'Een herindeling-plus is een nieuw element dat inwoners mee kunnen wegen bij het bepalen van hun voorkeur voor de bestuurlijke toekomst van hun dorp.’
'Een herindeling-plus is een nieuw element dat inwoners mee kunnen wegen bij het bepalen van hun voorkeur voor de bestuurlijke toekomst van hun dorp.’ Jan de Rooij

‘Recht doen aan grote [betrokkenheid] Scherpenzelers'

Burgemeester: nieuwe peiling essentieel onderdeel inspraak op herindelingsontwerp

2 maart 2021 om 09:22

We zitten op dit moment in de inspraakfase van het herindelingsontwerp van GS. Het meten van draagvlak voor een herindeling onder de inwoners van de te fuseren gemeenten is daarvan een onderdeel'', merkt Klein op. Hij zegt blij te zijn dat de gemeenteraad van Scherpenzeel (in meerderheid) heeft ingestemd met zijn initiatief voor het houden van een nieuwe peiling.

,,Vooral omdat, zoals ik heb gemerkt, die betrokkenheid onder de inwoners zo groot is. Een gemeentegrens is voor inwoners toch vaak ook een soort psychologische begrenzing van hun gemeenschap. Ik kan begrijpen dat het mogelijk verdwijnen daarvan veel kan losmaken.’’ De burgemeester benadrukt dat hij zelf geen oordeel heeft over de mogelijke herindeling met Barneveld. ,,Mijn taak als (waarnemend) burgemeester van Scherpenzeel is, om het proces van een eventuele herindeling zo goed mogelijk te begeleiden. Dat is best een zware verantwoordelijkheid, want in feite gaat het om opheffing van twee gemeenten ten behoeve van de vorming van één nieuwe gemeente. Ik heb daarover geen standpunt, noch zou ik dat willen hebben. Maar de mening van de inwoners van de beoogde fusiegemeenten is, zoals ik eerder aangaf, wel erg belangrijk. Met name omdat draagvlak voor een fusie, zowel in Provinciale Staten als de Tweede en Eerste Kamer, misschien wel het belangrijkste criterium is bij de beoordeling van een herindelingsadvies.’’


DRAAGVLAK De burgemeester verwijst in dit verband onder meer naar de recente discussie in de Tweede Kamer, waarin vrijwel alle politieke partijen er nog eens nadrukkelijk op hamerden dat draagvlak onder de inwoners van de te fuseren gemeenten een cruciaal punt is bij het beoordelen van adviezen over herindelingen. In een aantal van de aan de Kamer voorgelegde herindelingsadviezen bleek dat niet helemaal op orde te zijn, bijvoorbeeld omdat de vragen in de daarover gehouden peiling, enquête of referendum voor meerdere interpretaties vatbaar waren. ,,Ook minister Ollongren liet bij die gelegenheid weten dat ze alleen maar wat heeft aan peilingen met een duidelijke uitslag’’, benadrukt Klein. ,,Het is daarom essentieel dat er straks bij de verdere besluitvorming in Provinciale Staten, de Tweede en Eerste Kamer, een draagvlakmeting ligt waarvan de representativiteit en eenduidigheid boven alle twijfel is verheven. Daarvoor is een nieuwe peiling nodig. In de eerste plaats, omdat ik heb gemerkt dat er rond de vorige peiling teveel ruis is, door allerlei twijfels die zijn geuit over de waarde ervan. Bovendien hebben ook GS bij hun fusiebesluit laten weten die peiling niet als maatgevend te beschouwen voor het draagvlak, omdat zij vonden dat er destijds geen keus was uit twee helder uitgewerkte alternatieven. Inmiddels zitten we in een nieuwe situatie. In het herindelingsontwerp, dat nu ter inzage ligt, schetsen GS een nieuwe gemeente, waarin de inwoners van de verschillende dorpen via een nog door te ontwikkelen kernenbeleid een zo groot mogelijke zeggenschap moeten gaan krijgen over hun eigen leefomgeving. Dit is een nieuw element in de variantenanalyse dat inwoners kunnen meewegen bij het bepalen van hun voorkeur voor de bestuurlijke toekomst van hun dorp.’’


NOG EEN PEILING Volgens Klein is het niet zo dat het herindelingsbesluit van GS nu al kan worden gezien als een ‘gelopen race’. ,,We zitten op dit moment in een fase van het proces waarin eigenlijk nog niets vaststaat. Het herindelingsontwerp van GS ligt momenteel tot en met 6 april ter inzage voor inspraak van zowel de gemeentebesturen van Scherpenzeel en Barneveld als de inwoners van beide gemeenten. Iedereen die dat wil kan tijdens deze periode een zienswijze indienen. Daar zal zeker gebruik van worden gemaakt en dat betekent dat er wellicht ook nog aanpassingen kunnen komen. Daarna wordt het ontwerp ter besluitvorming voorgelegd aan Provinciale Staten en als die akkoord zijn aan de Tweede en Eerste Kamer. Er volgen nog tenminste drie beslismomenten, waarbij het draagvlak voor de herindeling onder de inwoners van de te fuseren gemeente een belangrijk onderdeel is van de afweging. Dat is ook de reden dat GS zelf ook nog een peiling gaat organiseren. GS richt zich echter meer op de inhoud, zeg maar het draagvlak voor de kwaliteit van de inhoud van het herindelingsontwerp. Wij richten ons op de – voor het verdere besluitvormingstraject net zo belangrijke - kwantiteit van het draagvlak voor een fusie. Zo is het in goed onderling overleg met GS afgesproken.’’


VISIES NAAST ELKAAR De suggestie voor een draagvlakmeting voor de mogelijke herindeling parallel aan de komende Tweede-Kamerverkiezingen kwam voor het eerst ter sprake in Provinciale Staten. Klein vond het een goed idee, omdat de betrokkenheid van de Scherpenzeelse gemeenschap bij de verkiezingen groot is, getuige het traditioneel hoge opkomstpercentage. ,,Het was best een enorme klus om deze peiling in zo’n kort tijdsbestek goed op poten te zetten’’, vertelt de burgemeester. ,,Alle hulde daarvoor aan onze professionele organisatie. Er moest veel gebeuren, waaronder het inrichten van speciale pagina op onze website, www.scherpenzeel.nl/peiling, waarop we alle informatie over het herindelingsontwerp van GS en de zelfstandige koers van het college voor iedereen zo inzichtelijk mogelijk hebben gemaakt. De visie van de provincie en de visie van het college liggen nu naast elkaar. We hopen dat dit de Scherpenzelers helpt om een weloverwogen keuze te maken. Een stemadvies heb ik niet: ik vind het belangrijk dat inwoners hun eigen mening kunnen vormen.’’

Klein benadrukt dat het echt belangrijk is dat inwoners hun stem laten horen. ,,Want hun mening doet ertoe. Zeker bij deze peiling. Bij de landelijke verkiezingen is een inwoner van Scherpenzeel 1 op 17 miljoen, hier 1 op de 10.000. Ieders stem kan echt het verschil maken. De mening van Scherpenzeel is niet alleen belangrijk voor PS bij hun beslissing over het advies dat zij uitbrengen aan de minister. Ook de minister en de Tweede en Eerste Kamer tillen daar zwaar aan. Zoals een paar Kamerleden onlangs nog treffend zeiden: het dorp is van de inwoners, niet van de bestuurders.''