CvK John Berends en gedeputeerde Markink in gesprek met het bezoek uit Scherpenzeel
CvK John Berends en gedeputeerde Markink in gesprek met het bezoek uit Scherpenzeel Margreet Hendriks

‘Het Geschenk van Caesar’ brengt politieke turbulentie

16 januari 2021 om 18:43 Opinie

“Op 12 januari 2021 heeft ons college besloten om – alle informatie uit het open overleg overziend – als duurzame oplossing voor de versterking van de bestuurskracht van Scherpenzeel te kiezen voor een bestuurlijke fusie tussen de gemeenten Scherpenzeel en Barneveld per 1 januari 2023, met daarbij een optimale zelfbeschikking via innovatief dorpenbeleid.” Einde citaat van de aanhef uit de email die GS van Gelderland verstuurden naar het college van B. en W. van Barneveld, als vervolg op het besluit om de gemeente Scherpenzeel toe te voegen aan Barneveld.

Die ene zin zegt alles over de stoffige en achterhaalde bestuurscultuur waaraan een categorie bestuurders krampachtig vasthoudt. 1. Alle informatie overziend, 2. versterking bestuurskracht Scherpenzeel en 3. zelfbeschikking via innovatief dorpenbeleid! Eufemistischer kan de kloof en het ontbreken van vertrouwen tussen overheid en burger en ook tussen hogere en lagere overheden niet worden verwoord.

KOPJE KLEINER Want de provincie houdt coute que coute vast aan haar – per abuis uitgelekte -einddoel van januari 2020: Scherpenzeel een kopje kleiner maken! Zelfs na een volkomen mislukt participatietraject. Maar misschien spelen hogere doelen een rol! Wil de provincie het armlastige Barneveld door de winter helpen! En heeft de pandemiequote vat gekregen op onze provinciale bestuurders: “Alleen samen krijgen we Barneveld uit de rode cijfers!” Volgens een recent benchmarkonderzoek onder Nederlandse gemeenten zit Barneveld in de top 3 van slechtst presterende – vergelijkbare - gemeenten. Scherpenzeel daarentegen is van plaats 110 opgeklommen naar plaats 13 van best presterende - vergelijkbare -gemeenten. Dan wordt er in Arnhem toch wel behoorlijk laatdunkend en rommelig omgesprongen met de feitelijkheden over de bestuurskracht van Scherpenzeel en krijgt – het volgzame - Barneveld een aai over de bol!

PIEPKLEIN GALLISCH DORPJE Om het allemaal te begrijpen neem ik u mee naar maandagavond 11 januari jl.

In het Colosseum aan Markt 11 in Arnhem brandt er ergens ’s avonds laat nog licht op de bovenverdieping. Zouden er nog ambtenaren aan het werk zijn? Tegenwoordig valt niets meer uit te sluiten!

Het licht dat door het venster het duister opzoekt, komt uit de werkkamer van de Commissaris van de Koning, John Berends, de hoogste ambtenaar van het Colosseum. Hij ijsbeert ongeduldig voor het raam en tuurt naar de in schemerig licht gehulde John Frostburg. Het zal me niet verbazen dat onder het grijze hoofddeksel van de CvdK de wens rondspookt dat het naambordje van John Frost wordt vervangen door de ‘John Berendsbrug.’ Vernoemd naar de eerste CvdK van de provincie Gelderland die dat wispelturige Gallische dorpje in de Gelderse Vallei tot fuseren heeft gedwongen. Heeft deze heimelijke gedachte kans van slagen, of is het toch ‘een brug te ver…’? We kunnen, linksom of rechtsom, turbulente politieke tijden in de Gelderse Vallei tegemoet zien.

Even ter opfrissing voor alle zekerheid, in 50vChr. verzette een piepklein Gallisch dorpje zich tegen de Romeinse overheersing, maar met hun onoverwinnelijkheid, en toverdrank, hielden ze de oprukkende legioenen van Julius Caesar buiten hun dorpsgrenzen. Ik dank de CvdK en Gedeputeerde Jan Markink voor hun bijdragen aan deze aflevering van ‘Nabuurschap in de Gelderse Vallei.’ Hoewel het mij eerder voorkomt als een aanstormende veldslag dan een - door beide heren gewenst - vreedzaam naburig samenzijn! Dat ongewisse kan de CvdK in ieder geval bijschrijven op zijn conduitestaat.

HERINDELING ++++ Daarom nog even terug naar maandagavond 11 januari jl. De CvdK zit in zijn werkkamer achter een immens bureau; in de hoeken staan stapels onaangeroerde blikken linzen- en kippensoep, als stille representanten van het gevoerde ‘open overleg’ met alle betrokkenen in de fusiesoap. Peinzend achter zijn bureau wikt en weegt de CvdK nog eenmaal: zal hij er nog een nachtje over slapen, of neemt hij nu het besluit? Voor hem staan vier uitnodigende rood knipperende knoppen: herindeling+, herindeling++, herindeling+++ en nog een innovatief variantje: herindeling++++. Hij bladert nog een laatste keer door het boekje van de Minister van Staat, Tjeenk Willink, ‘Kleiner denken, groter doen’, of was het nu andersom? Er is een klein moment van twijfel, maar dan ineens staat hij op en ramt hij met zijn doorgewinterde bestuurlijke vuisten op alle vier de knoppen tegelijk.

Zo begint een nieuw avontuur van Asterix en Obelix in de Gelderse Vallei: ‘Het Geschenk van Caesar’. In dit stripverhaal vieren twee legionairs in een kroeg in Rome dat ze na 20 jaar trouwe dienst honesta missio (eervol ontslag) krijgen. In het Romeinse rijk was het de gewoonte dat Caesar zijn trouwe legionairs beloonde met een stuk grond. Enfin, vanuit de strip naar de werkelijkheid, twee burgemeesters komen in aanmerking voor het genereuze aanbod van Caesar: waarnemend burgemeester Harry de Vries en onze eigen Asje van Dijk. Maar Harry is ‘m gesmeerd en daarom krijgt Barneveld ‘Het Geschenk van Caesar’ op een presenteerblaadje in de schoot geworpen.

OP SLEEPTOUW NEMEN En daar zijn ze behoorlijk mee in hun sas aan het Raadhuisplein, want de CvdK had zijn microfoon op de persconferentie dinsdagmiddag 12 januari jl. nog niet uitgezet, of de gemeente Barneveld heette in een persverklaring de Scherpenzelers van harte welkom in de gemeente Barneveld. Maar wel volgens de Barneveldse spelregels, want een dag later meldt de Barneveldse krant, Asje van Dijk citerend: “Scherpenzeel wil eigen beleid maken, maar wij ook, Wij hebben een groeiambitie en willen tempo maken. Als je dan je partner steeds op sleeptouw moet nemen bij het maken van beleid en uitvoeringsprogramma’s, dan ben je teveel afhankelijk van elkaar.” Ook wethouder Hans van Daalen liet zich in soortgelijke bewoordingen uit.

De uitspraken van de Barneveldse bestuurders verduidelijken precies waar het de afgelopen maanden fout is gegaan en er een -al dan niet wederzijds- wantrouwen tussen beide gemeenten is ontstaan. Doordat Barneveld zich consequent uitsprak tegen duurzaam partnerschap, zich verschuilend achter de brede rug van de provincie. Een gemiste kans, als je geacht wordt samen aan een nieuwe bestuurlijke toekomst te werken. Er bleven voor Scherpenzeel feitelijk nog maar twee varianten over: zelfstandigheid of herindelen. Met zo’n scenario maak je geen vrienden en gaat ‘Het Geschenk van Caesar’ tot veel - onnodige - politieke turbulentie leiden.

Het vervolgtraject wordt er één met een bijsmaak. Voor alle betrokkenen, Barneveld niet uitgezonderd. Alle -ingehuurde en duurbetaalde- bestuursdeskundigen hebben het tot nog toe gevoerde herindelingsproces veroordeeld. GS van Gelderland zijn er geenszins in geslaagd om op z’n minst het beeld van ‘vooringenomenheid’’ weg te nemen.

Het belangrijkste argument van de provincie om Scherpenzeel te dwingen tot herindeling is de niet helemaal terechte twijfel over de bestuurskracht. Dat het in de politiek in Scherpenzeel niet altijd botert onderling is evident, maar is goeddeels terug te herleiden naar hoe voor- en tegenstanders over zelfstandigheid denken. En het debat vindt tenminste plaats in het volle licht van de schijnwerpers in de samenleving, anders dan in Barneveld, waar in moeilijke situaties veelvuldig de beslotenheid wordt opgezocht. Wat dat betreft zou Scherpenzeel een aanwinst zijn!

Bestuurskracht is ook maar een relatief begrip, want als je vanuit Barneveld richting Voorthuizen uit de Harselaartunnel opduikt, doemt links een immense kale vlakte op, ooit bedoeld als een Innovatief en Uniek Kantorenpark, Columbizpark, het grootste bestuurskrachtige en financiële debacle van de gemeente Barneveld van deze eeuw!

Met het lanceren van een innovatief dorpskernenbeleid, als verkooptruc uit de mouw geschud door Gedeputeerde Jan Markink (ja, die lastige Scherpenzelers moeten ergens mee worden gepaaid!) gaan we nog wat beleven. Straks weet Hoofdstad Barneveld zich omringd door negen onoverwinnelijke Gallische dorpjes! Voorthuizen voorop! Die willen straks allemaal zeggenschap over hun eigen hachje en voorzieningen. ‘Het Geschenk van Caesar’: Barneveld 2.0! En wie dat allemaal gaat betalen, daar hebben ze het niet over!

Voorlopig eindigt dit avontuur van Asterix en Obelix volgens vertrouwde Gallische traditie. Het onvermijdelijke everzwijnenfestijn is in volle gang. De glazen klinken. Bard Kakofonix is voor één keer niet vastgebonden en zingt een innovatief liedje: “Oh Barneveld, oh Barneveld…”

OBELIX Eén belangrijke figuur ontbreekt, Obelix. Hij bewaakt, samen met Idéfix, de dorpspoorten van de Gallische nederzetting om de naderende legioenen van Caesar, komend uit alle winderichtingen - Arnhem, Barneveld, Den Haag, op te wachten. Met stapels menhirs binnen hand- en pootbereik. “Rare jongens, die bestuurders…” moppert een boze Obelix, wetende dat er iets verderop gulzig aan everzwijnen wordt gepeuzeld. Iets verderop de andere kant op zit het staatkundige duo Eppie en Jan, de nieuwe (waarnemend) burgemeesters van respectievelijk Scherpenzeel en Barneveld, verscholen in de struiken. Eppie bibbert als hij de robuuste gestalte van Obelix waarneemt. Jan probeert Eppie gerust te stellen: “De CvdK heeft beloofd dat het maar voor even is joh…”

[Dick van Rheenen

Deel dit artikel via:
advertentie
advertentie
advertentie