Als de vrijheid dichterbij komt

16 april 2020 om 19:10 Column

Corrie Volkers-Schouten was een meisje van vijftien bij de bevrijding van Barneveld. In de Barneveldse Krant van 3 maart 2010 zegt ze: "Ik kan me nog precies die maandagavond 16 april 1945 herinneren. Tegen de avond hadden de Duitsers een rookgordijn opgetrokken. Ver weg was het geratel van de Canadese tanks al te horen. Ze waren ergens in de buurt van Harskamp. Met in totaal tien mensen en een kleine baby zaten wij verschanst in de schuilkelder achter de hooiberg. De Duitsers trokken zich toen al terug vanuit Barneveld richting Voorthuizen. Op een gegeven moment hoorden we stemmen. 'Dat is Engels', riep een mevrouw, een evacuee uit Oosterbeek die we toen in huis hadden. …Direct ging mijn vader naar buiten en nieuwsgierig als ik was rende ik erachteraan. Er stonden twee Canadese soldaten voor het huis, kwartiermakers. …We hebben de soldaten vriendelijk begroet, …mijn vader had nog een handgemaakte sigaar voor ze. De soldaten staken deze achter hun oor en zeiden vriendelijk gedag. We draaiden ons om, terug naar de schuilkelder. De Canadezen waren maar net de hoek om of we hoorden schoten. Snel renden we naar de kelder en bleven daar tot de volgende ochtend, we durfden niets meer. In de morgen zagen we één van de twee soldaten op straat liggen, de sigaar nog achter zijn oor geklemd".

Elf jaar was Nico Wilgenburg. Hij woonde tijdens de bevrijdingsgevechten aan de Kerkstraat in Voorthuizen. In een interview voor "Oud Barneveld" met Gert Jan van Elten, ook zelf ooggetuige van de bevrijding, vertelde hij dat het op zondag 15 april 1945 goed te merken was dat de bevrijders er aan kwamen. Veel Duitse soldaten trokken het dorp binnen, de hele dag cirkelde er een verkenningsvliegtuig in de lucht en 's middags werden ze beschoten toen ze kievitseieren gingen zoeken op Blankensgoed. Maandagmiddag vielen de eerste granaten op de pastorie van de Hervormde Kerk. Elk half uur een nieuw granaatsalvo op boerderijen en verdedigingspunten waar de Duitsers zich schuilhielden. Een heftige strijd in de slag om Voorthuizen ontbrandde die avond en op de dinsdag die volgde. De 1e Canadese Infanterie Devisie en de 5e Canadese Tank Divisie stuitten op zware tegenstand van Duitse artilleriebatterijen in de Prinsenkamp en Stroe. Roadblocks met zwaar kanonnenvuur langs de wegen, hinderlagen in bossen en aan de Harremaat een sterk verdedigingspunt. De bezetter had een hoofdkwartier ingericht in de Ned. Hervormde school en de kerktoren van de Gereformeerde Kerk fungeerde als waarnemingspost. Verbeten vechtende Duitsers op Zeumeren. Oprukkende Canadese tanks en infanterie, granaatsalvo's, ratelend machinegeweervuur, brandende tanks. Alléén aan de Prinsenkamp al werden zo'n twintig boerderijen kapot geschoten of in brand gestoken. Een strijd met vele slachtoffers aan zowel Duitse als Canadese kant en onder burgers.

VURIGE SLAG OM VOORTHUIZEN Twee korte verslagen van ooggetuigen van de bevrijding van ons Barneveldse dorp en de verwoede en vurige slag om Voorthuizen. Aan de bevrijding ging een diepe donkere bezetting vooraf, een tijd waarin alles grijs en grauw was geworden. Een heftige en hevige strijd brandde los. En morgen, 17 april 2020, herdenken we dat onze gemeente 75 jaar geleden daarvan werd bevrijd. Hangt u morgen de vlag ook uit? Nóg uitbundiger in 1945. Als ik naar de foto's en filmpjes kijk van die bevrijding zie ik vrolijke lachende jongeren bovenop de Canadese tanks van onze bevrijders, zwarte vestjes en zwaaiende petten in de lucht. Stofwolken achter de Sherman tanks die de Nieuwstraat doorrijden of bij de Heuveltjes aan de Apeldoornsestraat een wegversperring hebben opgeworpen. Jeeps en motorordonnances. Ontwapende krijgsgevangenen die worden afgemarcheerd. Maar ook de Rode Kruis wagens om gewonden en gevallenen af te voeren. Verdriet om slachtoffers die de prijs betaalden voor onze vrijheid. Vreugde van overlevenden die weer blij en vol goede moed vooruit durfden te kijken en elkaar konden omhelzen. Licht aan het einde van een donkere oorlogstijd.

VLAGGEN IN TOP We vieren morgen op 17 april de vrijheid. De vlaggen in top. Vrijheid is niet alléén iets van mooie gedachten en woorden. Het kan hoge offers vragen, zo leert ons de bevrijdingsstrijd uit eigen omgeving. Vrijheid kun je ook vandaag zo maar kwijtraken als het niet gepraktiseerd wordt in respect en ruimte die we elkaar geven. Maar die individuele vrijheid is niet het hele verhaal. Vrijheid moet zich ook laten kennen in het doen van het goede voor de ander, de dienstbaarheid. De Duitse theoloog Dietrich Bonhoeffer, schreef aan de vooravond van zijn executie door de nazi's daarover inspirerende woorden. "Niet wat je wenst maar resoluut het goede doen. Niet dromen over mogelijkheden maar onbevreesd de werkelijkheid aangrijpen. Vrijheid ligt niet in verheven gedachten, alleen in het doen. Aarzel niet langer, ga de storm in en handel". Wat zie ik ook in deze tijden van corona, de onzichtbare vijand die ons nu de vrijheid ontneemt, veel moedige mensen die zo handelen. Wat een menselijkheid, solidariteit, toewijding en liefde wordt er getoond. Tekenen van hoop, bemoediging en troost. Vrijheid, daarvoor gaat de vlag in top!

Asje van Dijk

Deel dit artikel via:
advertentie
advertentie
advertentie