Onderscheiden Teunis Ruiter ‘steeds op zoek naar wij-gevoel’
4 juli 2021 om 17:00 MensenSTROE Het filmpje laat zien dat het hem niet koud liet dat hij vorige week een koninklijke onderscheiding kreeg uit handen van burgemeester Jan Luteijn. Teunis Ruiter (61) woont in Stroe, maar is bekend als de man aan het roer bij de bedrijven RuiterActief en RuiterWerkt in Barneveld.
Hij is de beste directeur van Europa”, roept een enthousiaste werknemer tijdens een rondleiding in het bedrijf aan de Van Zuijlen van Nieveltlaan. De man vertelt dat hij geconfronteerd werd met een hersenbloeding en dat hij flink diabetes heeft. Nu heeft hij het erg naar zijn zin bij Ruiter. Collega’s eten juist hun boterham op. Aan een groot schilderij leverden alle deelnemers een creatieve bijdrage, waardoor het Teunis extra aanspreekt.
Hij begon in 2008 met RuiterActief, een dagbesteding voor kinderen, jongeren en volwassenen met een beperking. In 2015 voegde hij hier RuiterWerkt aan toe, onder het motto ‘voor iedereen een passende werkplek’. Zijn kantoor is relatief klein, de ruimtes voor de medewerkers en begeleiders zijn ruim. De directeur laat weten dat hij wars is van bureaucratie, terwijl hij wijst op de grote controleadministratie die bij hem op tafel komt te liggen. Een poster boven zijn bureau toont een Alfa Romeo GT-junior, een fraaie oldtimer. Bovendien heeft hij iets met helikopters, zodat Ruiter op de dag van de onderscheidingshandeling - tot zijn genoegen - met een wentelwiek naar De Oranjerie werd gebracht.
,,In het begin vroeg ik in de zorg nachtdiensten aan. Daarna stapte ik mijn bed in en om een uur of elf ging ik dan oude auto’s restaureren. De Alfa die je hier ziet, kon ik later kopen en als medewerkers een jubileum hebben, haal ik hen met deze auto op. Vorige week werd ik na de helikoptervlucht met een mooie Jaguar naar De Oranjerie gereden. Zelf heb ik een coupé van dit merk. Het is een beetje een hobby. Ik waardeer met name de techniek van toen en dingen als een wortelnoten dashboard.”
RILLINGEN De Stroeënaar zegt dat hij compleet verrast was door de onderscheiding. ,,Je denkt toch niet dat je zelf een lintje gaat krijgen? Dat meen ik uit de grond van mijn hart. Dit deed wel iets met me, want ik kreeg koude rillingen over mijn rug na deze blijk van waardering. Het feit dat mensen hun best doen om deze onderscheiding aan te vragen, doet me wel iets. Ik heb altijd met veel plezier gewerkt. Ik heb dips gehad, maar gelukkig bleef ik daar niet in hangen en raakte ik niet verzuurd.”
Op 31 december 2020 was de officiële overdracht van RuiterActief aan de organisatie Careander, want Teunis bouwt zijn functie in dit bedrijf inmiddels af. Hij heeft twee jaar de tijd om zijn opvolger Demi Gol in te werken.
De Stroeënaar werd in Hooglanderveen geboren in een gezin met nog twee broers. Zijn ouders hadden een agrarisch bedrijf en hun zoons hielpen mee op de boerderij. ,,Nu heb ik thuis een zorgboerderij met daarnaast een klein museum. Hier zie je oude materialen en ik heb nog een eierkist met daarop de naam van mijn vader Arend Ruiter. Hij ging met paard en wagen naar Nijkerk om eitjes te verkopen en ik ging weleens mee.”
Teunis komt uit een agrarisch ondernemersgezin. Bij een buurvrouw - die weduwe was - ging hij klusjes doen en hij vermoedt dat hier zijn hart voor de zorg is ontstaan. Vader stimuleerde hem om zich elders te oriënteren, zodat hij tijdens een vakantiebaantje ervoer wat het is om in de zorg te werken (psychogeriatrie in Leusden). Vervolgens kon hij daar een inservice-opleiding doen, waar dispensatie voor nodig was, omdat Teunis nog maar zeventien was. ,,Kennelijk zit het ‘zorgen voor’ er wel in bij mij.”
BUSSEN Hij ging daarna werken in een woongroep van de Sterrenberg in Huis ter Heide. Van 1983 tot 1986 volgde Ruiter de hbo-opleiding orthopedagogisch inrichtingswerk aan de hogeschool in Zutphen. In 1986 werd hij begeleider en twee jaar later directeur van Stichting De Rozelaar in Barneveld. Dat bleef hij twintig jaar. In de tussenliggende jaren waren er in 2000 de opening van woonvoorziening Gasthuis aan de Schoutenstraat in Barneveld, in 2003 van lunchroom De Rozerie en in 2005 de opening van De Oranjerie en woonvoorziening Iris.
,,Ik deed onderzoek naar mensen met een beperking en wat zij aan beweging doen. Dit gebeurde in samenspraak met MEE, een belangenorganisatie voor ouders van kinderen met een beperking. Toen bleek dat beweging structureel te weinig gebeurt. Daarom legde ik contact met lokale sportscholen. Daar zit heel veel goodwill, maar de integratie verliep meestal niet optimaal. Er wordt toch te veel gekeken naar de beperking en ook de contributie was een knelpunt.”
Dus nam Ruiter het initiatief om zelf iets in het leven te roepen: een eigen fitnesscentrum, dat onderdeel is geworden voor de dagbesteding voor ongeveer 140 personen met een beperking. Dit werd een succes, terwijl het NPI op deze locatie nog wetenschappelijk onderzoek deed. RuiterActief telt nu zo’n tachtig medewerkers.
Deskundigen als fysiotherapeuten, ergotherapeuten en logopedisten worden bij Ruiter ingezet op basis van vraag, zodat deze specialisten niet structureel op de loonlijst staan. Het bedrijf is begonnen in Stroe en Ruiter wijst op de donkere bussen die hij aanschafte voor het vervoer van de cliënten. ,,Na een verhaal van een moeder besloot ik om nooit witte busjes te kopen, want dat brengt een stigma met zich mee. Onze auto’s hebben lichtgeblindeerde ramen (…).”
FITNESS Zorgen voor anderen zit in de genen van Ruiter. Hij wordt geïnspireerd door iconische namen als verpleegster Florence Nightingale, ook wel bekend als ‘lady with the lamp’. ,,Als je gaat voor de verbinding dan gebeurt er iets. Ik heb ervaren dat mensen zich dan onderdeel voelen van je bedrijf. Mensen moeten werken vanuit een intrinsieke motivatie en niet om een persoon.” Zo neemt de directeur mensen in dienst die hart hebben voor de zaak. Hij vindt dat het de kunst in het leven is om de juiste personen om je heen te verzamelen. ,,Want dan gebeurt er iets. Je moet niet in je eentje blijven rennen. Ik ben steeds op zoek naar het wij-gevoel. Iedereen kan zijn steentje bijdragen. En of we nu een omzet van miljoenen hebben of een bijdrage leveren aan dierenwelzijn op een boerderij, dat maakt me niet zoveel uit.”
Ruiter weet dat hij deels op dezelfde wijze werkt als Ons Bedrijf en De Rozelaar in Barneveld. ,,Maar iedere zorgverlener heeft zijn eigen specialiteit en daarom bezoeken sommige mensen meer dan één organisatie. Zo bieden wij een fitnessprogramma en trainen we voor een goede conditie. Iedereen heeft een eigen programma op maat. We bevorderen de zelfstandigheid met gekleurde pictogrammen. Op de vrijdagochtend komen hier ook zestig-plussers.”
Gerie is de echtgenote van Teunis en zij zwaait de scepter op de zorgboerderij in Stroe, waar zo’n twintig bezoekers komen. Bovendien werd er onder de paraplu van RuiterActief een gezinshuis aan de G.H. Roeterdinkstraat in Voorthuizen geopend. Daar wonen tien jongvolwassenen met een beperking, onder begeleiding van gezinsouders.
In 2015 richtte hij in samenspraak met de gemeente RuiterWerkt op, voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Later volgde uitbreiding van dit concept naar de Regio Foodvalley. De werkplekken zijn: RuiterDeBeer in Veenendaal, de stations Barneveld Centrum, Barneveld-Noord, Barneveld-Zuid, Hoevelaken en Nijkerk en De Meerwaarde in Barneveld. ,,Als mensen een beschutte plek nodig hebben, moet je die faciliteren. Dat zie je hier in de dagbesteding. Maar bij RuiterWerkt gaat het om activiteiten buiten deze deur op andere locaties. Zo hebben we sinds kort een goede samenwerking met Top Tuinhout, onze buren aan de Wesselseweg. Daar maken we in opdracht tuinhekken. Op de stations hebben we toezichthouders. Zij zijn aanspreekpunt en zorgen voor orde en netheid.”
DIAKENEN Het geloof en kerkgang kreeg Teunis van huisuit mee. Nog steeds is hij lid van de Hervormde Gemeente Voorthuizen, waar hij heel wat jaren actief is als vrijwilliger. Hij was voorzitter van het college van diakenen (1994-2002) en bezoekbroeder (2002-2006), is sinds 2003 lid van de werkgroep pastoraat voor mensen met een beperking (Catechese-Plus) en sinds 2007 betrokken bij de organisatie van aangepaste kerkdiensten voor mensen met een beperking. Verder is hij sinds 2015 mede-organisator van het Mannenevent.
SPREUKEN De verouderde terminologieën voor mensen met een beperking doen Ruiter glimlachen, omdat hij vindt dat deze stempels en stickers er niet toe doen. ,,Het gaat erom hoe je naar de mens kijkt.” Hij stelt zich bescheiden op bij de vraag in hoeverre hij zich laat inspireren door de Bijbel. De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan spreekt hem wel aan, maar het boek Spreuken des te meer. ,,Hier lees je wijze lessen voor het leven. Ik sta voor mijn overtuiging en dat probeer ik wel uit te dragen, maar dat hoef ik niet zozeer aan de grote klok te hangen. Persoonlijke gesprekken met diepgang spreken me wel aan.” Ruiter hecht aan de figuur van Jezus Christus, doordat Hij ook mensen opzocht die ‘beperkt’ waren of veracht werden. ,,Juist met hen wilde Hij te maken hebben.”
Door Freek Wolff
