Brieven: 'Bewoners 'zandwijken' zijn dupe van onbehoorlijk bestuur'

BARNEVELD Leden van de voormalige Klankbordgroep van Bewoners, die in november 2018 door de gemeente Barneveld werd ingesteld, kunnen zich volstrekt niet vinden in het rapport van de commissie Eenhoorn over de zandkwestie. Er is grote kritiek op zowel de totstandkoming als de inhoud van het rapport. In deze ingezonden brief maken bewoners Richard Coenders en Eric Groen uit Barneveld en Kees Hoek uit Voorthuizen van hun hart geen moordkuil.

,,Op 1 juli zijn drie leden van de door de gemeente erkende voormalige klankbordgroep Bewoners gehoord door de Commissie Eenhoorn. Dit was naar aanleiding van een officiële uitnodiging door Twynstra Gudde. De vierde was verhinderd en heeft zijn bevindingen per mail toegestuurd.

De reden van het opzeggen van het vertrouwen door de klankbordgroep Bewoners destijds, was dat alle door ons ingebrachte negen punten ten behoeve van het bodemonderzoek Royal Haskoning op het allerlaatste moment voor het onderzoek in een arrogante brief werden afgewezen. ,,Jullie hebben geen bevoegdheden en wij kunnen jullie deze verantwoordelijkheid niet geven", was de reactie van de gemeente na drie maanden met elkaar vergaderen.

Een belangrijk punt uit ons 9-puntenmanifest was de herkomst van de grond, waarover de gemeente zelf in mei een kort geding heeft aangespannen tegen Vink. Achteraf werd duidelijk dat de gemeente er een verborgen agenda op nahield met betrekking tot klankbordgroep Bewoners en wij voor spek en bonen mochten meedoen. Van onze inbreng voor de commissie Eenhoorn tijdens de twee uur durende bespreking zien wij vrijwel niets terug in het rapport. Kennelijk waren de afbeeldingen in het rapport van het Ballonfi?sta en kippen belangrijker dan onze inhoudelijke bijdrage.

Over de gebagatelliseerde inhoud - de benaming van het rapport zegt voldoende (zandkwestie in plaats van crisis) - later meer. Eerst willen wij ons ongenoegen uiten op het proces rondom de totstandkoming van dit rapport. Ondanks alle verzoeken aan de heer Eenhoorn en zes van de zeven fractievoorzitters van de gemeente Barneveld hebben wij het concept vóór de bespreking met de zes raadsleden niet ontvangen. Wij hadden het recht om als formeel uitgenodigde en geïnterviewde partij onze teksten vooraf in te mogen zien. We zijn nu immers medeauteur geworden van iets dat wij niet hebben kunnen controleren. Het rapport ontvingen wij pas vrijdagmiddag 2 september, na presentatie hiervan aan de pers.

Bovendien heeft de heer Eenhoorn ons tijdens de bijeenkomst op 1 juli persoonlijk toegezegd dat wij het conceptrapport (voor overleg met zes raadsleden) vóóraf in mochten zien. Van deze niet nagekomen belofte zijn drie getuigen. Over deze handelswijze, waarbij ook een medewerker van Twynsta Gudde aanwezig was, hebben wij een formele klacht ingediend bij Twynstra Gudde.

ONJUISTHEDEN

* Het niet voorleggen van de concept-interviewverslagen aan de geïnterviewden;

* Het bespreken van het conceptrapport met opdrachtgever zonder dat wederhoor is toegepast;

* Een termijn van drie dagen geven aan andere partijen (college, provincie en omgevingsdienst) om het conceptrapport te controleren op feitelijke onjuistheden (wederhoor dus). Deze termijn van drie dagen is in de onderzoekswereld 'not done' en veel te kort voor een dergelijk gevoelig dossier;

* Het niet interviewen van Vink;

* Het niet beschikbaar stellen van interviewverslagen aan de betreffende geïnterviewden waaronder de voormalige klankbordgroep.

Na al deze missers en het geschonden vertrouwen door de heer Eenhoorn verbaast het ons niets als in het conceptrapport ook al conclusies waren opgenomen. Dit kan dan al helemaal niet omdat er geen wederhoor is toegepast en conclusies dan gebaseerd zouden kunnen zijn op feitelijke onjuistheden.

INHOUD In het rapport is de echte oorzaak van de zandcrisis handig weggeschreven. Er is sprake van veel vorm, nutteloze afbeeldingen en weinig inhoud. Daarnaast krijgt een kritische oppositiepartij in feite mede de schuld. Interpellatie en vragen stellen is een recht en plicht van raadsleden die wél voor het belang van opzij gezette burgers opkomen. Onderzoeksprogramma Zembla heeft als boodschapper ook schuld aan de ontstane crisis. De journalisten zouden voor de troepen uit hebben gelopen en hierdoor zouden bestuurders achter de feiten aan hebben moeten rennen, terwijl zij de burgers en de Raad minimaal een jaar eerder hadden moeten informeren. De gemeente heeft veel tijd en energie gestopt in het klein maken van het probleem en het schoonvegen van hun eigen straatje, naast het vele schuilgedrag achter de provincie en het onderzoek van het OM.

GEBREKEN Eenhoorn verzuimt de verschillende interpretaties over de positie van Royal HaskoningDHV te vermelden. De gemeente werd, als vergunningsverlener, geconfronteerd met twee 'waarheden'. Vink claimt dat het gevonden styreen niet van hen is, Royal HaskoningDHV concludeert dat er wel styreen is gevonden herleidbaar naar het Vink-zand is en zandmengingen vermengd (verdunningen) hebben plaatsgevonden. Ook hierin duikt de gemeente en verzuimd in haar rol, het betrof immers haar onderzoek en haar opdrachtnemer. Waar staat b. en w. in deze?

De dubbele rol van de gemeente van enerzijds ondernemer en anderzijds van controleur van de gezamenlijk ondernemingen met Vink in CV De Burgt I en II wordt niet als probleem gezien door Eenhoorn. Wij hebben in het gesprek benadrukt dat deze constructies de oorzaak zijn van veel (zand)ellende. In de accountancy is deze constructie al heel lang wettelijk verboden, door middel van Corporate Governance of behoorlijk en integer bestuur. De langdurige en complexe rechtszaak tussen gemeente/Vink inzake CV De Burgt enkele jaren geleden, had voldoende leerpunten op moeten leveren.

In de rapportage van BMC staat klip en klaar dat de gemeente in de afgelopen jaren 94 procent van de verplichtte bodemmeldingen verzuimd heeft te melden. Waar is het 'geen gevaar voor de volksgezondheid' op gebaseerd? De heer Baakman van Omgevingsdienst de Vallei heeft op de bewonersbijeenkomst gezegd tegen een bewoner gezegd dat gezondheidsrisico's niet uit te sluiten zijn, maar dat de gemeente dit niet wil horen. De bewoner werd vervolgens onterecht door wethouder de Kruijff van falsificatie van de geluidsopname beschuldigd.

In één conclusie uit het rapport kunnen wij ons dus wel vinden: ,,De bewoners en de Raad zijn veel te laat geïnformeerd: de gemeente wist formeel al een jaar van de vervuilde grondaffaire en had dit al twee jaar eerder kunnen weten (rapport Omgevings-diensten 2017), maar de gemeente wilde het klein houden." Zij heeft alleen vooraf geroepen 'geen gezondheidsrisico en geen styreen', terwijl er maanden later pas bodemonderzoek plaatsvond en de GGD twijfelde. De mate van vervuiling is nu niet meer goed vast te stellen. Het gaat om vluchtige stoffen. In Achterveld en de Van den Bogertlaan zijn ook allerlei zware metalen gevonden, klasse industriewaarde. Ook houden de partijen nog steeds de kaken stijf op elkaar over de herkomst van de vervuilde grond. Hoe dan ook, in het rapport van de forensisch accountant van de Omgevingsdiensten staat het heel duidelijk: het zand was niet geschikt voor onze woonwijken en moest worden afgestort of opnieuw worden gereinigd.

De gemeente is in haar zorgplicht voor de gezondheid van bewoners en bouwvakkers en het bezit van bewoners ernstig tekortgeschoten. Alles wat in het rapport Eenhoorn staat wisten we al, het onderwerp had net zo goed de fipronil-crisis kunnen zijn of een komende crisis. Het rapport is politiek getint, is naar onze mening door de coalitie gedicteerd en heeft hierdoor voor ons totaal geen waarde. Het rapport was toch bedoeld om leerpunten voor de gemeente op te leveren?

Helaas betekent dit opnieuw een verspilling van 50.000 euro gemeenschapsgeld, bovenop de vijf ton die al aan de zandcrisis is gespendeerd door onbehoorlijk en Trumpiaans bestuur. Wanneer zal deze teller ooit stil komen te staan? Bewoners van de getroffen wijken (ongeveer drieduizend huishoudens) zijn de dupe van het wanbeleid van onbehoorlijk en onbetrouwbaar bestuur van de gemeente Barneveld.

Om met de kippenmetafoor uit het vorige week geplaatste opiniestuk in de Barneveldse krant af te sluiten: Barneveldse Raad lijkt op een kippenren waarin één oppositiekip en getroffen burgerkippen worden opgeofferd door de met elkaar verweven coalitiekippen.

Deze analyse is geheel op feiten gebaseerd en kosteloos.