Gert Bouwman: 'Ik heb alleen maar dilemma's'

TERSCHUUR Gert Bouwman (56) uit Terschuur is varkensboer, vrachtwagenchauffeur, interim-boer én gemeenteraadslid voor het CDA. Hij verloor in twee dagen tijd zowel zijn vader als zijn moeder. Deze gebeurtenis gaf zijn geloof een deuk. In het leven vindt hij weinig antwoorden, maar ervaart hij veel dilemma's.

Freek Wolff

U bent aan het afbouwen en heeft zich ingeschreven voor een opkoopregeling van uw bedrijf. Bovendien werkt u in het transport en voor een uitzendbureau. Wat houdt dat in?
,,Ik vervoer kippen met een vrachtauto van een bedrijf. Vannacht ben ik nog naar Sint Truiden in België geweest. Je went eraan om 's nachts te rijden. Verder werk ik nog voor uitzendbureau Agrarische Bedrijfsverzorging. Als er een boer ziek is, bellen ze me op en ga ik daar de koeien melken. Ik ben zelden iets tegengekomen waar ik geen kaas van had gegeten."

Bent u hier opgegroeid?
,,Ja, mijn ouders woonden al op deze boerderij en ik ben hier blijven wonen. Mijn vader en moeder zijn in 2002 vlak na elkaar overleden, binnen twee dagen. Puur toeval, zei de dokter. Mijn vader had met Kerst een griepje, maar dat wilde niet over gaan. Na onderzoek kwam hij in het ziekenhuis terecht, even later lag hij in coma en 's nachts is hij overleden. Het bleek leukemie te zijn. Hij heeft nooit geweten dat hij dit onder de leden had. Dat ging ineens heel snel. Twee dagen later op het moment dat er veel visite was bij het condoleren, zei m'n moeder dat ze zich niet lekker voelde. Ze ging op de bank zitten, viel om en overleed aan een hersenbloeding."

Hoe kunt u daarmee omgaan, als uw ouders zo ineens allebei overlijden?
,,Je hebt geen keus. Je moet verder."

Bent u gelovig en kan dat in zo'n situatie tot steun zijn?
,,Ja, maar sindsdien een beetje minder. Ik ben lid van de Gereformeerde Kerk, maar er is wel iets geknakt in mijn geloof. Op de dagen dat dit gebeurde, had ik het gevoel dat de tijd voorbij kroop. Ik geloof niet dat God hier iets mee te maken had. Als het goed gaat, kun je dan zeggen dat je dit weer aan Hem te danken hebt? Je komt er niet uit. De dingen gebeuren zoals ze gebeuren. Ik vind het lastig. Voor antwoorden en de 'rechte leer' moet je niet bij mij zijn, ik heb alleen maar dilemma's."

Vindt u het lastig als andere mensen heel stellig zijn in hun overtuiging?
,,Dan denk ik dat ik het beter weet. De wereld is niet zo zwart-wit."

U kreeg met uw echtgenote Marja Bouwman-Bosch drie kinderen: Eline (26), Ronald (23) en Anita (24). Uw dochter Eline werkt in Milaan als au pair, de plek waar juist het coronavirus is geconstateerd. Dit lijkt me niet fijn…
,,Dat is niet eenvoudig. Ik heb via de telefoon met haar overlegd. Moeten we nu voor God spelen en haar naar huis halen? Of erop vertrouwen dat er niks zal gebeuren en het aan Hem overlaten? Dan kom je op het gebied van inenten en bestralen of niet. De vraag is of dat Italiaanse gezin haar liever kwijt is, vanwege de risico's, of haar gewoon in huis wil houden. Mijn dochter gaat overal heen. Maar ik maak me er niet zoveel zorgen om. Het is een gezonde jonge meid."

Lees verder onder de foto

Op de muur zie ik een tekst staan over 'Our Family' met daarbij de woorden: 'We may not have it all together, but together we have it all'. U hecht aan de waarde van het samenzijn?
,,We kunnen heel goed met elkaar. Wel hebben we met onze kinderen heel wat meegemaakt. Als doel van onze opvoeding nam ik me altijd voor om zelfstandige personen in de maatschappij neer te zetten die zichzelf kunnen redden. Daar hoort loslaten bij. Met Eline begon dat al op haar dertiende. Ze vloog alle kanten op. Dat was pittig, want er ging weleens iets mis. We wisten niet zo goed wat we ermee aan moesten. Ze heeft ook een gothicperiode gehad, waarin alles bij haar zwart moest zijn. Ze had een vriendin in Limburg en we zijn daar een keer gaan kijken. Ik werd best geraakt, want we kwamen bij haar ouders terecht en zij deden hun uiterste best om het gezin bij elkaar te houden. Net als wij. Je hoeft niet alles goed te vinden, maar je kunt ook niet alles tegenhouden. Dat heb ik als positief ervaren, want je herkent de dingen. Mijn vertrouwen in mensen is in die tijd erg toegenomen. Zo werd ik ook ineens een keer gebeld door een vrouw uit Scherpenzeel, omdat mijn dochter bij een concert in Nijmegen was. Zij had haar mee naar huis genomen. Mensen kijken blijkbaar naar elkaar om. Tegenwoordig redt ze zich gelukkig prima. Vroeger vond ze Terschuur maar een 'gat' waar niks was te beleven, maar nu ziet ze ook wel de waarde van de rust in dit dorp."

Op de gevel van uw carport staat een bordje met 'Rue de papa'. Hoe komt dat daar?
,,Dat kreeg ik een keer van mijn dochter Anita. Ze had het voor mijn verjaardag meegenomen uit Zuid-Frankrijk."

Papa herinnert me aan de uitleg dat God ook wel Vader van de mensen wordt genoemd. Ervaart u dat ook zo?
,,Dat weet ik niet. In het leven zul je toch zelf keuzes moeten maken. Daar laat je het zien. Het geestelijke geloof vind ik lastig. Ik sta liever met beide benen op de grond. Maar we zijn allemaal mensen. Iedereen maakt fouten."

U voelt wel een flinke verantwoordelijkheid, ook in de politiek neem ik aan?
,,Ja, maar wanneer doe je het goed? Zo ben ik veel in de weer met bestemmingsplannen. Dan heb je te maken met bezwaarschriften. De vraag is steeds weer of je iedereen recht doet als je een besluit neemt. Dan gaat het vaak om bepaling van het woongenot, zoals het uitzicht vanuit een woning. Dat vind ik best lastig. Klopt mijn afweging dan? Dan ben ik blij dat je in de gemeenteraad met dertig man zit."

Gaat u naar de kerk?
,,Weinig, de kerk is voor mij vooral een groep mensen die naar elkaar omkijkt. Dat is echt zo. Maar als er geen kerk zou zijn, komen daar wel weer andere groepen voor in de plaats, want mensen zoeken elkaar op. Sinds het overlijden van mijn ouders kom ik minder in de kerk."

U heeft vijf zusters en een broer. De jongste zus is predikant geworden. Heeft u weleens discussies met haar?
,,Ja, maar ik denk dat ze haar werk goed doet. Het is een vak, maar tegelijk ben je als dominee gewoon mens. Je ligt in die positie onder een vergrootglas en dat is weleens lastig. Mensen willen overal een antwoord op hebben, maar dat is onmogelijk. Ik denk dat het een moeilijk beroep is."

Hoe kijkt u zelf naar de Bijbel?
,,Het is deels een geschiedenisboek, maar ook een boek met levenslessen. Daar kun je heel selectief in shoppen. Wat ik er vooral uit haal is: 'Heb je naaste lief als jezelf en God boven alles'. Dat is voor mij de essentie. Dit houdt voor mij in dat je mensen niet veroordeelt. Een vertegenwoordiger zei al tegen me: 'Je moet de mensen nemen zoals ze zijn en niet zoals ze wezen moeten'. Dat denk ik ook. In de politiek zie je dat iedereen zijn eigen manieren en dogma's heeft. Daar heb je rekening mee te houden. Ik was raadslid van 2016 tot 2018 en vanaf november 2019 kon ik die draad weer oppakken, omdat iemand is opgestapt. Ik ben wel een beetje geschrokken van de sfeer, want die is in mijn beleving wat minder goed geworden. De komst van Lokaal Belang heeft de zaken op scherp gezet en ik merk dat andere partijen hier wat geïrriteerd op reageren. Ik voel dat het niet meer zo soepel gaat en dat vind ik wel jammer."

Wat vindt u belangrijk in de politiek?
,,Als CDA geloven we in de kracht van de samenleving. Die mag je nooit onderschatten. Je hebt te maken met mondige burgers. Dat is soms weleens lastig, maar ik zie er ook de voordelen van. Iedereen kan zijn zegje doen. In een paar weken tijd is hier toch een comité uit de grond gestampt dat tegen de komst van windmolens is, of je het daar nu mee eens bent of niet."

Wat vindt u van de demonstrerende boeren, waar geen einde aan lijkt te komen?
,,Ik voel die pijn, dat weet ik precies. Je krijgt het gevoel dat alles op het bord van de boeren wordt geschoven. Zij moeten het oplossen als je het hebt over stikstof- en ruimtebeleid. Nee, ik ben zelf niet naar Den Haag geweest, want dan moet je wel een beetje een fatsoenlijke tractor hebben. Ik heb een oude, kleine trekker. Maar de protesten snap ik goed. Het grootste probleem is dat de marges steeds kleiner worden. Je moet steeds meer doen voor steeds minder geld."

Waarom kan de regering er niet voor zorgen dat boeren een betere prijs voor hun producten krijgen?
,,Dat interesseert ze niks. Het oude principe van 'brood en spelen' is nog steeds van toepassing. Ze zorgen ervoor dat de mensen goedkoop eten hebben, want dat houdt ze rustig. Dat zag je ook tijdens de Arabische Lente in het Midden-Oosten. Die opstanden begonnen door de onvrede over stijgende voedselprijzen en later werden daar de vrijheid en democratie bij gehaald. De subsidies voor de landbouw vallen overigens best tegen als je die vergelijkt met bijvoorbeeld onderwijs en het leger."

In Milaan, waar uw dochter nu is, staat een hele mooi kathedraal. Ervaart u dan iets van Gods aanwezigheid als u in zo'n kerk binnenstapt?
,,Meestal gaan we daar niet naar binnen. We zijn niet zo van de cultuur. Vorig jaar zijn we in Rome wel in de Sixtijnse Kapel geweest. Maar dat was wel erg gericht op massatoerisme. Ik zag mooie dingen, maar ik heb God daar niet ontmoet. Dan zie ik God eerder in de natuur. Het leven moet ergens vandaan komen. Tegelijk is het ook duidelijk dat er een evolutie plaatsvindt met processen als 'survival of the fittest'. Zo bleef de kameel met de grootste platvoeten over, want het beest met kleine voeten zakte weg in het zand en haalde het niet. Dat is aanpassing aan de omgeving, want alleen uit die beesten werden nieuwe kamelen geboren. Al geloof ik niet in al die toevalstheorieën, want daar is alles te ingewikkeld voor. Daar moet een goddelijke kracht achter zitten."

Wat vindt u mooie muziek?
,,De liedjes van Bruce Springsteen, want hij zingt veel over de dilemma's en de keuzes in het leven. Bovendien vind ik zijn muziek mooi. Ik houd ook van de nummers van John Mayer, zoals 'In the blood'. Dat gaat over de vraag hoeveel je zelf via de genen van je moeder hebt gekregen en wat je in de loop der jaren door omstandigheden in de samenleving hebt geleerd. Ik weet niet in hoeverre God daar nog invloed op heeft. Hij zit in elk geval niet in je genen."