'Standvastigheid is mijn [kracht], maar ook mijn valkuil'

23 december 2020 om 15:30

Hoe harder zijn succesvolle bedrijf afbrokkelde, hoe beter hij zich begon te voelen. Het aantal teruglopende orders voor Ben de Wild Productions (vanwege corona) bleek het juiste medicijn voor zijn burn-out. Inmiddels heeft de 53-jarige Voorthuizenaar de dagelijkse leiding overgedragen aan zijn zoon Ruben. En Ben zelf? Die voelt zich eindelijk weer 'happy'. Mede dankzij Malawi.

Ben de Wild houdt deze middag residentie in zijn prachtige kantoor aan de Hoofdstraat in Voorthuizen. Inmiddels weer een plek waar hij op zijn gemak is, maar dat is wel eens anders geweest. ,,In de periode van mijn burn-out wilde ik hier echt niet zijn. Sterker nog: ik kon er niet zijn. Deze plek stond me verschrikkelijk tegen.''

LAAG PITJE De Voorthuizenaar heeft de dagelijkse leiding van zijn bedrijf per 1 september overgedragen aan zoon Ruben. In de ooit zo succesvolle onderneming, die afgelopen decennia verantwoordelijk was voor circa 1200 evenementen, staat momenteel veel op een laag pitje. ,,Een paar jaar geleden hadden we 25 medewerkers op de loonlijst en draaiden we een geweldige omzet. Nu zijn alleen Ruben en mijn vrouw Rianne nog over. Ik heb tegen hen gezegd: 'Haal elke maand een paar duizend euro omzet binnen, dan hou je het hoofd boven water'. Na de coronacrisis kun je dan gaan bouwen aan een nieuwe toekomst, samen met onze vele trouwe klanten, onze kennis en mooie materialen.''

Voor de naamgever van het bedrijf voelt zijn afscheid als een bevrijding. En dat is best bijzonder, als je bedenkt dat de Voorthuizenaar de onderneming in 31 jaar eigenhandig opbouwde. ,,Ik ben de selfmade man met de vlotte babbel, die dienstverlening hoog in het vaandel heeft staan. Maar ik ben ook dyslectisch, kan nog geen brief foutloos schrijven. Pas toen mijn vrouw Rianne in de zaak kwam, begon het te lopen.''

Ben groeide op in Hilversum, op zo'n 400 meter afstand van het gebouw van de Evangelische Omroep (EO). ,,Het wereldje fascineerde me. Ik wilde daar heel graag werken. Dus heb ik op een gegeven moment een open sollicitatiebrief geschreven. Dat was geen succes. Uit de reactie bleek wel dat ze dachten dat ik gek was.''

Na de tuinbouwschool ging Ben alsnog aan de slag bij de EO. Hij begon bij de receptie, maar was niet te beroerd om ook elders binnen het bedrijf zijn talenten tentoon te spreiden. ,,Ik mocht de gaten vullen voor collega's die ziek werden of zwanger raakten. Ik heb in totaal elf afdelingen mogen dienen. Ik heb in de tuin gewerkt, de post rondgebracht, organiseerde weekenden en concerten voor de jongerenafdeling, hield adressenbestanden bij voor de pr-afdeling, produceerde radio- en tv-programma's. Ik pakte alles aan, vond alles leuk.''

Ben gaf zijn ogen goed de kost. Hij zag dat het hier en daar beter kon, efficiënter ook. En hij ontmoette Rianne, zijn latere echtgenote. ,,In die tijd organiseerde ik weekenden voor de EO Ronduit Club. Daar had ik vrijwilligers bij nodig en die charterde ik bij het personeel. Je kunt wel raden wie ik benaderde voor het eerstvolgende weekend.''

Inmiddels zijn Rianne en Ben alweer tientallen jaren samen. ,,Rianne heeft een enorm groot hart. Ze is nauwgezet, punctueel en ontzettend zorgzaam.''

Met Rianne aan zijn zijde legde Ben de basis voor een uitermate succesvol bedrijf. Zo stond de onderneming aan de basis van de jaarlijkse Nederland Zingt Dag en groeide de blinden- en slechtziendenbeurs onder zijn leiding uit tot een volwassen event.

GAAT NIET BESTAAT NIET Met de slogan 'Gaat niet bestaat niet' als uitgangspunt losten Ben en zijn personeelsleden altijd alle problemen op. ,,Die standvastigheid, die drive om alles tot in de puntjes te verzorgen, was mijn kracht, maar ook mijn valkuil. In mijn enthousiasme kende ik geen grenzen.''

Voor het oog van de buitenwereld was Ben de Wild Productions een florerend bedrijf, maar de naamgever zelf werd hoe langer hoe ongelukkiger. ,,Dat is een jaar of tien geleden begonnen. Ik begon steeds meer een hekel te krijgen aan mijn werk. Sterker nog: ik vond het vaak verschrikkelijk! Maar ja, ik had 25 mensen in dienst. Ik kon moeilijk tegen hen zeggen dat ik geen zin had in deze dag. En dus ging ik maar door.''

Met name de verantwoordelijkheid voor zijn personeel begon Ben in toenemende mate tegen te staan. ,,Ik was verantwoordelijk voor die medewerkers, voor hun inkomen ook. Dat werd een molensteen, die me creatief steeds vaker lamlegde. En omdat mijn kantoor aan mijn woning zit vastgebouwd, kon ik er nooit afstand van nemen. Zelfs als ik aan het grasmaaien was, kon het gebeuren dat een medewerker mij benaderde met een vraag. Ik werd er gek van.''

En dus zocht Ben een coach op, die hem vertelde dat hij naast zijn werk iets leuks moest gaan doen. Aldus geschiedde. De Voorthuizenaar stortte zich met groot enthousiasme op de Stichting Raise, die geweldig werk verricht in Malawi. ,,Het advies van deze coach had onbedoeld een averechts effect. Ik vond het zo leuk om met Stichting Raise bezig te zijn, dat het contrast met Ben de Wild Productions alleen maar (nog) groter werd.''

KWAKKELEN Ben ploeterde dapper door, maar het lichaam begon steeds meer tegen te sputteren. ,,Na een operatie aan mijn knie bleef ik kwakkelen. Volgens de arts was ik kerngezond, maar ik kon na een aantal maanden nog steeds niet in een rechte lijn vooruit lopen.''

Uiteindelijk kwam de neuroloog in 2018 met de even confronterende als bevrijdende diagnose. ,,'Mijnheer De Wild, ik denk dat u last heeft van een heel pittige burn-out'. Die mededeling voelde alsof ik eindelijk goedkeuring kreeg om me beroerd te voelen. Ik belde mijn goede vriend Paul Kruft op met de mededeling dat mijn overbuurman was overleden. Ik begon te huilen en kon niet meer stoppen. Het was één groot tranendal. Paul, die op dat moment in Sri Lanka bivakkeerde, zag meteen in hoe laat het was: ik mocht in zijn huis op zijn camping in Frankrijk verblijven. Hij kwam daar ook zelf naartoe. Ik heb daar vervolgens vele keren gezeten. Ik was helemaal op.''

In de aanloop naar de diagnose was Ben niet te genieten. ,,Voor mijn personeel moet die periode een drama zijn geweest. Ik was afwezig, kortaf, ongeïnteresseerd. Mijn medewerkers moesten op hun tenen lopen, omdat ze a) geen goede begeleiding kregen en b) heel voorzichtig moesten opereren om mij niet op de kast te krijgen. Alles kwam terecht op de schouders van mijn vrouw.''

In de eerste maanden dat Ben in Frankrijk op adem aan het komen was, stapte de ene na de andere medewerker op. ,,Ik geef ze groot gelijk. Maar weet je wat het gekke is: elke keer als Rianne mij belde met de mededeling dat er weer iemand was opgestapt, voelde ik alleen maar opluchting. Weer iemand waar ik niet meer verantwoordelijk voor was. Voor mij voelde het afbrokkelen van mijn bedrijf als een regelrechte bevrijding.''

LOCKDOWN Zoon Ruben en dochter Victoria zagen het mislopen en schoten hun ouders te hulp. ,,2020 zou door hun inzet een heel goed jaar worden. Er stond van alles op de planning. Enerzijds heel mooi, maar ik kon de kar niet meer trekken. En dus besloot ik het stokje over te geven aan mijn zoon. Maar ja, toen werd het 15 maart en ging het bedrijf voorlopig grotendeels op slot vanwege de door het kabinet aangekondigde lockdown. Die maatregelen kwamen voor ons op een heel beroerd moment. Wij waren net druk bezig met de opbouw van de blinden- en slechtziendenbeurs en hadden al heel veel rekeningen betaald. Ook de Nederland Zingt Dag en al die andere klussen glipten door onze vingers. Die lockdown had heftige consequenties. Onze kosten liepen door, maar er kwam bijna niets meer binnen. En dus zijn we meteen gaan schakelen. Van alles wat er nog aan personeel was, hebben we afscheid moeten nemen. We hebben een bedrijfspand verkocht, evenals een deel van de inboedel, zodat we de kosten konden terugbrengen naar een acceptabel niveau. We hebben de mooiste spullen bewaard, zodat we direct operationeel zijn als er in de toekomst weer een mooi evenement moet worden georganiseerd.'' Lachend: ,,Dat ik mijn Volvo moest verkopen, deed nog de meeste pijn.''

AFGEKEURD Ben is na zijn burn-out op de weg terug, maar er is zoveel structurele schade aangericht dat hij voorlopig voor vijftig procent is afgekeurd. Zijn energie stopt hij voornamelijk in de Stichting Raise, waar hij al zeven jaar als vrijwilliger bij betrokken is. Nu kan hij als relatiemanager aan de slag. Een rol die hem op het lijf is geschreven. ,,Andere ondernemers enthousiasmeren voor een project waar ik zelf heel blij van word, dat ligt me wel. Wij kunnen op een luciferdoosje laten zien wat we aan het doen zijn en waar we het geld van onze sponsors voor hebben gebruikt en gaan gebruiken. En ik neem ook geregeld ondernemers mee naar Malawi, zodat ze met eigen ogen kunnen zien wat voor geweldig werk daar wordt verricht. Als ze daar eenmaal geweest zijn, zijn ze voorgoed verkocht.''

,,We zijn niet uit op hun geld, maar op hun hart. En als we dat hart eenmaal hebben veroverd, dan zie je bij ondernemers ook dat vuur oplaaien voor Malawi. En dan denken ze mee, stellen ze hun middelen, connecties en geld beschikbaar om de mensen daar te helpen. Daar krijg ik heel veel energie van.''

In Malawi is de Stichting Raise verantwoordelijk voor drie weeshuizen, twee scholen en een mini-kliniek. ,,We zijn de grootste werkgever daar in de regio, houden 2.400 mensen aan het werk, onder meer via een soja-project. En weet je wat het mooie is? Voor elke euro die je daar uitgeeft, krijg je verschrikkelijk veel terug. Het dagloon van een medewerker in de landbouw is bijvoorbeeld 75 cent. Met ons geld kunnen we dus heel veel gezinnen helpen. Uiteindelijk willen we er met onze projecten voor zorgen dat de bevolking daar zelfvoorzienend wordt. Het is geweldig om te zien hoeveel impact we hebben op 25.000 mensen rond Gracefarm in Malawi.''

VOORRECHT ,,Ik wil gewoon een eerlijk en transparant verhaal vertellen en hoop dat ik daarmee het hart raak van andere ondernemers. Ik hoeft er geen mooie Volvo van te rijden. Ik zie dat ik mensen kan helpen, dus voel ik die verplichting. Malawi is op mijn pad gekomen en ik zie het als een voorrecht en opdracht om mijn talenten in te zetten voor de mensen daar. Ik doe dit werk met de absolute zekerheid dat ik dit moet doen. Daar komt bij: fondsenwerven en netwerken vind ik ontzettend leuk. En weet je wat het mooie is: wij westerlingen kunnen enorm veel leren van de mensen daar. Ze lijden armoede, maar zijn altijd blij.''

Ben laat zich bij zijn inspanningen voor Malawi mede leiden door zijn geloof. ,,Dertig jaar geleden gaf een vriend mij een bijbeltekst uit Jesaja mee voordat ik op reis ging naar Azië. Toen ik zeven jaar geleden voor het eerst naar Malawi ging, vond ik het briefje met die tekst terug in mijn bijbel. En dat tekstgedeelte was zo ontzettend van toepassing op wat ik nu doe. Dat kan geen toeval zijn.''

Om zich heen zag Ben in de loop der jaren veel familieleden en vrienden hun geloof verliezen. ,,Naarmate ik ouder word, ga ik over steeds meer dingen twijfelen. Maar het fundament staat nog stevig overeind: dat bestaat uit een diep vertrouwen in God, gecombineerd met bijbelse kennis. Dat vertrouwen is gevoed door de dingen die ik heb meegemaakt in mijn leven. En het heeft ook te maken met keuzes. Waar ga ik wonen, waar houd ik me mee bezig, wat zoek ik op, wat lees ik, wat kijk ik? Ik veroordeel anderen niet, maar ik ben wel bewust aan de veilige kant gaan zitten. Heeft mij dat wereldvreemd gemaakt? Voor de buitenwereld misschien wel, maar ik heb er ontzettend veel voor teruggekregen.''

In Voorthuizen is Ben vanaf het begin betrokken bij de organisatie van de jaarlijkse openluchtdienst, waar alle kerken van het dorp aan mee doen. ,,Er zijn mensen die drie keer per jaar naar de kerk gaan: met Kerst, met Pasen en als de openluchtdienst op het programma staat. Het is toch gaaf als 2.500 dorpsgenoten op die ene zondag naar dezelfde plek gaan? Iedereen hoort erbij. Het is een prachtige uiting van eenheid van kerken, van gelovige dorpsbewoners. Pas later heb ik gezien hoe uniek dat is. Er zijn weinig plaatsen waar echt alle kerken samenwerken bij de totstandkoming van zo'n dienst.''

Ben heeft zware jaren achter de rug, maar het leven lacht hem weer toe. ,,Ik voel me heel goed, heb de drive weer te pakken, maar ik merk ook dat ik na vier à vijf uur werken op de rem moet staan. Als je tweeënhalf jaar thuis hebt gezeten, ben je niet zomaar terug op je oude niveau. Als ik te lang doorga, dan ga ik malen en kom ik niet meer tot rust. Organiseren is ontzettend veel ballen in de lucht houden. Vroeger ging dat vanzelf, nu heb ik daar moeite mee. De burn-out heeft heel veel kennis weggevaagd. Ik ken nog tien procent van mijn netwerk. Voordat ik ergens aanbel, kijk ik eerst even bij wie ik ook alweer op bezoek ga. Ik moet mezelf tegenwoordig trainen om dingen te onthouden. Wat dat betreft, ken ik mezelf niet terug. Ik moet mezelf opnieuw uitvinden, maar daar heb ik ook wel zin in. Ben 2.0 komt eraan.''