Een koffer vol verhalen

Een lege koffer meenemen op vakantie en die vullen met verhalen. Verhalen om te delen bij thuiskomst. Zo schreef ik in mijn laatste column voor de zomervakantie. Is er iets in uw koffer beland? Wij hebben twee weken fietsend in Nederland doorgebracht tijdens de hele warme weken. De koelte van musea en de beschutting van de bossen. Boeken vol letters die tot leven komen en je meeslepen naar een wereld buiten jezelf. Vertier en terrassen samen met vrienden en zomaar toevallige ontmoetingen die je dan ten deel vallen. Laat ik er iets van delen met u.

Bijvoorbeeld over die prachtige tentoonstelling in SingerLaren van Duitse expressionisten. Schilders uit de eerste helft van de twintigste eeuw als Kadinsky en Käthe Kollwitz. Het ging hen er niet om de werkelijkheid zo natuurgetrouw als mogelijk af te beelden, maar vooral hun innerlijke gevoel via beeldtaal te uiten. Van imitatie naar oorspronkelijkheid, zo zou je hun motto kunnen samenvatten. In veel werken ervaar je de mystiek die tot verbeelding wordt gebracht of de geëngageerde tegencultuur die zich afzet tegen het kleinburgerlijke leven of het destijds opkomende nationaal-socialisme. Kunst vol zeggingskracht, van alle tijden.

Het was maar goed dat Aly in de museumshop een kinderboek kocht met allerhande kindervragen over kunst. Want een paar dagen later bezochten we museum More in Gorssel voor een expositie van de Britse schilder Euan Uglow met een selectie van nogal wat naakt. Het kinderboekje draagt de titel: "Waarom zijn er zoveel blote mensen in de kunst?" U bent vast nieuwgierig naar het antwoord, niet?

Kunst, elke keer verbaas ik me weer hoe een schilder zijn gevoel, zijn omgeving of zijn medemens weet af te beelden in het platte, tweedimensionale vlak. En hoe vervolgens dat beeld weer tot leven komt in de verbeelding van de toeschouwer.

Een tweede verhaal in mijn koffer gaat over een paar dagen fietsen in Twente. Pffff, 35 graden en waar vind je verkoeling? Wat zijn de bossen dan heerlijk en wat biedt het netwerk van fietsknooppunten je interessante routes. Kasteel Twickel bij Delden, Landgoed Weldam onder Goor of de omgeving van Singraven met de oude watermolen. Eén nadeel moesten we daarbij wel op de koop toenemen: waren de rode, jeukende plekken op mijn ledematen nu het gevolg van de vele steekmuggen of de eikenprocessierupsen met hun brandharen?

Eén van de avonden bezochten we samen met onze voormalige wethouder Gerard van den Hengel, die nu waarnemend burgemeester in Borne is, een uniek spektakel. In de hangars op Vliegveld Twenthe, waar voorheen de F-16 straaljagers stonden, werd "Hanna van Hendrik" als theaterstuk opgevoerd. Indrukwekkend toneel over het boerenleven in de jaren'60 en '70 van de vorige eeuw. Met als dieptepunt de felle boerenopstanden naar aanleiding van de toentertijd beoogde ruilverkaveling. Een voorstelling als eerbetoon aan de veerkracht van de boerengemeenschap. Met een verhaal over hechte familiebanden, de angst voor verandering, liefde en dood. En dat allemaal verteld in het Twents dialect. Met de geboren en getogen actrice Johanna ter Steege als initiator en hoofdrolspeelster. Met een paar zinnen uit haar introductie sluit ik deze column af omdat deze zinnen nog zoveel zeggingskracht hebben ook voor onze gemeenschap in het hier en nu. Ik geef ze in het dialect; dat klinkt zo mooi! In de wetenschap dat er velen zijn die u kunnen helpen bij de vertaling.

"Vuur mie was et leavn as keend heel gewoon en aangenaam. Ik was umringd duur leu die as mie leef hadn en ik dachen: 'Alman is geliek en ik bin op de wearld ekömn um good te doon'. Dat et schaande was dat er leu op zondag het grös maei'jen, dat kon ik neet begriepn. Dat ik vake den zin heurn: 'Wat zölt de buurn van zegn', vön ik vrömd. Dat er ezegn worn: 'Zorg der vuu dajneet vuuran, neet achteran, maer daj in et miln loopt, vön ik nogal saai. Dat er ingesletn bangigheid of angst of verzet leek te wean biej veranderingn, of ut noe um de leu of eur deenk gung, maakn mie oontzettend niejschierig noa det oonbekeande.

Noe, ne halve eeuw veader (…..) is et nog steurg belangriek um tradities, normen en waarden in eare te hooln, as ze mear neet verstikkend of benauwd an veult. Zie zorgt wal vuur noaberschap, en die noaberschap geet tehope met vertrouwen. Woer as leu op mekaar ankeunt, bint ze in stoat um met mekaa de veraandringn an te goan.