Vakmanschap en Verbeeldingskracht

Het nieuwe jaar is weer begonnen. Dit keer zelfs een nieuw decennium, het tweede in deze 21e eeuw. Ik wens u allen een gelukkig en gezond 2020 toe en hoop dat u met de mensen om u heen de weg vindt om de uitdagingen die op uw pad komen aan te kunnen. Dat hoeft u niet alléén te doen, maar met uw omgeving. De Rotterdamse dichter Jules Deelder vatte dat ooit kernachtig samen: 'De omgeving van de mens, dat is de medemens'. Ik citeerde hem in mijn nieuwjaarstoespraak. Hoe gezellig was dat weer afgelopen vrijdag. Ongedwongen met een drankje en hapje luisteren naar goede voornemens of verhalen over wat er gebeurde of juist op zich liet wachten.

Naast de nieuwjaarsreceptie op ons gemeentehuis, hebben we afgelopen maandag ook een frisse start gemaakt met ons personeel. 's Ochtends vroeg op de werf met onze buitendienstcollega's samen ontbijten. Een grote kantine vol met oranje pakken met het gemeentelogo. Stevige handen die ik schud van kerels die het weer trotseren en altijd klaar staan. Als we elkaar aankijken zie ik soms vermoeide uitdrukkingen, maar vaker pretogen. Ook ongeduldige blikken want het moet niet te lang duren, er moet vandaag nog een hele rit gereden worden! Mooi dat we dan toch even stil staan voor we weer van start gaan.

De lunch op het gemeentehuis genieten we samen met de kantoormedewerkers. Iedereen in huis zoekt elkaar even op, het is net een bijenkorf. Geen gezoem, eerder een kakofonie aan stemmen. Lachen, ernstige gezichten en zelfs informele gesprekken over het werk vang ik op. Tja, als je elkaar toch ziet en die ochtend aan je gevulde email-box bent begonnen, kun je een collega mooi even op de hoogte stellen of om een reactie vragen.

Voor de burgemeester een moment om de medewerkers ook iets mee te geven als nieuwjaarsboodschap. Zo riep ik bijvoorbeeld eens op om wat vaker een compliment aan andere collega's te geven. Of een kop koffie bij de klanten te drinken en daarmee rechtstreeks in gesprek te gaan. Meestal wél zo persoonlijk en geweldig effectief. Vorig jaar heb ik gewezen op de betekenis van het aanmoedigen en aanspreken van elkaar. Twee woorden die op 'aan' moeten staan in een goede bedrijfscultuur. En dit jaar heb ik aandacht gevraagd voor Vakmanschap en Verbeeldingskracht, die we ook in ons werk als gemeente zo nodig hebben.

Bij vakmanschap gaat het erom dat je in je vak echt goed wilt zijn. Logisch denken over en analyseren van oorzaak en gevolg. Om vervolgens op gestructureerde wijze de doelstelling te formuleren, de middelen te kiezen en een pad uit te zetten om dat alles uit te voeren. Denken, doen en doorpakken. Resultaatgericht en professioneel. Dan moet je slim zijn, je zaakjes kennen en kunnen. Goed op de hoogte van de laatste stand van wetenschap en techniek. Je maakt gebruik van vaste methoden en technieken. Maar dat kan ook je valkuil worden, want je kunt vast komen te zitten in patroon-denken, formats, jurisprudentie, procedures en stappenplannen die je ooit hebt geleerd. Waar is dan de vernieuwing?

Daarom is verbeeldingskracht een tweede kwaliteit die we in ons werk en breder in ons leven nodig hebben. Dan heb ik het over improviseren en met frisse ogen kijken. Het eens anders proberen, daarmee worstelen en vervolgens ontdekken. 'Kiekn wat 't wordt', zeggen we dan. Vrijdenken, loskomen uit je vaste patronen en instrumentele doelgerichte denken. Om zo te durven dromen, heb je vrije ruimte nodig, scharrelruimte. Maar ook lef, moed en durf. Je moet jezelf en anderen een beetje willen ontregelen zoals een meanderende beek z'n weg zoekt. Nee, zo'n meanderende beek kiest niet de kortste en meest logische weg maar langs en in die beek gebeuren wel verrassende, onverwachte dingen. Verbeeldingskracht voedt de vindingrijkheid en vernieuwing.

De Nederlandse filosoof uit de 17e eeuw Spinoza, leerde ons dat Vakmanschap en Verbeeldingskracht beide nodig zijn voor een goed functioneren maar ook haaks op elkaar kunnen komen te staan. Zijn boodschap is dan de intuïtie de ruimte te geven als bemiddelaar.

Wikken en wegen, peilen en polsen, indenken en inleven ze maken ons leven spannend en vernieuwend. Ik wens ook u veel Vakmanschap en Verbeeldingskracht toe in dit nieuwe jaar.

Asje van Dijk