'Van gribusbuurt naar troetelkind'

BARNEVELD Johan Honders was één van de projectleiders toen de Barneveldse wijk Oldenbarneveld compleet werd gerenoveerd. Van gribusbuurt naar troetelkind van Barneveld. Honders en wijkplatform-voorzitter Willem Massier maken de balans op tijdens een wandeling door de wijk. Massier doet verslag.

Willem Massier

In 1998 maakten de gemeente Barneveld en de Woningstichting een begin met de aanpak van 'de oude Bloemenbuurt´. Aanleiding was de 'verloedering' van de wijk en de eenzijdige woning- en bevolkingssamenstelling. Namens de woningstichting was Jacques van Mourik projectleider, hij was ook voorzitter van de Projectgroep Stedenbouwkundige Visie. Johan Honders was projectleider van 2000 tot eind 2003 namens de gemeente. Sinds enkele jaren is Johan ook zelf een trotse wijkbewoner, hij woont in één van de nieuwe appartementen in 'De Harmonie'. Daar start na een kop koffie ook onze wandeling.

SAMENWERKING Johan glimt nog steeds van trots als ik samen met hem door de wijk wandel. ,,De geleverde prestatie door de woningstichting, de gemeente en zeker ook van de bewoners is eigenlijk ongelooflijk." In het projectboek 'Oldenbarneveld in beweging' zegt toenmalig wethouder Tom Louman: ´Er is tussen ons zaken gedaan op een toon die uniek is in Nederland, vol goede wil en vertrouwen. En dat is nooit beschaamd, we hebben elkaar breed gerespecteerd en nooit het vel over de oren gehaald´.

BEWONERS Twee van die bewoners noemt Johan bij naam als we langs het huis van Van Ginkel lopen aan de Zonnebloemstraat: Suleyman Oz en Willem van Ginkel. ,,Er zijn echt heel veel actief meewerkende bewoners geweest, die zich ook met hart en ziel hebben ingezet voor de wijk. Zonder al die mensen ook maar iets te kort te willen doen, hebben Suleyman en Willem elk op hun eigen wijze enorm bijgedragen aan het welslagen van dit bijzondere en immense project. Ik zal het nooit vergeten: de ene dag was zo'n zogenaamde golfplaatwoning nog compleet met bewoners erin. De volgende dag waren de voor- en achtergevel helemaal verwijderd en woonden de bewoners in een soort container. Natuurlijk werd er wel eens gemopperd, maar ook de bewoners hielden altijd het einddoel voor ogen."

WONINGSTICHTING Honders: ,,Namens de Woningstichting wil ik in dit verband Jos Meesters noemen. De manier waarop hij met zijn kleine organisatie van ongeveer 35 mensen werkte en op beslissende momenten heel gedurfde beslissingen nam, kun je gerust indrukwekkend noemen. Ik zal nooit vergeten dat woningstichting en gemeente hadden gekozen voor een bepaalde architect met een prachtig plan, terwijl de bewoners nadrukkelijk kozen voor een ander plan, het plan van het Bureau Martini. Meesters zei toen: ,,De bewoners moeten hierin het laatste woord hebben.´´ Toen er later in het proces gemor ontstond over het één en ander, betaalde die keuze van Meesters zich terug, doordat één van de bewoners op een gegeven moment zei: ´Laten wij nu ook niet gaan zeuren zeg. Hij daar heeft bij de start van het project duidelijk laten zien, dat gemeente en woningstichting in ons belang werken´."

WETHOUDER LOUMAN ,,Een naam die ook niet vergeten mag worden is die van Pro'98-wethouder Tom Louman. Dat Louman nooit de credits heeft gekregen, die hij verdiende voor de dappere keuzes, is typisch voor hoe het vaak gaat in de politiek.´´

Al wandelend, vertelt Johan honderduit. Zo wijst hij op het oude gebouw van De Zonnebloemschool, waarin nu de MBO-afdeling van De Meerwaarde is gevestigd. Dat gebouw en het ernaast gelegen Bronveld zullen in de toekomst plaatsmaken voor nieuwbouw van een complex, waarin ook Bronveld een plek gaat krijgen. Johan zit in de Raad van Advies van Bronveld en is dus op de hoogte. Destijds was De Zonnebloemschool één van de twee basisscholen in de wijk. Nog eerder waren dat er zelfs drie. Momenteel is helemaal geen basisschool meer in de hele wijk. Dus ook geen speelplekken op schoolpleinen.

SPEELPLEKKEN Op mijn vraag waarom er überhaupt in deze wijk zo weinig speelplekken zijn vergeleken met andere wijken is Johan verrassend duidelijk. ,,Er waren in het oorspronkelijke plan veel meer kleine speelplekken gedacht. Dat die er niet zijn gekomen, heeft alles te maken met het feit dat we destijds waarschijnlijk te optimistisch waren over het verkeer. De speelplekken waren namelijk in de meanderende straten bedacht."

Helaas is er daarna blijkbaar niet goed nagedacht over de vraag hoe die niet gerealiseerde speelplekjes konden worden gecompenseerd. Bij de renovatie van de flats heeft de woningstichting een leuke speelplek gerealiseerd. Maar ten westen van de Lobeliastraat is voor peuters geen enkele redelijk bereikbare speelplek. Ambtenaren vertelden onze Werkgroep onlangs nog, dat zij dat niet nodig vonden. Omdat we nu eerst willen afwachten of de centrale speelplek tussen de Primulastraat, Korenbloemstraat, Begoniastraat en Brummekamperweg wel de beloofde invulling gaat krijgen, heeft onze werkgroep voor nu pas op de plaats gemaakt.

SCHAATSEN Over die centrale speelplek heeft Johan ook nog wel wat te zeggen trouwens: Dat zou - heel vooruitstrevend - in de winter een leuk schaatsbaantje kunnen zijn en wanneer het niet vriest, zou er lekker gevoetbald kunnen worden. Dat waren destijds de plannen. Dat het schaatsbaantje nooit werd gerealiseerd en dat het voetballen vervolgens onmogelijk is gemaakt door er grote betonblokken in te leggen, is dus echt in strijd met de oorspronkelijke stedenbouwkundige visie.

OLDENBARNEVELDPLEIN Zo komen we al wandelend op het Oldenbarneveldplein: de centrale plek in de wijk. Een ontmoetingsplek. We stuiten hier op dezelfde enorme betonblokken. Aan de rand van het plein zijn die lelijke grijze grote blokken jaren geleden neergelegd om te voorkomen dat jongeren met brommers en brommobieltjes op het plein zouden blijven scheuren.

Is het oorspronkelijke doel bereikt met Oldenbarneveld? Johan: ,,Het stenen stapelen is uitermate goed gelukt: meer verschillende typen woningen, meer mix van huur en koop, mooie entree tot de wijk, mooie inrichting openbare ruimte. Gedeeltelijk gelukt: speelvoorzieningen zoals destijds bedacht en meer aandacht voor sociaal beheer in de wijk."

Dat kan ik van harte onderschrijven. We hebben momenteel een prachtige wijk met een WhatsApp-groep, waarin soms maanden geen waarschuwingsbericht wordt geplaatst, omdat er niets vervelends gebeurt. Als wijkplatform willen graag opnieuw aanhaken bij de doelstellingen van destijds. Samen met betrokken mensen en instanties in en van buiten de wijk hebben we daarvoor een plan gemaakt.

Onze leerzame en gezellige wandeling eindigt met een foto bij de kerstboom, die de gemeente midden op het plein heeft geplaatst. We concluderen samen dat de uitgangspunten van voor de renovatie voor een groot deel zijn bereikt en dat het er nu om gaat ook als bewoners invulling te geven aan de mogelijkheden die één van de mooiste wijken van Barneveld biedt.