Recht om de hoek: ‘Co-ouderschap: belastend of ontlastend voor kinderen?’

Ik heb een ouderschapsplan getekend, maar één keer een weekend per twee weken is erg weinig. Heb ik recht op een week-op week-af regeling? Toen kon hij geen enkele dag vrij krijgen. Mag hij nu een hele week opeisen?

Vragen van een vader en een moeder uit de dagelijkse praktijk over een contactregeling. De wet bevordering voortgezet ouderschap en zorgvuldige scheiding geeft hier deels antwoord o Belangrijk uitgangspunt is dat de ouders zich samen na scheiding verantwoordelijk blijven voelen voor de verzorging, de opvoeding en de ontwikkeling van de kinderen. Het kind heeft daarbij recht op een gelijkwaardige verzorging van de beide ouders. Zo hebben beide ouders het recht om hun kinderen te verzorgen en op te voeden. Ook na een scheiding. 

Een mooie gedachte van de wetgever die ook inherent is aan de tijdgeest. Steeds meer mannen werken parttime of gaan parttime werken en zij willen na de echtscheiding een co-ouderschap. Hierbij wordt helaas vaak vergeten dat de wet juist het belang van het kind centraal wil stellen in scheidingssituatie.

BELANG KIND wat het belang van het kind is in het ene gezin hoeft niet gelijk te zijn met het belang van het kind dat opgroeit in het andere gezin. In de praktijk zijn vele rolverdelingen binnen het huwelijk mogelijk. Gezinnen met een traditionele rolverdeling binnen het huwelijk en gezinnen met een 50/50 verdeling tijdens het huwelijk. Het belang van het kind betekent concreet dat de rechter probeert de gevolgen van de echtscheiding zo min mogelijk op het kind af te wentelen en al dan niet op termijn te werken naar het beschreven uitgangspunt. 

TRADITIONELE ROLVERDELING In de praktijk is te zien dat vaders die aanvankelijk een traditionele rolverdeling passend vonden tijdens het huwelijk één weekend per 14 dagen erg minimaal vinden. In plaats van iedere avond samen avondeten en in het weekend met het gezin erop uit, valt dat weg naar 14 dagen helemaal niets. Het is begrijpelijk dat die vaders dan de wens hebben een andere invulling te geven aan het vaderschap. Het kind heeft overigens recht op een gelijkwaardige verzorging door ouders.

 Moet moeder dan niet gewoon altijd meewerken? nee, niet altijd. Een regeling moet emotioneel en praktisch haalbaar zijn voor de kinderen. De leeftijd van de kinderen speelt een rol, de lopende regeling, de duur van de lopende regeling, de communicatie tussen ouders en andere ingrijpende ontwikkelingen. Dit kan een examenjaar zijn, een verhuizing of de introductie van een nieuwe partner. 

Een voorbeeld zijn ouders van een 3-jarige uit een traditioneel huwelijk. In jaar 1 gaan zij uit elkaar, jaar 2 start een minimale contactregeling, komt een nieuwe partner in beeld en gaat het kind voor het eerst naar de basisschool. In jaar 3 wordt het kind grote broer. Vader eist in jaar 2 een co-ouderschap week-op, week-af. In dit geval adviseert de raad voor de kinderbescherming de kinderrechter vanwege de vele veranderingen en het traditionele huwelijk dat een co-ouderschap op momenteel niet haalbaar is. Het is te belastend voor het kind. De vaste basis van een dusdanig jong kind is in dit geval bij moeder en de vele veranderingen maken dat dat kind rust moet krijgen. Een uitbreiding van de regeling is wel in zijn belang. Dit praktijkvoorbeeld geeft weer hoezeer het persisteren bij de letter van de wet niet toepasbaar is op kinderen. Ieder kind is uniek en de regeling van de verdeling van de verzorging- en opvoedingstaken is daarmee eveneens uniek.

COMMUNICATIE Co-ouderschap is enkel mogelijk indien ouders goed communiceren over de kinderen. Na een traditioneel huwelijk kan een co-ouderschap daarom in bepaalde gevallen prima werken. Als ouders zelf de regeling ieder jaar uitbreiden in het belang van de kinderen en toewerken naar een co- ouderschap, kan dat ontlastend zijn voor kinderen. Het wegvallen van diverse wisselingen waar de kinderen mee worden geconfronteerd, kan rust en duidelijkheid geven. Tieners stappen zelf vaak op de fiets om te buurten bij de andere ouder waardoor de regeling dan feitelijk door het kind zelf wordt uitgebreid. Het ouderschapsplan is in dat geval dan gedateerd. 

PRAKTIJK  De praktijk is weerbarstiger dan de letter van de wet. Vele variaties zijn voorstelbaar. Het aansluiten bij de veranderingen in het leven van de kinderen enerzijds en de ontwikkeling van de kinderen anderzijds maken dat afhankelijk van diverse omstandigheden een co-ouderschap al dan niet belastend of ontlastend zal zijn. Noodzakelijk is jezelf als ouder op de achtergrond plaatsen. Dus niet hameren op je wettelijke recht als vader als je kind gewoon te jong is voor een co-ouderschap of als moeder vasthouden aan een papieren regeling als deze gedateerd is. Twijfelt u als ouder of de huidige regeling in het belang van uw kind is, neem dan contact op met een specialist.