Afbeelding
...

Gaan we van zand- naar claimaffaire? (opinie)

5 mei 2019 om 10:34 lokaal Zandcrisis

BARNEVELD De gemeenteraad koesterde na de vergadering van 11 april, waarin ze akkoord ging met het instellen van een extern en onafhankelijk onderzoek naar de zandaffaire, even de hoop dat 'de rust zou terugkeren' in de tent, al was het maar gedurende de looptijd van het onderzoek. Maar de Barneveldse zandsoap, want daar begint het nu toch echt op te lijken, blijft onafgebroken een dankbaar onderwerp in de media, met als – voorlopige - climax deze week een uitspraak in een door Vink BV aangespannen kort geding over de herkomst van het zand, aan welke gegevens, bij gebruik, na de uitspraak van de rechter, een prijskaartje hangt van € 1.000.000.

Dick van Rheenen

PERSMUSKIETEN De onrust neemt eerder toe dan af, waarbij de gemeente Barneveld de pech heeft dat de landelijke en regionale journaille zich als gulzige persmuskieten blijven vastbijten in de zandaffaire, die op 5 november 2018 begon met een - onthullende - uitzending van Zembla. Waarna spoedig alle stoplichten op rood sprongen bij provincie, gemeente Barneveld, Vink BV, de Gelderse Omgevingsdienst, de GGD en niet in de laatste plaats bij de betrokken inwoners. Na een half jaar gekibbel kleuren de lichten nog steeds felrood, maar ook de amusementswaarde van de affaire neemt zienderogen toe.

Want ook stappen van politici, bestuurders en betrokken partijen zelf, dragen bij aan verdere nervositeit aan het zandfront! Die werd - onbewust - eigenlijk al in de raadsvergadering van 11 april gevoed. Om de onafhankelijkheid van het onderzoek niet in gevaar te brengen, houdt het presidium van de raad namelijk een oogje in het zeil. Maar dat lijken mij geen pretoogjes!

Als er straks al lessen getrokken moeten worden, om SGP-fractievoorzitter Koos van der Tang in de raad van 11 april te citeren, dan zijn de rol die het presidium zich heeft toegeëigend en de Barneveldse invulling van het begrip dualisme er alvast een paar!

CLAIMAFFAIRE De vraag die zich opwerpt of we in deze fase van opeenvolgende en onverwachte ontwikkelingen nog wel kunnen spreken van een 'zandaffaire'? Ik denk dat we inmiddels, alle berichtgeving nauwgezet volgend, eerder onderweg zijn naar een 'claimaffaire', want alle betrokken partijen vliegen elkaar onthutsend in de haren. Advocaten- en adviesbureaus draaien overuren, de kosten alleen al voor de gemeente Barneveld bedragen tot op heden € 345.000. Er wordt vrolijk op los geclaimd, rechtszaken en bodemprocedures aangekondigd, in welk rijtje zich deze week ook de Stichting Bewonersbelang Onderzoek Bouwgrond heeft gemeld.

ONZICHTBARE INFORMATIE Uit het door Vink BV gevoerde kort geding tegen de gemeente Barneveld en de uitspraak van de rechtbank, kan in ieder geval één conclusie worden getrokken: in de zandsoap leidt de herkomst van het zand een geheel eigen leven. Over gevaar voor de volksgezondheid heeft niemand het meer, maar alle commotie vormt zo zachtjesaan wel een aanslag op onze lachspieren.

Want wat was de aanleiding tot het kort geding: onzichtbare informatie in een Excelletje over de herkomst van het zand, die door een handige ICT-ambtenaar aan het Raadhuisplein zichtbaar is gemaakt. Tot grote woede van Vink BV. Ik verzin dit dus niet! Rechtszaken over onzichtbare informatie zijn zeldzaam en zijn eerder stof voor een spannende Scandinavische thriller.

TEGENSTELLINGEN Het gehakketak tussen gemeente en Vink BV over de herkomst van het zand wordt bewierookt door tegenstellingen. Uit een memo van het college na de uitspraak blijkt de gemeente de gegevens van de herkomst al sinds 21 februari in haar bezit te hebben, maar op herhaalde vragen vanuit de raad nadien, naar de herkomst, kwamen vanuit het college steevast geen - heldere - antwoorden.

Terwijl er in een eerdere fase nog sprake was van het inzetten van 'bestuursrechtelijke middelen' om de herkomst te achterhalen en steun daarvoor werd gezocht bij de provincie, wordt in het raadsvoorstel voor het instellen van een onderzoek op 11 april, de herkomst ineens niet meer relevant geacht. Het college in het raadsvoorstel: "Door zorgvuldige en uitgebreide analyse van het zand zijn wij van mening dat informatie over de herkomst in redelijkheid niet meer kan bijdragen aan het onderzoek…" Wie het nog kan volgen…

Dat leidt onvermijdelijk tot de vraag waarom de gemeente het eigenlijk op een kort geding heeft laten aankomen. Een e-mailtje aan Vink BV met de melding dat er geen gebruik zal worden gemaakt van de onzichtbare informatie, had een kort geding volstrekt overbodig gemaakt.

HOUSE OF CARDS Alle beraadslagingen, politiek geruzie over al dan niet niet-openbare stukken, verwijten over en weer door betrokken partijen, lijken inmiddels meer op een spraakmakend script voor een speciale aflevering van House of Cards op de Veluwe, waarvoor Anneke Grönlohs songfestivalbijdrage uit 1962 heel goed als titelsong zou kunnen dienen: 'Brandend zand en een verloren dorp…' (vrij vertaald)

Te midden van al het gekrakeel loopt LB-fractievoorzitter Mijntje Pluimers als een 'Ontembare Blondie van de Biblebelt', alles en iedereen voor de voeten. Zij zou het liefst elke zandkorrel in de affaire hoogstpersoonlijk willen inspecteren en openbaren. Daar weet wethouder Aart de Kruijf alles van. De altijd stoïcijns ogende wethouder raakte in april volledig in de clinch met zichzelf over het begrip stelligheid.

In december 2018 was wethouder Aart de Kruijf nog bijzonder vasthoudend en stellig over een uitspraak van de directeur van de Omgevingdienst Henk-Jan Baakman, wat hij nou wel of niet zouden hebben gezegd. Zelfs een overduidelijk fonetisch onderzoek van Zembla kon de wethouder niet op andere gedachten brengen, daartoe uitgedaagd door de LB-fractievoorzitter, maar De Kruijf weigerde excuses te maken in de raad van 11 april.

Maar ziedaar, of de lente plotsklaps ook tot de bovenkamer van de wethouder was doorgedrongen, maakte hij in de raadsvergadering van 17 april alsnog een excuus met de woorden: "Ik ben iets te stellig geweest." Nou is een excuus altijd handig in de politiek, heb ik goed onthouden, maar een draai van 180 graden in een week tijd, maakt toch nieuwsgierig naar de herkomst van het excuus, net zoals naar de herkomst van het zand. Is er enige dwang uitgeoefend in de coalitie? Of is de wethouder gewoon bevangen geraakt door de #doeslief campagne? Dat kan natuurlijk ook!

BRANDEND ZAND Alles wat wij niet begrijpen, geloven wij niet, vertelde een aardige gids ons dit jaar tijdens een rondtocht op Bali over de Hindoestaanse religie. Meer als anekdote waarschijnlijk, want hij moest er zelf hard om lachen. Als we de zandsoap nog enigszins willen begrijpen, komt toch de vraag om de hoek kijken wie we nog kunnen en mogen geloven. Dat is voor mij een raadsel aan het worden. Ik hoop voor alle betrokken partijen dat als straks het rapport en de eindconclusies van het onderzoek worden gepubliceerd, bij de aftiteling Anneke Grönlohs song niet is ingeruild voor een titelsong van Gert Timmerman uit 1970: 'Brandend zand en nergens water…'

Deel dit artikel via:
advertentie
advertentie
advertentie