Boeren over protest Stroe en Kootwijkerbroek: ‘Dit is het échte verhaal’

KOOTWIJKERBROEK/STROE Woedend en vol onbegrip zijn ze over het ,,agressieve en gewelddadige optreden’’ van arrestatieteams en de Mobiele Eenheid van de politie, dinsdagavond tijdens het boerenprotest in de omgeving van Stroe en Kootwijkerbroek. ,,Dit is het échte verhaal.’’

Ze zijn met z’n vijven. De vader en een jongere broer van twee jongens (19 en 17 jaar) die tijdens het gesprek nog in de cel zitten. Een 23-jarige boerin die in een trekker meereed en zegt te zijn geslagen door een agent. Een 16-jarige jongen die in de trekker van zijn oom zat, die op de snelweg A1 werd klemgereden en in de boeien werd geslagen. En een broer van de oom.

Samen zitten ze donderdagmiddag aan tafel in een kantine in het buitengebied tussen Kootwijkerbroek en Harskamp. Ze hebben geen goed woord over voor de verslagen in de media over het boerenprotest van dinsdagavond. ,,Ook het verhaal in de Barneveldse Krant klopte niet.’’

EENZIJDIG BEELD Naar hun mening is veelal een eenzijdig en onwaar beeld geschetst van doorgedraaide boeren die de snelweg blokkeerden en geweld gebruikten tegen de politie. 

Een video, die onder meer op de sites van de NOS en Omroep Gelderland werd gepubliceerd, bevestigde dat alleen maar. Op deze beelden zijn woedende jongeren te zien die dinsdagavond in het buitengebied van Kootwijkerbroek politiebusjes aanvielen met houten hamers en een stalen pijp en die harde trappen gaven tegen langsrijdende voertuigen.

IN HET NAUW Als klap op de vuurpijl maakte het politiekorps Oost-Nederland woensdagmiddag bekend dat tijdens de boerenprotesten tien personen zijn opgepakt. ,,Deze aanhoudingen zijn onder meer verricht voor openlijke geweldpleging  (onder meer tegen agenten), het blokkeren van de snelweg en poging tot doodslag’’, aldus de politie. 

,,In de omgeving van Kootwijkerbroek en Stroe werden politiebusjes belaagd en zijn agenten in het nauw gedreven’’, licht de politie toe in hetzelfde bericht. ,,Op de A1 bij Stroe werd de snelweg langdurig geblokkeerd. Door tractoren zijn politievoertuigen klemgereden en van enkele politiemotoren zijn banden lek gestoken.’’ 

Volgens de vijf aan tafel hebben alle tien de arrestanten deelgenomen aan het boerenprotest rond Stroe en Kootwijkerbroek. Maar volgens hen klopt de informatie van de politie niet en zijn de verdenkingen ongegrond. Daarom willen ze ,,het échte en volledige verhaal’’ vertellen over wat zich heeft afgespeeld. In chronologische volgorde.

IN BRAND ,,We verzamelden dinsdagavond rond kwart over zeven op de Heetkamperweg in Stroe en vanaf daar reden we met alle trekkers naar de snelweg A1’’, vertelt de jonge boerin. ,,In Den Haag was die dag een stikstofbesluit genomen dat ons de strop om deed. Wat ga je doen? Je wilt doorvechten voor je toekomst. Daarom wilden we in de driehoek tussen de afslag en de oprit van de A1 bij Stroe een vuur maken. Als teken dat Nederland in brand staat.’’

,,Bij de verkeerslichten voor de oprit stonden een politieauto en een wagen van de brandweer. ‘We zullen er wel niet door komen’, dacht ik. We moesten stoppen en een agent vroeg wat we gingen doen. We kregen van de politie toestemming om vuur te maken langs de snelweg met schoon hout en balen hooi. Daarna zouden we rustig naar de volgende A1-afslag bij Kootwijk rijden. De politie gaf akkoord op voorwaarde dat we geen wegen zouden blokkeren, dat is in Nederland verboden. Langzaam rijden of één weghelft dicht zetten mag wel, want dat valt onder het demonstratierecht. Alles verliep vredig, het was enorm gezellig en het fikte goed. Er kwamen ook nog twee ‘motormuizen’ van de politie en iemand van Rijkswaterstaat, maar niemand heeft gezegd dat we weg moesten. En zij stonden er gezellig tussen.’’ 

GEEN BANDEN Ze erkent dat er trekkers tussen een blusvoertuig en het vuur werden gezet toen de brandweer kwam aanrijden. ,,Want de afspraak was dat wij het vuur mochten laten uitbranden.’’

Wel werden de boeren verrast door een onbekend groepje dat plotseling met een auto kwam opdagen en dichtbij de snelweg autobanden in brand stak. ,,Dat ging razendsnel, het fikte binnen een minuut, maar ze hoorden niet bij ons. We kennen ze ook niet. Tijdens de uitnodiging voor het protest was nadrukkelijk gezegd dat we geen banden in brand zouden steken.’’

LANGZAAM RIJDEN Een poosje later, ongeveer op het moment dat de trekkers de A1 opreden richting afslag Kootwijk, kwamen volgens haar aan de andere kant van de snelweg - vanuit Apeldoorn richting Hoevelaken - een stuk of vijftien arrestatiebusjes en zeven ME-busjes langsrijden.

,,We gingen met vier of vijf trekkers naast elkaar rijden, over de hele baan, met een snelheid tussen de 20 en 30 kilometer per uur. Dus geen blokkade van de snelweg, maar een langzaam rijden-actie. In mijn spiegel zag ik toen al politiebusjes met zwaailichten agressief achter ons aan komen rijden. Ze probeerden direct al voertuigen af te snijden en klem te zetten, maar we hielden het stuur recht, zodat er niemand langs kon.’’

Bij de afslag Kootwijk was volgens de boerin, die vooraan reed, geen politieblokkade op de A1, zodat de boeren als ze dat zouden willen door konden rijden richting Apeldoorn. ,,Maar de afspraak was dat we er bij Kootwijk af zouden gaan, dus daar hielden we ons aan.’’

KLEMGEREDEN De eerste aanhouding volgde op de A1-afrit bij Kootwijk, vertelt de 16-jarige jongen die meereed met zijn oom. ,,Wij waren één van de laatste trekkers van de groep die vooraan reed en werden door ME-busjes klemgereden tegen de vangrail. De deur ging open, iemand trok aan mijn arm en ik ben eruit gesprongen. Ik moest tegen de bus aan staan. Mijn oom werd er ook uitgehaald en moest omgedraaid tegen de neus van de trekker staan. Binnen twintig seconden had hij boeien om en zat hij in de bus. Ik moest mijn ID-kaart laten zien. Toen ze zagen dat ik 16 jaar was, zei een agent: ‘Zoek onderaan de afrit maar een trekker op om mee te rijden naar huis’. Ik heb nog gevraagd of ik mijn spullen mocht pakken, maar dat mocht niet. ‘Maar ik moet mijn jas hebben’, zei ik toen. ‘OK, loop maar naar de trekker en vraag het aan de mensen daar’, zei een agent. Ik liep naar de trekker en kreeg mijn jas mee. En moest toen alleen over de snelweg lopen naar Kootwijk.’’

Onderaan de afrit sloeg de boerin samen met nog enkele anderen linksaf richting Kootwijk. Ongeveer ter hoogte van snackbar ‘t Duintje aan de Nieuw Milligenseweg kregen ze een stopteken van een arrestatieteam. ,,Ik zag in een flits glassplinters en dat de man voor mij uit de trekker werd gesleurd. Hij had helemaal niets met de organisatie te maken en reed alleen mee. Ik stapte uit en liep erheen om uit te leggen wat onze plannen waren. ‘Achter die kar blijven staan!’, kreeg ik te horen. Na drie minuten kwam er een andere agent en die begon op me in te slaan terwijl hij riep: ‘De trekker in, de trekker in! Ik heb echt geen idee waarom? Ik besloot toen maar terug te gaan naar de trekker. Iemand heeft gefilmd dat ik werd geslagen en dat die andere man is gearresteerd, dus daar heb ik bewijs van.’’

LEK GESTOKEN Toen leek de rust even terug te keren. De jonge boerin werd door haar vader opgehaald met de auto, iemand anders nam haar trekker mee en ze ging terug naar de A1-oprit bij Stroe. ,,Er heerste nog een gemoedelijke sfeer, de agenten daar wisten nog nergens van.’’

Intussen reed een groep trekkers door Kootwijk en via de Heetweg naar de rotonde op de kruising van de provinciale weg Harskamp-Stroe en de Garderbroekerweg. De arrestatiebusjes reden de groep volgens het vijftal bewust uit elkaar om mensen die alleen reden te kunnen pakken. Bij de trekker van zijn 19-jarige zoon werden de banden al rijdend vanuit een ME-busje in Kootwijk lek gestoken, zegt de vader. ,,Ze hadden de pech dat deze trekker een drukwisselsysteem heeft, een eigen luchtpomp, zodat hij door kon rijden.’’

Toen kwam de vader in beeld, die zelf niet meereed met het boerenprotest. ,,Het was denk ik rond kwart voor tien toen mijn 17-jarige zoon belde. ‘Kom ons halen, want het gaat hier niet goed’, zei hij.’’

Hij stapte in zijn bestelbus en nam zijn 17-jarige zoon mee, die net met de trekker thuis arriveerde. Vervolgens reed hij via de Garderbroekerweg naar de rotonde bij de Heetweg, om ook zijn 19-jarige zoon op te halen. Die reed in een trekker met een kiepkar erachter en werd achtervolgd door politiebusjes. ,,Ik zag allemaal zwaailichten en dacht: ‘Wat is hier aan de hand?’ Bij het wildrooster op de Heetweg probeerde een ME-busje de trekker van mijn zoon in te halen. De kiepkar zwenkte iets uit in de bocht en doordat er geen ruimte was voor twee grote voertuigen op dat wildrooster reed de bus er tegen aan. Daarom is hij aangehouden voor poging tot doodslag, maar ze wilden hem gewoon inhalen waar geen ruimte was. Zo’n verdenking is echt ongelofelijk.’’

KREPEREN De arrestatie van zijn 19-jarige zoon volgde iets verder op de Garderbroekerweg. De vader en zijn 17-jarige zoon zagen het gebeuren. ,,Ik liet hem mijn oudste zoon bellen met de boodschap: ‘Stoppen, want dit heeft geen zin’. Ik parkeerde mijn bestelbus schuin in de berm en stapte uit om de politie te vertellen dat de trekkerbestuurder mijn zoon was. Ik zie dat een agent direct een stroomstootwapen op me richt. Ik zeg: ‘Als je het lef hebt’. Daarna werd ik in mijn buik gebeukt door ME’ers en leden van een arrestatieteam. Ik lag te kreperen op de grond.’’

Ook zijn 17-jarige zoon, die alles zag gebeuren, en achter het stuur was geschoven en de auto op slot had gedaan, kreeg volgens zijn vader te maken met politiegeweld. Op een video is aan de witte achterverlichting te zien dat hij achteruit wil rijden, omdat agenten hem wilden aanhouden. ,,Hij werd gewoon gek, omdat ik in elkaar werd geslagen. Achter de bus stond niemand.’’

Op dezelfde video slaat een lid van een arrestatieteam een ruit van de bestelbus in en wordt een stroomstootwapen afgeschoten op de jongste zoon. ,,Hij heeft een paar hevige schokken gekregen en daarna ook nog klappen met een wapenstok.’’ Zijn broertje laat een foto zien waarop de 17-jarige versuft op de grond zit met een bebloed gezicht door een hoofdwond. Ook hij moest mee naar het politiebureau.

NIET WAAR Tientallen agenten hadden volgens het vijftal op dat moment dit gedeelte van de Garderbroekerweg aan twee zijden afgesloten. De berichten over de massale politie-inzet in het buitengebied van Kootwijkerbroek gingen snel rond op sociale media en trokken al snel ,,heel veel volk’’, zoals de boerin het omschrijft. Toen de politie zich op een gegeven moment terugtrok, waarschijnlijk om escalatie te voorkomen, waren het enkele van deze toegestroomde toeschouwers die de passerende politiebusjes belaagden. 

,,Bijna alle boeren die deelnamen aan de demonstratie waren toen alweer met de trekker naar huis en dit geweld tegen de politie wordt aan onze groep toegeschreven. Dat is dus niet waar. En deze video is in heel Nederland door ontzettend veel mensen bekeken.’’

VREEDZAAM ‘Waarom, waarom?’, is de grote vraag van de vijf aan tafel. ,,Waarom zoveel manschappen en waarom is niemand het gesprek met ons aangegaan. We hebben een hele goede relatie met de politie in Barneveld en de boa’s van de gemeente. Dat bleek ook tijdens het landelijke protest in Stroe met 60.000 bezoekers en 20.000 trekkers. Dat is allemaal prima verlopen. Maar dit zijn politie-eenheden van buiten Barneveld. Waarom was dit geweld nodig, waarom waren er zoveel arrestatiebusjes en waarom zitten tien man, onder wie enkele minderjarigen, onschuldig in de cel? En waarom moeten ze dagen of misschien wel enkele weken vastzitten, terwijl de meeste arrestanten op dezelfde dag of een dag later worden vrijgelaten. Als ze ons hadden willen bekeuren voor rijden met trekkers op de snelweg, had dat eenvoudig bij Kootwijk gekund. En als ze ons daar gevraagd hadden om te stoppen met demonstreren, was dat ook gebeurd. We hadden ons punt al gemaakt en wilden vreedzaam actievoeren.’’ 

GROTE FOUT Ze hebben sterk de indruk dat er bij de massale en volgens hen agressieve politie-inzet een grote fout is gemaakt. ,,Wij vermoeden dat de ME’ers en arrestatieteams zijn opgeroepen voor een andere groep demonstranten met de opdracht om direct in te grijpen. En dat ze rijdend vanuit Apeldoorn toevallig op onze demonstratie zijn gestuit en dachten ze ons moesten hebben. Iets anders kunnen we niet bedenken. Hierover is het laatste woord niet gezegd, maar dit is ons verhaal. Het échte verhaal, omdat het recht zijn loop moet hebben.’’

De namen van de geïnterviewden zijn bekend bij de redactie van de Barneveldse Krant.

Naschrift redactie: De dinsdagavond aangehouden 17-jarige zoon uit dit verhaal mocht vrijdag naar huis, evenals de in het artikel genoemde oom, in afwachting van de rechtszaak. De 19-jarige zoon zit nog in de cel. Lees ook: Boeren uit Kootwijkerbroek en Harskamp tot 13 juli in de cel

Bekijk hier beelden van een arrestatie op de Nieuw Milligenseweg in Kootwijk

Lees hier het persbericht van de politie Oost-Nederland over de tien aanhoudingen

Wim Vonk