinner ik me een zwangere vrouw die een dag na de bevalling naar de intensive care moest. En mensen van veertig bij wie de longen er gewoon mee kappen. 

Zij worden palliatief gesedeerd, waarna ze overlijden. Dat hoort helemaal niet. Je hebt natuurlijk je beroepsgeheim, maar voor je eigen verwerking, is het de kunst om hier zoveel mogelijk over te praten met mensen uit je eigen omgeving. 

Zeker als afstand bewaren tot patiënten je minder goed lukt.”

Je schetst een soort ‘hel op aarde’. Ben je vrij nuchter om hiermee om te kunnen gaan en ervaar je steun van je geloof?

,,Ik weet niet of mijn geloof veel invloed heeft bij dit proces, want er werken ook veel collega’s die niet gelovig zijn en er op hun eigen manier mee omgaan. Je hebt toch een soort professionele houding in je werk. Je moet onderkennen dat het niet normaal is wat je meemaakt, maar dat het bij deze tijd hoort. Je bent de shit van deze crisis aan het bestrijden.”

Geloof je in een kwade macht, een duivel die dit soort ziekten veroorzaakt?

,,Je ziet zeker dat de duivel zijn best doet om het leven van mensen zo zwaar mogelijk te maken. Hij probeert alles om de aandacht weg te houden van God en van onze bestemming. Maar ik sta heel positief in het leven, dus maak ik me ook niet zo gek snel zorgen.”

Wat is onze bestemming?

,,Ik vind het boeiend om te filosoferen over wat je persoonlijke missie is in het leven, maar dat is niet zo eenvoudig. Ik denk dat je moet doen waar je innerlijke vrede en rust bij ervaart, dan weet je dat je op de goede weg zit. God heeft je niet voor niks op aarde gezet. 

Als ik mensen in het ziekenhuis spreek die uit het leven willen stappen, dan heb je het daar met ze over, hoewel dat niet helemaal mijn taak is. Er is een reden waarom je er bent.

Wat is de zin van het leven? Die vraag staat centraal in een bekende serie interviews van een landelijk dagblad, ook gebundeld tot een boekje. Wat is daarop jouw antwoord?

,,Die vraag stel ik ook aan patiënten die in de laatste fase van hun leven zijn gekomen. Of ze een soort gouden tip kunnen geven. Op die manier kun je voor hen het perspectief keren. Zo kunnen die mensen nog iets betekenen en krijg je hele mooie antwoorden.”

Uit evangelische hoek hoor ik nogal eens: ‘We zijn geschapen tot eer van God’. Eens?

,,Zo zou ik het niet formuleren. Dat vind ik niet de reden waarom je op aarde bent. Het gaat er ten eerste om dat je kiest voor Degene die je gemaakt heeft en dat je de talenten die je hebt gekregen gebruikt als goede invloed op je omgeving. Een talent is iets wat je niet teveel energie kost en waar je toch efficiënt mee aan de slag kunt. En waar je voldoening uit haalt. Het belangrijkste is dat je positief blijft en dit uitstraalt in alle situaties.”

Jouw talent is fysiotherapie. Heb je nog meer talenten?

,,Samenwerken met en voor andere mensen. Dat vind ik vooral het leuke aan mijn vak, niet zozeer de testen en de oefeningen. Dat je uitstraalt dat je er in elke situatie iets van kunt maken. Van positieve energie kun je herstellen. Ik zeg altijd tegen mensen: ‘Je zorgen maken is de verkeerde kant op fantaseren’. Je kunt zelf een keus maken om in je hoofd de andere kant op te denken.”

Is jouw ervaring dat mensen die geloven en niet-geloven evenveel piekeren?

,,Mensen die veel piekeren zijn vaak personen die geen langetermijnvisie hebben. Wanneer je denkt dat alles eindigt als je dood gaat, is dat heel saai en dat kan somber stemmen. Want dan loop je in de richting van een zwart gat, helemaal niks. Sommigen zeggen dan dat ze dat prettig vinden, maar ten diepste wil iedereen leven.”

Atheïsten hoor ik weleens zeggen dat gelovige mensen zich vastklampen aan de Bijbel en een hiernamaals, puur uit angst voor wat er na de dood zou kunnen zijn. Maar zij vinden dit fantasie…

,,Als je de Bijbel leest als een tijdschrift, kun je het daarna weer vergeten. Dan betekent het niks voor je. Maar als je een relatie hebt met Degene die jou gemaakt heeft, waardoor je merkt dat Hij je helpt en je antwoord geeft, dan is het niet meer mogelijk om te denken dat er niks is. Je kunt denken dat wonderen toeval zijn, maar als je dit van dichtbij meemaakt, ervaar je dat anders.”

Maak je weleens wonderbaarlijke dingen mee?

,,Wat me altijd bij blijft, is een verhaal van mijn oom. Hij was zendeling in China en wilde daar met de auto vol bijbels de grens over. Hij werd gepakt en was de Sjaak. Hij moest zijn paspoort inleveren om te laten scannen, zodat ze hem een verbod konden opleggen om het land in te gaan. Dan zou dit in een database komen, zodat hij nergens de grens over kon. 

Toen ze zijn paspoort onder de scanner legden, kwam er een zwart papiertje uit. Niet één keer, maar steeds weer. Die douaniers werden gek en zeiden: ‘Keer maar om, we kunnen hier niks mee’. Vervolgens kon mijn oom bij een andere grensovergang wel het land in. Dat is niet normaal en kan geen toeval zijn. 

Tijdens mijn werk maak ik ook hele bijzondere dingen mee. Mensen delen hun laatste gevoelens met me als ze aan het einde van hun leven zijn. Dat vind ik heel bizar.”

Ben je zelf bang voor de dood?

,,Nee, omdat ik weet dat de plek waar ik heen ga beter is dan waar ik nu ben. Ook al kun je je dat niet voorstellen, dat vertrouwen mag je hebben. Tegelijk weet ik dat ik op aarde ben met een reden.”

De apostel Stefanus dacht in zijn leven het evangelie te verkondigen, maar werd al heel snel gestenigd. Over en uit…

,,Ja, maar dit verhaal staat wel in de Bijbel en we hebben het er nu nog steeds over.”

Wil God met dit voorbeeld misschien ook zeggen dat het geloof je als mens alles kan kosten? En dat je je kruis moet dragen?

,,Ja, maar het hangt er wel vanaf in welke context je dit leest. Dat zie je ook gebeuren in de verschillende kerken. 

De een legt de nadruk op het kruis dragen en dan leef je misschien in zak en as. De ander ziet het kruis als verlossend werk van Christus. Dat is een hele andere manier en dan ben je blij dat je een relatie hebt met je Schepper. Dan draag je uit wie je bent en waar je voor staat. Maar er is altijd een energie die niet wil dat liefde en geloof verspreid wordt. Dat zijn pijlen die op je afgevuurd worden en dan heb je de wapenuitrusting van God nodig. 

Als je dat weet, kun je bijvoorbeeld een notitie op je openingsscherm van je telefoon zetten waar je leest dat dit kan gebeuren, maar dat God toch bij je is en bij je blijft. Want op zondag wordt je harnas en wapenuitrusting mooi opgepoetst, maar doordeweeks komt er weer stof overheen. ”

Heb je op doordeweekse dagen ook kerkelijke activiteiten?

,,Ik vind het belangrijk dat je samenkomt met mensen die geloven en hetzelfde nastreven als jij. Dat je elkaar versterkt en opbouwt. 

Mijn hobby’s zijn hardlopen en fietsen. Dan kan ik beter nadenken, krijg ik ideeën en kan ik mensen beter inspireren. Want thuis is er van alles dat je af kan leiden. Daarom ga ik ook elke dag op de fiets vanuit Barneveld naar mijn werk in Harderwijk.”

Was je altijd al een Barnevelder?

,,Nee, ik ben opgegroeid in Putten. Vorig jaar ben ik getrouwd met Nathalie (Kiks-van Ginkel) en kwam ik in Barneveld wonen. Zij kwam uit Veenendaal en is juf op een school.”

Je bezoekt de geloofsgemeenschap Doorbrekers. Was dat altijd al zo?

,,Nee. Ik groeide met mijn ouders op in de Hervormde Kerk. Dat deed ik met tegenzin. Ik moest mee en dat is heel giftig voor je relatie met God. Als je ruzie moet maken om iemand in de kerk te krijgen, dan gaat er iets mis. Hoewel ik dankbaar ben dat ik christelijk opgevoed ben, is dat een energie die jou weg wil houden van iets wat goed is. 

Totdat ik door iemand uitgenodigd werd om een keer naar Doorbrekers te komen. Zo ben ik erin gerold en nu doe ik van alles. Ik ben stagemanager en verantwoordelijk voor wat er op het podium gebeurt. Eigenlijk ben je de koster. Je bent de schakel tussen het programma en de regie, waar de camera’s, beamers bestuurd worden en online streaming wordt geregeld. Bovendien heb ik met een team een koffiebar in de kerk, waar ik voor en na de diensten als barista werk. Diep in mij zit een ondernemer verscholen.’’

Als buitenstaanders nu zeggen: ‘Bij Doorbrekers krijg je op zondag een spectaculaire show voorgeschoteld’. Dit zou alleen om de kick gaan, waardoor de inhoud en het Woord onder zouden sneeuwen. Met als gevolg dat bezoekers doordeweeks met lege handen staan. Wat vind je daarvan?

,,Ik ga maar even uit van mijn eigen ervaring. In de kerk waar ik opgroeide, maakte ik niks mee. Ik kan me van geen enkele preek herinneren wat er gezegd is. 

Nu is dat wel zo. Ik haal inspiratie uit de diensten bij Doorbrekers, want het wordt enthousiast gebracht en het is Bijbels onderlegd. Maar geen slecht woord over andere kerken, want als mensen daar op hun manier geïnspireerd en versterkt worden dan is dat ook goed. Je dient allemaal dezelfde God. Ik denk dat het vooral belangrijk is dat je zelf de kleur van het glas van je bril bepaalt, waar je doorheen kijkt. Zo zijn er mensen die naar een kerk komen om iets te vinden waar ze wat over kunnen zeggen. 

Dat kun je vergelijken met mensen die op Facebook altijd klagen. Ze zoeken naar problemen. Je hebt er zelf niks aan en de kerk heeft er niks aan. Waar ben je dan mee bezig? 

Maar ik erger me er niet aan, want dat zit niet in het aard van dit beestje. Als je door een positieve bril kijkt, kun je inspirerend voor anderen zijn. Ik daag kwetsbare mensen uit om aan God te vragen of Hij zich wil laten zien in hun leven. En als ze dat doen, kunnen er hele mooie dingen gebeuren.”

Welk lied vind je heel erg mooi?

,,’Surrounded’ van Bethel Music. Dat heeft te maken met de wapenuitrusting waar we over spraken. Als je aangevallen wordt, is er altijd Iemand die voor je vecht. Je staat er nooit alleen voor.”

Freek Wolff