Barneveld wil ‘gedragsregels’ bij proces mogelijke herindeling

BARNEVELD De gemeente Barneveld wil dat er spelregels worden geformuleerd voor de houding en gedrag van alle betrokkenen bij het herindelingsproces voor de gemeente Scherpenzeel. B. en w. vinden dit belangrijk, omdat ze bezorgd zijn over ‘de toonzetting in de communicatie’ rond de mogelijke fusie tussen beide gemeenten. Ook heeft het college behoefte aan het instellen van een onafhankelijke commissie die de ‘kwaliteit en objectiviteit van het proces’ in de gaten moet houden.

Dit meldt het Barneveldse college in een raadsmemo, naar aanleiding van een gesprek met Gedeputeerde Staten (GS). Zij werken aan een plan voor het zogenoemde ‘open overleg’; de formele start van het herindelingstraject voor Scherpenzeel. In het plan zullen de stappen worden omschreven in het onderzoek naar de verschillende oplossingsrichtingen voor de verbetering voor het vermeende gebrek aan ‘bestuurskracht’ in Scherpenzeel en hoe de lokale samenleving bij het proces wordt betrokken. Maandag bespraken GS en het college het concept-plan.

OPEN DIALOOG Het Barneveldse college heeft GS een aantal eigen spelregels en uitgangspunten voorgelegd, en nodigt de andere gesprekspartners uit zich hierbij aan te sluiten en er eventueel nieuwe aan toe te voegen. Barneveld geeft aan de open dialoog te willen zoeken en ‘geen doelredenering’ te willen volgen. Het college wil zich verder open en transparant opstellen over standpunten en acties, niet uitgaan van haar eigen belang (’Wij stappen over onze schaduw heen als dit nodig is’), geen vooringenomen standpunten innemen, de kunst van het verdragen tonen (’We maken anderen niet zwart als dat ons gebeurt’), respectvol met elkaars belangen omgaan, afspraken nakomen en afspraken maken over wat en wanneer er wordt gecommuniceerd, ‘zodat anderen hierdoor niet worden overvallen’.

ZELFSTANDIGHEID Uit het memo blijkt dat er, wat GS betreft, nog drie mogelijke varianten voor Scherpenzeel zijn: zelfstandigheid, een bestuurlijke fusie met Barneveld op 1 januari 2023 of een ‘duurzaam partnerschap met Barneveld’. Tot op heden zag GS de tweede optie als de meest reële. Het plan van GS is nog niet openbaar gemaakt. Wel schrijft het Barneveldse college erover dat de focus bij het thema ‘participatie’ niet ligt op het creëren van volledig draagvlak in de samenleving, of op het uitschrijven van een referendum. ,,De focus zal met name liggen op het ‘finetunen’ van het volledige beeld van de drie varianten, ten behoeve van de onderlinge vergelijkbaarheid en afweging”, schrijven b. en w. in Barneveld. ,,Voor ons is hierbij ook met name de rol en de positie van u als gemeenteraad van belang.” Uit een inwonerspeiling in Scherpenzeel kwam naar voren dat een meerderheid van de inwoners voor zelfstandigheid is. Dit geldt ook voor een raadsmeerderheid en het Scherpenzeelse college van b. en w..

B. en w. in Barneveld schrijven verder dat, mocht het proces leiden tot een herindeling tussen Scherpenzeel en Barneveld, zij een voorkeur hebben voor een variant naar het voorbeeld van Purmerend/Beemster: Beemster wordt op 1 januari 2022 opgeheven en bij Purmerend gevoegd. Dit zou betekenen dat de fusie geen juridische gevolgen heeft voor Barneveld en de burgemeester, secretaris, griffier en het ambtelijk apparaat in functie blijven. Het college voegt hieraan toe dat de gemeente Scherpenzeel het model Purmerend/Beemster kent. ,,En ze heeft in een eerder gesprek aangegeven hiervoor open te staan.” Deze toevoeging is opvallend, omdat Scherpenzeel zich naar buiten toe sterk verzet tegen een mogelijke herindeling. De gemeente is een bezwaarprocedure gestart bij de commissie Rechtsbescherming in Arnhem, tegen het starten van de procedure. Op 6 oktober vindt hierover een hoorzitting plaats.

Het open overleg moet tot het eind van het jaar duren. In januari 2021 willen Gedeputeerde Staten een herindelingsontwerp vaststellen, waar partijen een zienswijze op kunnen indienen. In juni wordt er een herindelingsadvies voorgelegd aan Provinciale Staten. Stemmen zij hiermee in, dan gaat het advies naar Den Haag. Uiteindelijk moet een eventuele herindeling door de Tweede en Eerste Kamer worden bekrachtigd.

Door Jannes Bijlsma