Burgemeester Dijksma nam het boek 'Slavernij en de stad Utrecht' in ontvangst.
Burgemeester Dijksma nam het boek 'Slavernij en de stad Utrecht' in ontvangst. ANP / Sem van der Wal

Ook Utrecht profiteerde van slavernij

1 juli 2021 om 08:38

VOC bracht veel werkgelegenheid

UTRECHT (ANP) Hoewel Utrecht geen haven heeft, heeft de stad in het verleden direct en indirect aangezet tot, geïnvesteerd in en geprofiteerd van slavernij in Amerika, Afrika en Azië. Alle grote instituties hebben verdiend aan de slavernij: de gemeente, Rooms-Katholieke Kerk, zendingsverenigingen, musea en de universiteit.


"Ook zonder grote koloniale instituties, zoals in de havensteden Amsterdam en Rotterdam, bracht de slavernij in Utrecht directe werkgelegenheid. De VOC alleen al verschafte werk aan 2800 Utrechters, ongeveer 10 procent van de inwoners van de stad", concluderen onderzoekers die maandenlang documenten van het Utrechts Archief hebben doorgespit. Het onderzoek werd gedaan in opdracht van de gemeenteraad van de Domstad.

De onderzoekers zijn verrast door diverse feiten die aan het licht zijn gekomen. "Utrecht is een stad die door haar bewoners niet wordt geassocieerd met koloniale geschiedenis, laat staan een slavernijverleden. Dit onderzoek brengt daar verandering in. Hendrick van Asch van Wijck (1707-1785) was gedurende zijn leven burgemeester, plantagehouder én bewindhebber van de West Indische Compagnie, de handelsmaatschappij die op grote schaal Afrikaanse slaafgemaakten naar de Amerika's vervoerde. Ook Utrecht was in de 19e eeuw een centrum van slavernij", stelt hoofdonderzoeker Nancy Jouwe.

"Dit onderzoek maakt pijnlijk duidelijk dat achter de economische voorspoed in onze stad ook veel leed verborgen zit van mensen die soms letterlijk het leven lieten, maar wier namen nooit in de geschiedenisboeken terechtkwamen. Het is onze verantwoordelijkheid dat leed en die misstanden samen een plek te geven", zegt burgemeester Sharon Dijksma.

Op basis van de onderzoeksresultaten beslist zij later met de wethouders of Utrecht excuses gaat aanbieden voor de Utrechtse slavernijgeschiedenis. "Nu het onderzoek er ligt, kan dit proces beginnen."