Korona in het Paradijs

BARNEVELD Vandaag ben ik op bezoek bij Johan en IJsbrand van Zorgboerderij ’t Paradijs uit Barneveld. Ik kwam voor de aardbeien, maar eenmaal op de boerderij ben ik ook meer te weten gekomen over biologisch tuinieren en het fenomeen zorgboerderij.

Inge Melisse

De natuur speelde parten in de afspraak die ik met Johan, tuincoördinator en medewerker zorg van ’t Paradijs, had gemaakt. Het te weinig aantal uren zon en de regen maakte dat we onze afspraak twee weken moesten verzetten. De wereldberoemde aardbeitjes van ‘t Paradijs waren namelijk nog niet rijp. Maar nu is het toch zover. De heerlijke geur van aardbeien komt me tegemoet en met een grote glimlach zie ik Johan staan naast het aardbeienbed. Hij en zijn collega Bhzad zijn deze week begonnen met plukken en de eerste kilo’s dieprood fruit staat klaar in doosjes.

Toen ik nog in Barneveld woonde, kwam ik regelmatig op de boerderij om groenten te halen en ik merk dan ook verbaasd op dat de aardbeien niet meer op stellingen staan, zodat ze makkelijker geplukt kunnen worden. Johan legt uit dat aardbeien op stellingen niet biologisch zijn, omdat ze niet in de volle grond worden geteeld. Bij hen als boerderij ontstond na 10 jaar toch sterk de wens om ook hun aardbeien biologisch gecertificeerd te telen. Ook toen werden de aardbeien niet bespoten, maar de toevoegingen aan de grond om deze optimaal te krijgen waren veelvuldig. Nu de planten in de volle grond staan, gaat het eigenlijk bijna vanzelf. De waterslangen op de aardbeienbedden (nog een overblijfsel van de stellingen) zijn eigenlijk het enige 'onnatuurlijke', maar wel een makkelijke manier om de planten even wat te helpen als dat nodig is.

Johan vertelt me dat er wel tweeduizend soorten aardbeien zijn. IJsbrand vult aan dat van alle aardbeien op de wereld die verbouwd worden zeventig procent de Elsanta aardbei is. Deze aardbei is groot, stevig, niet vatbaar voor ziektes en heeft veel opbrengst per plant. Economisch gezien dus erg geschikt voor zowel de teler als de handel. Maar op de zorgboerderij streven ze een ander doel na. Zoals ieder mens uniek is, willen zij dat met hun gewassen ook in hun tuinderij. Daarom is bij de aardbeien gekozen voor de rassen Sonata en, hoe toepasselijk in deze tijd, Korona. Deze laatste soort is de aardbei waarvoor de mensen omfietsen. Een wat kleiner soort, stevig en heel zoet van smaak. Maar hij voelt ook anders zegt IJsbrand, bijna alsof er een waslaagje omheen zit.

De aardbei behoort als bloeiende plant oorspronkelijk tot de rozenfamilie. En als je naar de witte bloempjes kijkt, die later aardbeien zullen worden dan zie je daar ook nog wel iets van. Aardbeien zijn eigenlijk schijnvruchten. De pitjes op de aardbei, de nootjes, zijn de echte vruchten.
Aardbeienplanten leveren ongeveer drie jaar vruchten, maar de planten zijn makkelijk zelf te kweken. Ik heb zelf een paar planten in een grote mand in de tuin staan en toen Johan mij vertelde, dat die lange uitlopers uitstekend geschikt zijn om te stekken, wist ik meteen wat hij bedoelde. (De grote plant krijgt lange dunne stelen met aan de uiteinden een nieuw klein plantje.) Dat ga ik dan ook zeker proberen. Johan zelf is begonnen met, zoals hij het noemde, dood uitziende stekjes. Lange wortels met een klein bruin plantje. Toch zag hij binnen enkele weken nadat hij ze gepoot had, dat er prachtige planten uit tevoorschijn kwamen.

Aardbeien kun je het beste op het warmste moment van de dag plukken. Dan bezitten zij de meeste smaak. Pluk de zomerkoninkjes altijd met het kroontje, dan blijft de smaak ook het beste behouden. Daarom kun je ze ook het beste wassen met de kroontjes, zodat het water niet in de vrucht kan gaan zitten. De aardbei is een zachte vrucht en neemt dus makkelijk stoffen op. Als je dan weet dat een niet biologische aardbei wel twintig keer bespoten wordt, dan is de keuze voor mij snel gemaakt.

Lopend door de biologische moestuin, zie ik verschillende mensen aan het werk. Johan vertelt me dat er verschillende groepen op de zorgboerderij komen. Van dementerende ouderen, mensen met psychische problemen tot kinderen met autisme. Hier worden ze begeleid en kunnen ze lekker buiten aan het werk zijn. Maar het is ook vooral de rust die mij opvalt, die zo fijn is. Samen iets verbouwen, meehelpen daar waar het kan, maar niets hoeven. Ook dat proef je terug in de producten die verbouwd worden op ‘t Paradijs.