Wandelen rond De Krim, met complete routebeschrijving

Huh, denkt u misschien, wat moet ik met een wandeling zo ver weg? Want wellicht is het eerste dat in u opkomt bij De Krim: het enkele jaren geleden door Rusland geannexeerde schiereiland, of het Overijsselse dorpje De Krim … U kunt het gelukkig veel dichter bij huis zoeken: bij Hoenderloo ligt buurtschap De Krim en daar, rondom Hoenderloo heeft Routebureau Veluwe recent een wandelnetwerk uitgerold.

Dat wandelnetwerk rondom Hoenderloo gaat deel uitmaken van een netwerk over de hele Veluwe, bewegwijzerd met blauw-witte bordjes met het bijbehorende knooppuntnummer, vergelijkbaar met het fietsknooppuntensysteem. Lunteren heeft al zo'n netwerk, gemarkeerd met gekleurde pijlen in plaats van de blauw-witte bordjes.

De eerste paal van het wandelnetwerk rondom Hoenderloo, uitgevoerd door Routebureau Veluwe, ging op 16 mei feestelijk de grond in. Routebureau Veluwe is een gezamenlijk project van twintig gemeenten waaronder Barneveld. Deze gemeenten betalen mee aan de uitvoering van dat wandelnetwerk. Hoenderloo was een zogenoemd pilot. De Veluwezoom staat als tweede op de rol. Marcel Westdijk, projectleider Routebureau Veluwe laat 17 juli weten: ,,Deze week is gestart met de plaatsing van de palen/borden voor het wandelnetwerk Veluwezoom. De looptijd zal ongeveer zes weken bedragen, dus we verwachten eind augustus gereed te zijn." Voordat het hele netwerk is uitgerold, zijn we een aantal jaren verder. Via dat netwerk kunnen wandelaars hun eigen route plannen.

RONDJE BARNEVELD Ook het Rondje Barneveld gaat deel uitmaken van dit Veluwse netwerk en wordt bewegwijzerd op dezelfde manier; volgens de planning zou een en ander september gereed zijn. Westdijk reageert: ,,Voor het Rondje Barneveld zijn inmiddels de voorbereidingen gestart: afstemming met betrokkenen. Naar verwachting zal in augustus de veldinventarisatie worden gedaan, waarna we de bewegwijzering kunnen gaan produceren, leveren en plaatsen. Dit zal naar verwachting september/oktober zijn."

MINIMAP Op de website van Routebureau Veluwe staat - enigszins verborgen - een downloadbaar kaartje met de knooppunten van het wandelnetwerk rondom Hoenderloo. Op de site staat dat deze kaart ook in geprinte vorm verkrijgbaar is in Hoenderloo: begin juli in ieder geval niet bij het VVV-agentschap in Broodhuis Pien tegenover de ingang van Park de Hoge Veluwe. ,,Er is een minimap gemaakt voor het wandelnetwerk Hoenderloo; deze minimap kun je al inzien op onze website", stelt Tineke Schreuder van Routebureau Veluwe. ,,Deze is na de opening van het netwerk - medio begin juli - verkrijgbaar bij de aangrenzende ondernemingen zoals vakantieparken, campings. Vanuit het Routebureau zijn er geen initiatieven voor een speciale app. Wel is het mogelijk om via onze website www.planner.routesopdeveluwe.nl/planner/wandelen een route te plannen."

Bij het schrijven van dit artikel, begin juli, is op die planner alleen nog het netwerk rondom Lunteren te zien. De minimap is lastig te vinden op de website van Routebureau Veluwe: www.visitveluwe.nl/routes-op-de-veluwe/wandelen-op-de-veluwe. Kijk onder 'Binnenkort geopend': Wandelnetwerk Hoenderloo

PLAGGENSTEKERSHUT Tijd om op pad te gaan! Deze wandeling begint op de Middenweg in het centrum van Hoenderloo, tegenover de ingang van het Park De Hoge Veluwe. Achter de paal met knooppuntnummer 01 aan de Apeldoornseweg/Middenweg staat een plaggenstekershut (foto 1) verscholen in het groen. Ga circa tien meter over het fietspad langs de Apeldoornseweg naar rechts en sla dan linksaf een graspad in. Na ongeveer vijftig meter staat de houten hut waar u binnen een kijkje kunt nemen. Het is een plaggenstekershut á la het onderkomen dat Hoenderloo's eerste bewoner, schaapherder Albert Brinkenberg rond 1815 in deze omgeving bouwde. Hoenderloo was een 'leeg land' met zandverstuivingen en heide. Voor de bemesting van de akkertjes werden heideplaggen gestoken die in de zogenoemde potstal werden gemengd met schapenmest. Vandaar de naam 'plaggenstekers'. Hij noemde de plek Hoenderloo, naar de vele korhoenders die er rondliepen. Geleidelijk vormde zich een kleine kolonie van schamele plaggenhutten. De bewoners leefden er in armoedige omstandigheden.

HELDRINGKERK Tijdens zijn omzwervingen over de Veluwe 'ontdekt' dominee O.G. Heldring deze plaggenstekers in 1839 en trekt zich hun lot aan. Geïnspireerd door Jesaja 35: 'de dorre vlakte zal bloeien' zorgt Heldring dat er een waterput, school en een doorgangshuis voor verwaarloosde jongens (de voorloper van de huidige De Hoenderloo Groep/Stichting Pluryn, een instelling voor jeugdzorg en onderwijs, die een tijdelijk thuis biedt aan enkele honderden jongeren met gedragsproblemen) en een kerk met pastorie komen. Via de Middenweg/Heldringsweg wandelt u langs een wit neogotisch kerkje met zijn naam.

SCHRIJVER DEN DOOLAARD Na het rijksmonument de Heldringkerk gaat het 'bergafwaarts'. U passeert de begraafplaats waar schrijver A. den Doolaard (1901 - 1994) zijn laatste rustplaats heeft. Ook zijn hier jongeren begraven die overleden aan de Spaanse griep. Aan het eind linksaf door een laan met een dubbele rij bomen en na circa 50 meter staat een bord A. den Doolaardpad. Het loopt van museum De Kleine Arcke naar de begraafplaats.

Hoenderloo herdacht op 23 juni jl. de 25e sterfdag (26 juni 1994) van de schrijver A. den Doolaard (Bob Spoelstra) met onder meer de opening van het A. den Doolaardpad door Branda Spoelstra, de jongste dochter van Spoelstra. De bijeenkomst vond plaats bij museum De Kleine Arcke (Heldringsweg 17) waar een tentoonstelling over Den Doolaard te zien is. Het museum is beperkt open: www.museumdekleinearcke.nl

Van 1954 tot zijn dood woonde Den Doolaard met zijn vrouw Erie en dochters Milja en Branda aan de Miggelenbergweg 51 in Hoenderloo. Hij kende het dorp van logeerpartijen uit zijn kindertijd in het landhuis De Arcke.

Als kind zwierf hij over de Veluwe; eenmaal volwassen ondernam hij veel reizen, vooral op de Balkan. De ervaringen verwerkte hij in romans (zoals De herberg met het hoefijzer, De bruiloft der zeven zigeuners), krantenartikelen en reisverslagen. In mijn middelbare schooltijd prijkte op menige eindexamenleeslijst een boek van Den Doolaard.

De route voert u om Hoenderloo heen. In de verte ziet u een voormalig gebouw - Kampheuvel - van De Hoenderloo Groep, nu een kantoorpand. De wandeling gaat voor het pand langs, verderop door een prachtig laantje met rode beuken, langs het voormalige zwembad voor de jongeren.

ZANDBAK Het bos biedt schaduw, maar ook 'ongemak': bij het scoutingterrein Spelderholt waarschuwt boswachter Laurens Jansen voor de eikenprocessierups. Hopelijk is het al gedaan met de 'plaag' als u hier wandelt. Verder gaat het over een kleine zandverstuiving, gevolgd door een wat grotere 'zandbak' met enkele mooie solitaire (vlieg)dennen. Let op: het kan hier erg warm zijn. Na het klaphek linksaf, voor vakantiepark Miggelenberg. Inderdaad, het terrein is hier en daar glooiend. Aan het einde van de weg komt u via een klaphek weer in een bos terecht. Soms mulle bospaden, stijgend, met verderop dophei en ook verdroogde heidepollen en na het oversteken van een asfaltweg een heuvel op met als beloning een prachtig uitzicht. Het pad voert langs diverse campings ('t Schinkel en De Pampel) naar De Krim.

DE KRIM Deze buurtschap in de gemeente Apeldoorn heeft jammer genoeg geen plaatsnaambord; alleen aan de naam 'Krimweg' valt af te leiden dat je in De Krim (E op de kaart) bent. Het gebiedje schijnt vernoemd te zijn naar het Russische schiereiland in de Zwarte Zee. In de 19e eeuw werd de Krimoorlog (1853 – 1856) gevoerd tussen het Russische Rijk, Ottomaanse Rijk, Britse Rijk en het Franse Keizerrijk. Het is de eerste oorlog die dankzij verbeterde communicatietechnieken én kranten door het thuisfront gevolgd kon worden.

Het conflict vond grotendeels plaats op de Krim met als inzet invloed op grondgebied van het in verval rakende Ottomaanse Rijk. De tsaar wierp zich op als beschermer van de christenen in het Turkse Rijk, de Britten en Fransen kwamen de sultan te hulp. Deze Krimoorlog is ook bekend door de inzet van de zeer gedreven Britse Florence Nightingale, die zorgde voor de gewonde soldaten.

ARMOEDZAAIERS Rob Rentenaar schrijft in zijn boek 'Groeten van elders' dat arbeidersbuurten of armoedige gehuchten soms vernoemd werden naar slagvelden of belegerde steden. 'De plaatsen in ons land die De Krim en Sebastopol heten, hebben deze namen in 1854 en de jaren daarna vaak gekregen omdat men vond dat de mensen die er woonden ruziemakers of armoedzaaiers waren. Daarnaast kan ook meegespeeld hebben dat de naamgevers vonden dat die plekken zo ver weg lagen,' verklaart hij.

Van ruzie is hier nu geen sprake, wel van geluid: boven mijn hoofd cirkelen een heli en een vliegtuigje. De brandweer voert extra controlevluchten uit omdat er in verband met de aanhoudende droogte een groter risico op natuurbranden is.

Het grindpad komt uit bij een (ijs)winkel in Hoenderloo; mmm … Over het paadje achter de winkel, terug naar het vertrekpunt.