Renzo Kok heeft leren leven met pijn

BARNEVELD Nuchter, open en zich bewust van de realiteit van alledag. Renzo Kok (43) uit Barneveld raakte veertien maanden geleden tijdens een sponsordag van een rallyteam betrokken bij een ernstig ongeluk, waarvan hij nog dagelijks de gevolgen ervaart. ,,De arts heeft gezegd dat ik aan een dwarsleasie ben ontsnapt. Daarom ben ik nu vooral dankbaar dat ik nog kan lopen."

Door Edward Doelman

Dit kalenderjaar stond voor Renzo Kok in het teken van revalideren. Dat dit soms zwaar en confronterend is, daar hoor je hem niet over klagen. ,,Het is vallen en opstaan. In februari dacht ik dat ik in de zomer wel weer zou kunnen werken. Maar iedere keer als ik denk dat mijn lichaam vooruitgaat, volgt er weer tegenslag. Autorijden kan ik bijvoorbeeld wel, maar de koppeling bedienen is nog steeds moeilijk. Dat moet ik bij wijze van spreken dan weer bekopen met een paar dagen extra zware pijn." Renzo heeft leren leven met zijn lichamelijke klachten. ,,Ik heb dagelijks pijn aan mijn rug en ook aan mijn knie. Een ontstoken pees en een slijmbeursontsteking waren ook hardnekkig."

Daarmee wil Renzo overigens niet zeggen dat hij zielig is. ,,Nee, helemaal niet. Ik ben dankbaar voor iedereen die ik om mij heen heb: een lieve vrouw, prachtige kinderen en familieleden en vrienden die mij steunen. Mijn verhaal is er één dat iedereen kan overkomen. Van de ene op de andere dag kan je hele leven op z´n kop staan. Daar sta je nooit bij stil, maar de impact ervan is groot."

Terug naar vrijdag 25 oktober 2013: Renzo, in dienst van Riwax, gaat die dag samen met een collega naar een sponsordag van het rallyteam dat door het bedrijf uit Kampen wordt gesponsord. ,,Als verkoopleider had ik min of meer de contacten gelegd met het rallyteam. Vanuit dat oogpunt is er in overleg met mijn werkgever besloten dat ik bij de sponsordag aanwezig zou zijn. Samen met zo'n dertig andere sponsors werden we in de watten gelegd."

In feite verliep de dag op het circuit in Weeze, op het oude gedeelte van het Duitse vliegveld, volledig naar wens. ,,Het was een topdag, waarbij als afsluiting aan het eind van de middag iedere sponsor een rondje mocht meerijden over het circuit."

Renzo stapte als passagier in een van de drie rally-auto's. ,,De drie coureurs hadden afgesproken om het rustig aan te doen op het circuit, maar dan nog haal je met gemak snelheden ver boven de honderd kilometer per uur. Zulke banen lenen zich daar ook voor."  Toch slaat het noodlot keihard toe. ,,Ik zag enkele seconden van tevoren al dat het mis zou gaan. De auto waarin ik zat, kruiste met een auto die van links kwam. We hadden allebei een flinke snelheid."

Enkele seconden later klapt de wagen van Renzo in de zijkant van de andere rally-auto. ,,In die seconden tot aan dat ongeluk denk je maar aan één ding: Is dit het einde? Nee toch, het zal toch wel meevallen?"

LEVEN IN TENEN De vraag of de crash meevalt, wordt niet direct na het ongeluk beantwoord. Renzo en de andere drie betrokkenen leven in een vacuum. ,,Het was onwerkelijk, maar wel gebeurd. Direct na de botsing vroeg de coureur aan mij hoe het met mij was. Ik voelde dat mijn rug ontzettend veel pijn deed, maar gelukkig kon ik mijn tenen nog bewegen. Dat was het allereerste wat ik deed." Daarnaast ziet Renzo met eigen ogen dat zijn bovenbeen scheef staat. ,,Die was gebroken, voor die conclusie hoefde je geen arts te zijn."

De realiteit dringt snel tot Renzo door: ,,Ik ben zwaargewond, maar wel bij kennis." De coureur bij Renzo in de auto kan uit het voertuig komen en loopt vervolgens naar de andere auto die meters verderop geslingerd is. ,,Op dat moment begon onze auto te roken, waarbij ik mijn meest angstige momenten beleefd heb. Ik vreesde dat de auto in brand zou vliegen, terwijl ik zelf niet de auto uit kon komen. Dat zou wreed geweest zijn." ,,De angst die ik toen had, hadden de andere drie betrokkenen toen niet in de gaten. Voor mijn gevoel heb ik minutenlang alleen in die auto gezeten, terwijl al snel duidelijk was dat ik er het ernstigst aan toe was."

Uiteindelijk komt ook de hulpverlening op gang. In eerste instantie komen de andere bezoekers van de sponsordag poolshoogte nemen, waarna ook de hulpdiensten arriveren. ,,Ik ben enkele jongens nog steeds intens dankbaar dat zij mij nog voordat de ambulances ter plaatse waren, met stoel en al uit de auto hebben geschroefd. Omdat ik pijn aan mijn rug had, moest anders de brandweer komen en had het allemaal nog veel langer geduurd."

Toch is de pijn aan de rug ondraaglijk. ,,Ik kon geen vin verroeren, iedere trilling veroorzaakte een snerpende pijn. Om naar een ziekenhuis gebracht te worden, ben ik dus platgespoten."

Net voordat dit gebeurt, wordt Mariska (42), de vrouw van Renzo, op de hoogte gesteld van het ongeluk. ,,Voor haar was het nog steeds een gewone vrijdagmiddag. Zij was aan het winkelen in Veenendaal en kreeg plotseling een telefoontje van mijn collega."

TRAUMAHELIKOPTER Mariska blijft kalm, rijdt rustig terug naar Barneveld, regelt oppas, zoekt wat spullen voor Renzo bijeen en vertrekt dan naar het Radboud ziekenhuis in Nijmegen. ,,Omdat we niet ver van de Nederlandse grens waren, is ervoor gezorgd dat ik naar een Nederlands ziekenhuis gebracht werd", legt de Barnevelder uit. Door de verdovingen wordt Renzo pas laat op de avond weer wakker. ,,Ik ben met een traumahelikopter overgebracht." Dan lachend: ,,Om eerlijk te zijn, had ik dat graag bewust willen meemaken."

In Nijmegen wacht een operatie aan het bovenbeen, waar een plaat wordt ingezet. Ook wordt daar geconcludeerd dat een rugwervel gebroken is.  Renzo en Mariska zien elkaar aan het begin van de nacht op de kamer. ,,Zij is ook praktisch ingesteld. Zij heeft goed ingeschat dat ik waarschijnlijk vooral lichamelijk in de kreukels lag en dat zij niet in paniek moest raken. Bovendien kon zij in de eerste uren niets doen, behalve afwachten. Daarom heeft zij eerst de zaken thuis geregeld. Haar rustige houding en nuchtere instelling zijn op zulke momenten voor het gezin van grote waarde."

Na de eerste operatie op vrijdag wordt twee dagen later de volgende ingreep uitgevoerd. Er moet ook een plaat in de rug van Renzo gezet worden. ,,Op die zondagochtend vroeg is er in mijn rug een plaat van staal gezet. Die zit er nog steeds in."

Na een verblijf van ruim een week in het ziekenhuis mag Renzo weer naar huis. ,,Je leeft in een roes en dat gaat dan nog een tijdje door. In de eerste weken na thuiskomst was er natuurlijk veel bezoek en aandacht voor mijn toestand." Ondertussen gaat het gezinsleven ook gewoon verder. ,,Je moet ook eerlijk zijn. Als je voor het eerst thuiskomt begint eigenlijk pas de ellende. Aan de ene kant ben je dankbaar dat je nog leeft of niet in een rolstoel terecht bent gekomen, maar aan de andere kant ervaar je dagelijks de impact die het op het gezin heeft."

Die impact is groot. ,,Mijn bed stond in eerste instantie in de woonkamer. Door al het medeleven van vrienden, familie en kennissen leek alles om mij te draaien. Eén van onze kinderen zei dat vorig jaar ook tijdens kerstmis. 'Het draaide allemaal om papa, om zijn lichaam'. Heel begrijpelijk natuurlijk, maar zoiets komt wel bij je aan. Je hebt tenslotte zorg voor je kinderen."

Renzo zit op dat moment nog steeds met zijn been, omdat het noodlot op 19 november weer heeft toegeslagen. ,,Mijn ouders waren vijftig jaar getrouwd en ik zou met mijn broers en zussen bij hen ontbijten. Daar ging het mis en voelde ik bij een beweging het ene bot in mijn bovenbeen op het andere schuren. Opnieuw gebroken, wist ik meteen. Ik ben direct naar Nijmegen gebracht waar ik opnieuw twee operaties heb ondergaan."

Het gevolg is dat 2014 in het teken staat van verwerken en revalideren. Bovendien moet Renzo nog eens een operatie ondergaan, omdat de te lange schroeven in zijn been ook voor irritatie in zijn knie zorgen. ,,Het was een zwaar jaar, maar ik kan nog lopen. Dat had ook anders kunnen zijn. Maar stoeien of een snelle knuffel geven aan mijn kinderen kan ik niet." Bovendien is revalideren intensief. ,,Het mag beter gaan, maar toch wisselt dat per dag en is het totaal niet voorspelbaar hoe de pijn de volgende dag zal zijn. Het is slopend om dag in dag uit met pijn leven en beperkt zijn in je doen en laten. Vooral ook omdat je zo graag anders wilt.''

Aan de andere kant is daar de dankbaarheid. Het geloof speelt een belangrijke rol in het gezin van Renzo en Mariska Kok. ,,We krijgen niet iets voor de kiezen wat we niet kunnen dragen, daar zijn wij van overtuigd."

Toch is er ook nog veel onzekerheid. ,,De rechten en plichten, de wetten en regelingen; alleen dat is al gecompliceerd. Je moet continu op je strepen staan. Neem bijvoorbeeld de letselschade; tot op dit moment is er nog niemand die zich aansprakelijk laat stellen voor het ongeluk. Daar moet je dus zelf actief werk van maken. Op zulke momenten voel je je alleen staan, machteloos eigenlijk."

Ook de onzekerheid over wat 2015 gaat brengen is groot. ,,Worden de rugklachten minder of is dit het leven waar ik mijn weg in moet vinden? Ga ik ooit weer volledig terugkeren in het arbeidsproces? Wat zou dat betekenen voor ons inkomen? We hebben nog geen idee. Eerst dacht ik dat ik voor de zomer wel weer zou kunnen werken, later dacht ik dat na de zomervakantie wel haalbaar zou zijn. We hebben het afgelopen jaar al veel van zulke plannen uitgesproken, maar we werden elke keer ingehaald door de realiteit."

Ondertussen probeert Renzo zich wel nuttig te maken. ,,Ik ben onder meer betrokken bij Choir4Hope, een nieuw koor dat in Barneveld benefietconcerten gaat verzorgen voor de strijd tegen kanker. Achter de schermen probeer ik hieraan mijn steentje bij te dragen. Verder kan ik steeds meer taken in huis oppakken. Ik maak bijvoorbeeld geregeld het avondeten klaar."

Uiteindelijk wil Renzo het liefst terugkeren in het werkende leven. ,,Ik hoop dat ik weer mijn draai kan vinden, met alle beperkingen die dat soms ook met zich meebrengt. Ik kan niet alles meer, zo reëel moet ik ook zijn."  Of dat volgend jaar daadwerkelijk gaat lukken? ,,We maken voor het nieuwe jaar geen planning, maar zien wel wat op ons afkomt. Ondanks alles ben ik een gelukkig man. We kunnen we als gezin dagelijks onze zegeningen tellen. We gaan vol vertrouwen 2015 in."