'Moeten we dit plan wel willen?'

2 maart 2021 om 14:32

Veel vragen in politiek over plan Pastoriebos Voorthuizen

VOORTHUIZEN Het bouwplan Pastorietuin in Voorthuizen maakt veel los. Met name tegenstanders van het toekomstige appartementencomplex naast de Hervormde Dorpskerk roeren zich: het plan zou te massaal zijn, er zou te veel groen sneuvelen en het zou grote afbreuk doen aan het monumentale gebied. Ook zou het proces om het bestemmingsplan erdoor te krijgen, niet zuiver zijn doorlopen.

Behalve de appartementen zijn in het plan een nieuwe pastorie en gedeeltelijke nieuwbouw van het kerkelijk centrum gepland. Het verzet ertegen is groot. Organisaties als erfgoedverenigingen Heemschut en het Cuypersgenootschap, de Nederlandse Tuinenstichting en de historische vereniging Oud Barneveld keerden zich ertegen. Eerder kraakten de gemeentelijke monumentencommissie en een door de gemeente ingehuurde tuinhistoricus al harde noten over de monumentale plek waar het appartementencomplex moet verrijzen.

Desondanks zette het college van b. en w. de procedure voor de ontwikkeling door. Vorig jaar zomer lag het nieuwe bestemmingsplan ter inzage. Door een procedurefout - er was per abuis geen vergunning aangevraagd om bij een beschermd monument te mogen bouwen - moet deze procedure komend voorjaar opnieuw. De gemeente probeerde dit te omzeilen door te onderzoeken of de monumentale status van de bestaande pastorietuin geschrapt kon worden. De monumentencommissie keurde dit plan af. Ze was tevens kritisch over het feit dat de gemeente had verzuimd een monumentenaanvraag van de drie erfgoedverenigingen voor de kerk en het pastoriebos aan de commissie voor te leggen. De gemeente stelde dat dit niet nodig was: de aanvraag zou sowieso worden afgewezen op basis van monumentenbeleid uit 2012. Heemschut bracht hier tegenin dat in de gemeentelijke Erfgoedverordening, die van 2016 stamt, nauwgezet de stappen staan omschreven die gezet moeten worden bij een aanvraag voor een nieuw monument.

Aanstaande donderdag behandelt de commissie Grondgebied het plan en dan met name de gevolgde monumentenprocedure. Hoe staat de Barneveldse politiek erin?

Henry Buitenhuis (ChristenUnie):

,,Ik vind het een lastige belangenafweging. In eerste instantie denk je: dit project is in gang gezet, daar moet je niet te veel aan afdoen. Maar dan zie je dat het project door de jaren heen is aangepast. Eerder was het de bedoeling dat er zorgunits gebouwd zouden worden en had het een maatschappelijke functie. Nu is het plan gecommercialiseerd en komen er 25 normale seniorenappartementen. Dan moet je er mijns inziens met andere ogen naar kijken. Mijn indruk is dat de ontwikkelaar het bouwgebied maximaal inzet, ten koste van een monumentale pastorietuin. Je moet je afvragen of je zoiets moet willen.

Ik wil eerst het uiteindelijke plan zien, voordat ik er een definitieve mening over heb. Dat gebouw wordt mogelijk te massaal, maar ik wil het ook in combinatie zien met plannen voor het groen. Dat groen is ooit door onze voorouders met een bepaald doel aangelegd, maar er is de laatste jaren geen onderhoud aan gepleegd. En als je de natuur daar z’n gang laat gaan, krijg je een ander soort groen dan het beeld dat veel inwoners hebben bij groen in een dorpskern: een mooi aangeharkt parkje. De vraag is dus ook: hoe gaan we dat groen op een nette manier inrichten, ook in het licht van de discussie rond de waarde van groen in Voorthuizen. Als we aan de ene kant investeren in nieuw groen - met de aanleg van de nieuwe groene wandel- en fietsroute door het dorp: de Groene Slinger - dan moeten we hier vooral ook goed bekijken hoe we met het groen omgaan.”

Judith van den Wildenberg (Burger Initiatief)

,,Ik kan goed begrijpen dat dit plan het een en ander losmaakt in de omgeving. Als ik er langs rijd of er plaatjes van zie, dan zie ik dat sommige stukken in het gebied zo mooi zijn dat je ze wilt behouden. Enkele jaren geleden was ik aanwezig bij een bijeenkomst, waarbij zowel de ontwikkelaar van het plan als het actiecomité aan het woord kwam. Het beeld dat ik uit die bijeenkomst kreeg van het plan, stemde mij niet treurig ofzo. Het zag er op zich wel goed uit. Maar het bestemmingsplan komt pas later op tafel. Ik ga daarom nog niet in op het plan op zich. Ik heb wel vragen over de monumentenstatus. Is de procedure rond de monumentenaanvraag van de erfgoedverenigingen wel goed verlopen? Ik ben niet honderd procent ingevoerd in dit soort processen, maar ik vind het wel jammer dat Barneveld schijnbaar geen aanvragen voor nieuwe monumenten in behandeling neemt. Je moet het juist aanmoedigen als mensen opkomen voor mooie, historische plekken in de gemeente. Die mogelijkheid moet er wel zijn, vind ik.”

Maarten Schipper (CDA):

Op dit moment ligt de vraag over of het appartementencomplex ruimtelijk in het gebied past nog niet op tafel. Het bestemmingsplan komt pas later dit jaar aan de orde. Het is wel duidelijk dat dit project veel losmaakt: voor- en tegenstanders staan tegenover elkaar. De tegenstanders roeren zich, maar er zijn ook mensen in Voorthuizen die het een goed plan vinden. Dat maakt het lastig.

Donderdag spreken we met de commissie Grondgebied dus nog niet over het plan, wel over het proces rond de monumentenstatus. Want waarom vond de gemeente het nodig om vier keer met de monumentencommissie om tafel te gaan? Waarom is geprobeerd om de monumentenstatus te schrappen. En waarom is de aanvraag van de erfgoedverenigingen om de kerk en het bos als gemeentelijk monument aan te wijzen, afgewezen? Je hoort daar wisselende verhalen over. Die vragen hoop ik wel beantwoord te krijgen.

In het bosje ligt veel dood hout. Het ziet er nu niet mooi uit. Het laatste wat ik van het plan gezien heb, is dat de ontwikkelaar er een parkgebied van wil maken. Dat zag er op zich goed uit, maar er zijn mensen die er graag bomen willen houden. Dan zeg ik: probeer als partijen met elkaar in gesprek te raken, om gezamenlijk tot een groeninrichting te komen.”

Mijntje Pluimers (Lokaal Belang):

,,Het is een mooi plan, op totaal de verkeerde plek. Wij willen heel graag woningbouw in Voorthuizen, ook voor senioren, maar het plan zoals het er nu ligt zien wij absoluut niet zitten. Als je als gemeente wilt vergroenen, moet je dan hier groen weghalen? Wij hebben het de afgelopen jaren verschillende keren aan de kaak gesteld: groen dat moest wijken voor woningbouw. Dan werd er gezegd: we vinden groen heel belangrijk, maar er moest toch gekapt worden. Dat dreigt hier weer te gebeuren. Ja, er staan nu veel dode dennen. Maar dat komt door een gebrek aan onderhoud. Dat mag nu geen argument zijn voor dit plan.

Komt er een parkje terug? Op tekeningen van de ontwikkelaar zie ik alleen een plein, wat boompjes op een rijtje en, vooral, een stenen moloch. Waarom moet het plan koste wat het kost hier komen? Het college kan er beter voor kiezen om dit plan niet door te zetten. Er is zoveel verzet tegen. Niet alleen van mensen die eromheen wonen, maar ook door gerenommeerde organisaties. Bond Heemschut, het Cuypersgenootschap, de Nederlandse Tuinenstichting, Oud Barneveld, allemaal zeggen ze: niet doen. Dan zou je je als college toch eens achter de oren moeten krabben. Maar in plaats daarvan heeft men geprobeerd de monumentale status van de pastorietuin te schrappen. Dat vinden we een schande.”

Hilhardt Brul (Pro'98):

,,Ik merk dat het project veel losmaakt. Dat zie je vaker bij bouwprojecten en zeker daar waar die gepland zijn op kenmerkende plekken. En daar kun je bij dit project wel van spreken. Over het plan heb ik nog geen standpunt ingenomen. Ik vind het ook niet goed om daar nu al op vooruit te lopen: het proces loopt nog, het plan komt ter inzage. Het college werkt daar aan en het is in juli aan de raad om hier een oordeel over te hebben. Over de gang van zaken rond de monumentencommissie heb ik nu ook geen specifieke vragen.

Het Pastoriebos is nu een verwaarloosd bosje, op een heel aardige plek binnen de bebouwing. Dat zou wel wat onderhoud kunnen gebruiken. Als het plan voorligt, zullen wij afwegen hoe hoog en groot de bebouwing wordt, hoe het zich verhoudt tot het oorspronkelijke plan en, met name: past het binnen deze mooie omgeving in Voorthuizen.”

Sandra Reemst (VVD):

,,Wij zitten hier absoluut niet op te wachten. Het is een prachtig stukje Voorthuizen. Je zou ook denken: moet de appartementen echt hier komen? Er zijn meer plekken te bedenken in het dorp waar je seniorenappartementen kunt realiseren, waarmee je niet zoiets moois om zeep helpt.

Aan de andere kant: dit project loopt al jaren. Op een gegeven moment moet je wel reëel zijn. De grond is verkocht aan een projectontwikkelaar, die heeft een plan. Dan moet je daar wel serieus naar kijken. Het plan is in de tussentijd ook aangepast: er waren twee-onder-een-kapwoningen in verwerkt. Die zijn daar door het college uit gehaald. Dat plan was ook idioot: er werd groen opgeofferd voor woningen. Het actiecomité had toen zijn zegeningen kunnen tellen en het hierbij kunnen laten. Daar kiest men dus niet voor. Je merkt: ik sta hier dubbel in. Ik wacht nog maar even de exacte plannen af.

Wat ik wel weet, is dat het bosje wel mag worden opgeknapt. Er zijn mensen die houden van een meer parkachtige inrichting, terwijl bewoners liever zo’n soort bosje behouden waar ze met de hond kunnen wandelen. Ik zou graag zien dat er een middenweg wordt bewandeld en dat de partijen er samen uit zouden komen.”

Wout Hazeleger (SGP):

,,Ik heb begrip voor de emoties en weerstand die dit plan oproept. Dat gebeurt vaker bij dit soort bouwplannen. Het is juist dan belangrijk dat we er zorgvuldig naar kijken. Op dit moment zal ik er inhoudelijk dan ook nog geen uitspraak over doen.

Over de huidige situatie kan ik wel wat zeggen. Voor het plan moet een deel van het bosje wijken. Als je daar nu naar kijkt, dan durf ik wel te zeggen dat er in de gemeente Barneveld wel waardevollere stukken natuur te vinden zijn dan dit. Het is niet goed bijgehouden, en dan krijg je dit. Het zou niet slecht zijn, als dit in ieder geval weer onderhouden zou worden. Over de manier waarop dit moet, al dan niet in combinatie met de bouw van het appartementencomplex, laat ik mij nu dus nog niet uit.

Donderdag zullen we het over de monumentenstatus van het gebied hebben. Is dat procedureel nu goed verlopen? In 2012 is het aanwijzingsbeleid voor nieuwe monumenten versoberd, waardoor dit plannetje buiten de boot valt. Ik ben benieuwd hoe dit proces nu gegaan is en wat procedureel nu de verstandigste stappen zijn om te zetten.”