Column: Gevangen in een web van sombere gedachten

Op de dag die door onzin-voorspellers werd geïntroduceerd als de meest depressieve van het jaar (´Blue Monday´) gingen mijn teerbeminde en ik een paar dagen op vakantie. Even stoom afblazen. Nou dat wilde wel, want in onze hotelkamer hadden we de beschikking over een sauna. Onderweg hoorden we op de radio dat de organisatie van een depressiegala de opbrengst van het evenement vooral aan zichzelf had besteed in plaats van aan de doelgroep. Tja, met zulk nieuws wil je op de somberste dag van het jaar wel in een depressie schieten.

TENEERGEDRUKT Teneergedrukt is een term die wat mij betreft heel goed weergeeft wat er gebeurt als je in een depressie belandt. Je wordt als het ware door een onzichtbare kracht naar beneden gedrukt en je kan er helemaal niets aan doen. Voor je het weet, ben je gevangen in een ondoordringbaar web van sombere gedachten, eindeloze cirkelredeneringen, paniekaanvallen en/of gevoelens van angst. Ontsnappen is niet mogelijk, vechten werkt averechts.

Weet u wat het lastige is? Als je depressief bent, willen verstand en gevoel niets met elkaar te maken hebben. Je bent overgeleverd aan je (sombere) gedachten en (negatieve) gevoelens. Voordat je het weet, zit je tot over je oren in je eigen moeras van ellende.

HET IS MAAR EEN BUI Tegenwoordig gaat het eigenlijk wel goed met mij. Ik val nog wel eens ten prooi aan een sombere bui, maar mijn rugzak zit vol met bagage om de pijn ervan zo veel mogelijk te beperken. Aan de regen kan ik niets doen, maar ik heb wel geleerd om schuilplaatsen te vinden en overal een paraplu mee naartoe te nemen. Het eerste wat ik tot me door probeer te laten dringen is de eenvoudige waarheid: het is maar een bui. Als je depressief bent, kun je namelijk nogal eens in de verleiding komen om de situatie te verabsoluteren en ten prooi te vallen aan gedachten als ´Het komt nooit meer goed´. Heb je dat (het is maar een bui) eenmaal in je achterhoofd gebeiteld, dan grijp je in je rugzak naar de gereedschappen die nodig zijn om de onaangenaamheid van de depressieve bui zo veel mogelijk in te perken. Ik weet dat het mij helpt als ik ga sporten, als ik gezelschap opzoek of probeer om iets te gaan schrijven. Ik ga dus niet op mijn bed liggen met een kussen op mijn hoofd, want dan ga ik me alleen maar nog somberder en zieliger voelen. Binnen de mogelijkheden die ik heb, kies ik de aanval. En op die manier begint de zon relatief gezien best wel weer te schijnen.

DIEP GEBUKT Maar ja, ik behoor gelukkig ook tot de legereenheid van de mentaal kwetsbaren voor wie het dagelijks leven eigenlijk prima te doen is. Ik heb ook vrienden die zo diep gebukt gaan onder (bijvoorbeeld) het leed in deze wereld, dat het leven elke dag weer een enorme strijd is. Met alle mogelijke pillen en aanverwante middelen proberen zij op de been te blijven. Een loodzware strijd, lieve lezers.

Psychisch lijden wordt enorm onderschat. Je kunt namelijk niet vluchten van jezelf, waar je ook heen gaat. Je zit dag en nacht met je eigen gevoelens en gedachten opgescheept. Geen probleem als je blij bent, gelukkig en/of verliefd, maar een levende hel als je voortdurend wordt belaagd door negatieve shit.

Erik Roest