Beeld van de laatste Airborne-herdenking bij Ede.
Beeld van de laatste Airborne-herdenking bij Ede. Ted Walker Fotografie

‘Geeft mogelijkheid app te ontwikkelen'

4 februari 2021 om 16:21

Provincie coulant met subsidie herdenking WO II

EDE De provincie Gelderland steekt een miljoen euro in een nieuw programma Vrijheid. Dat biedt ook mogelijkheden in de gemeente Ede. Tegelijkertijd blijft eerder toegezegde subsidie voor 2020 minimaal beschikbaar tot eind mei van dit jaar. Door corona kon lang niet alles rondom 75 jaar bevrijding doorgang vinden. ,,Het biedt ons de mogelijkheid om een bijzondere app te ontwikkelen. Dat hadden we anders niet op tijd klaar gehad”, aldus Truus Lockhorn, projectleider Airborne Luchtlandingen en Herdenking.


Barry Wensink

Precies in het jaar dat Nederland grootschalig 75 jaar vrijheid zou vieren, kwam corona om de hoek kijken. Veel geplande activiteiten moesten daarom geschrapt worden. ,,Bizar dat het nou net op dat moment was”, geeft Lockhorn aan. Voor Ede viel de schade nog enigszins mee, omdat veel activiteiten traditiegetrouw niet in mei, maar in september plaatsvinden. Juist in die periode was er sprake van versoepeling van de coronamaatregelen. ,,In 2019 en 2020 hadden we het project ‘Gelderland Herdenkt’ om 75 jaar herdenken en bevrijding te vieren en groots bij stil te staan.”


PLAN Lockhorn legt uit dat er in Gelderland vijf regio’s zijn. ,,Die hadden allemaal een plan gemaakt en wij waren daarin de eerste. Gelukkig hebben we bijna alles uit kunnen voeren. Denk bijvoorbeeld aan Wings of Freedom in augustus. Dat was een fantastische dag waar ook een behoorlijk bedrag van de provincie naartoe is gegaan.”

Er was bij de provincie subsidie aangevraagd om de Liberation Route Europe app te ontwikkelen. ,,Dat doen we samen met de andere Airborne gemeenten Renkum, Arnhem en Overbetuwe. Ook zijn er andere partijen bij betrokken. We hopen de app rond april op te leveren. Wandelaars kunnen dan een route volgen in het spoor van de bevrijders. Dat loopt ook door onze regio. Het is een interactieve app waarbij je langs bijzondere plekken en musea kunt wandelen. Het is daarom belangrijk dat de provincie de datum voor de subsidie heeft verschoven.” De provincie besluit later of het gereserveerde geld nog langer beschikbaar blijft, nu het onzeker is of er in het voorjaar alweer iets georganiseerd kan worden.


ANDERE MANIEREN Truus Lockhorn geeft aan dat er ook regio’s zijn waar de vrijheid vorig jaar, wegens corona, niet gevierd kon worden. Erg positief zijn de vooruitzichten vooralsnog niet. ,,In 2021 zullen we het ook op andere manieren moeten vieren, want er zijn nog geen grote publieksactiviteiten toegestaan. Ook in bijvoorbeeld Wageningen beraden ze zich nog hoe ze één en ander uit kunnen rollen.” De projectleider Airborne Luchtlandingen en Herdenking denkt met weemoed terug aan 2019 toen alles wel gewoon door kon gaan. ,,We hebben toen een fantastisch jaar gehad. Het mooiste jaar ever.”


MIDDELEN Vorig jaar is veelal geïnvesteerd in de maand september en er waren diverse activiteiten, waaronder de Pathé Airborne Filmdagen. ,,Vanwege corona hebben we veel meer geïnvesteerd in de inwoners van Ede. We hebben ingezet op andere middelen om toch het 40/45 verhaal, en vooral de luchtlandingen in 1944, te kunnen vertellen en dat heeft goed uitgepakt. Normaal gesproken zijn we gefocust op alles wat plaatsvindt op de heide en daar bereiken we heel Nederland en zelfs mensen daarbuiten mee. Nu konden we onze inwoners meer meenemen en daar hebben we veel positieve reacties op gehad. Dat willen we de komende jaren ook vasthouden. Het is belangrijk om de geschiedenis, ons verhaal, te blijven vertellen.”


AIRBORNE MAAND Het plan is om van september weer een Airborne maand te maken. ,,Met een begin, een midden en een eind. We willen opnieuw stilstaan bij het unieke verhaal.” De provincie komt wederom met subsidie. Deze keer niet onder de noemer ‘Gelderland Herdenkt', maar meer om stil te staan bij vrijheid en democratie. Of zoals de provincie het samenvat: ,,Het moet gaan om projecten die de naoorlogse generaties bewust maken van de kostbaarheid van vrijheid. Er komen nieuwe herdenkingsactiviteiten met het accent op heden en toekomst, gerelateerd aan de geleerde lessen uit het verleden.” Truus Lockhorn over wat dit voor gevolgen heeft voor Ede en omgeving: ,,Ook daarvoor gaan we kijken of we mooie regionale projecten kunnen ontwikkelen; Airborne, op weg naar Vrijheid!”