’Hittestress riskant voor gezondheid’

GELDERLAND Steeds meer mensen hebben moeite om tijdens warme zomers ‘normaal’ te functioneren, blijkt uit recent onderzoek. Tijd om daar wat aan te doen, vindt de provincie Gelderland, organisator van de ‘Week van de Hitte’. Terwijl het thema online werd besproken, steeg de temperatuur buiten tot boven de dertig graden.

Bureau Tauw onderzocht vorig jaar het effect van zomerse hitte in woningen, in de buitenlucht en door mensen te vragen naar hoe zij de warme zomer beleefd hebben. ,,Sommige resultaten waren verrassend”, vertelt Monique de Groot, die heeft meegewerkt aan het onderzoek. ,,Jongeren lijken het meest last te hebben gehad van de warmte. Het is onduidelijk hoe dat komt, mogelijk door meer thuiswerken. Ouderen lijken minder hinder te hebben, omdat zij minder snel doorhebben dat het warm is. Dat is lastig, want hittegolven kunnen gezondheidsrisico’s met zich meebrengen. Bovendien zijn veel huizen te goed geïsoleerd. Daardoor bouwt de warmte zich op, maar kan die het huis moeilijk verlaten. Het advies is daarom de gordijnen en ramen overdag dicht te houden. Zodra het wat koeler is, kunnen de ramen en deuren tegen elkaar open. Veel mensen doen dat al. De zon warmt je huis namelijk flink op als die naar binnen schijnt.”

KOELERE PLEINEN De provincie Gelderland hield afgelopen week de ‘Week van de Hitte’. Deze bestond uit online evenementen. Zo waren er bijeenkomsten die gingen over wat een koele plek is, hoe de hitte te lijf gegaan kan worden en hoe er nog meer verbetering kan komen in het klimaatbestendig maken van gemeenten.

Sommige ‘evenementen’ gingen specifiek over de hittestress en hoe dat samen aangepakt kan worden. Marjolein Sterk, onderzoeker bij de Universiteit van Wageningen, ging vooral in op het duurzaamheidsaspect. ,,Een mooi voorbeeld komt uit Parijs. Daar zijn heel veel scholen in de stad. Er zijn dus ook heel veel betegelde schoolpleinen, waardoor het daar ontzettend warm wordt. Daar zijn alle tegels weggehaald en zijn er ‘groene’, koelere pleinen van gemaakt.”

GEVELTUINEN De hittestress is een gevolg van het steeds extremer wordende weer waar Nederland de afgelopen jaren mee te maken heeft. Omdat dit een toenemende invloed heeft op (kwetsbare) mensen in de samenleving, zijn er steeds meer initiatieven om de terugkerende warmte beter te trotseren.

De gemeente Barneveld werkt aan verschillende projecten, waarvan sommige al zijn opgestart. ,,Vorig jaar zijn we begonnen met het aanleggen van geveltuinen”, aldus een woordvoerder. ,,Die zorgen voor meer groen en tegelijkertijd ook voor minder hittestress.”

Daarnaast heeft Barneveld samen met andere gemeenten een Regionaal Adaptatie Plan opgesteld. Daaruit vloeit ook de bouw van klimaatbestendige huizen voort. Verder is er in de Hoofdlijnen Koers Barneveld 2040 ook opgenomen dat de gemeente aandacht wil besteden aan hittestress, droogte en extreem weer.

HITTEPROEVEN De provincie is eveneens met verschillende projecten aan de slag om nieuwe woningen klimaatbestendig te maken. ,,Er is een samenwerking tussen de regio Foodvalley (waar Barneveld ook onder valt, red.) en de gemeenten Arnhem en Nijmegen om honderdduizenden van deze woningen te bouwen tot 2040”, zegt woordvoerder Michel Hulsink. ,,We maken gebruik van de Klimaatatlas om te bepalen welke locaties het meest geschikt zijn voor nieuwbouw. Hiervoor is gedegen onderzoek nodig. Daarom worden er in onder meer sociale huurwoningen hitteproeven gedaan om te kijken welke plekken het warmst zijn. Als je kijkt waar het gemiddeld het warmste is, dan zijn dat vaak de armere buurten. Daar moeten we bij de woningbouw rekening mee houden”, aldus Hulsink.

DROOGTESTUWEN Niet alleen op gemeentelijk en provinciaal niveau zijn er initiatieven. Ook bedrijven zijn met allerlei plannen bezig. Een samenwerking tussen de agrarische belangenorganisatie LTO Noord, meerdere agrarische bedrijven en waterschappen heeft geleid tot de plaatsing van honderden droogtestuwen. Het doel daarvan is om ervoor te zorgen dat het grondwater op peil blijft, zodat boeren en tuinders ook in droge periodes van het water gebruik kunnen maken.

De conclusie is dat de urgentie van ‘hittestress’ nog lang niet bij iedereen is doorgedrongen, zegt Moniek Suurbier van de GGD. ,,Er zijn veel mensen die niet direct doorhebben dat ze last hebben van de hitte, waardoor ze misschien niet genoeg drinken. Dat is riskant voor de gezondheid. Verdeel je werkzaamheden”, adviseert ze. ,,Werk bij hoge temperaturen meer ‘s ochtends, dan is de rest van de dag relatief rustiger.”

Arend Jan Vermaat