Geen schadevergoeding voor pluimveehouders

BARNEVELD/DEN HAAG De rijksoverheid hoeft de door de fipronilcrisis gedupeerde pluimveehouders niet schadeloos te stellen. De Haagse rechtbank bepaalde woensdagochtend dat de NVWA geen fouten heeft gemaakt in de beoordeling van tips over mogelijk gebruik van fipronil door het Barneveldse bloedluisbestrijder Chickfriend, in november 2016. 

Jannes Bijlsma

De rechtbank gaat niet mee met het betoog van LTO, dat namens de pluimveehouders optrad, dat de NVWA te weinig heeft gedaan met de tips die het binnenkreeg. De tips zijn wel degelijk gemeld bij het Bureau risicobeoordeling & onderzoek (BuRO) en het IOD.

De rechter heeft begrip voor de afweging van de NVWA om in november 2016 te kiezen voor een strafrechtelijke procedure tegen Chickfriend en niet voor een snellere bestuursrechtelijke route. De NVWA kon op dat moment niet inschatten waar het incident in juli 2017, toen de honderden pluimveestallen in Nederland werden geblokkeerd, toe zou leiden. Onder de geblokkeerde bedrijven waren vele tientallen uit Barneveld en omgeving. 

Ook het verwijt van de sector dat de NVWA het schandaal in juli 2017 onnodig groter heeft gemaakt, is door de rechter verworpen. Nadat de grootscheepse blokkade van pluimveebedrijven zei NVWA-chef Freek van Zoeren in tv-programma Nieuwsuur: ,,Als iemand zegt dat hij tot zondag kan leven zonder een ei te eten, dan zou ik dat aanraden." Na deze uitspraak liep de export van eieren naar het buitenland flink terug. De rechter beoordeelde de opmerking van Van Zoeren als 'ongelukkig, maar niet onrechtmatig'.

De schade voor de sector is zeker tientallen miljoenen euro's groot. Schadeposten van vele tonnen zijn bij individuele pluimveehouders eerder regel dan uitzondering. De staat hoeft hen niet schadeloos te stellen. De rechter veegde alle vorderingen van tafel. LTO overweegt in hoger beroep te gaan.

De Barneveldse pluimveehouder Gina van Elten noemt de uitspraak 'zeer teleurstellend'. ,,Dit is opnieuw een klap in het gezicht van de pluimveehouders en hun gezinnen", aldus het bestuurslid van LTO Gelderse Vallei. ,,Deze uitspraak is voor hen heel verdrietig. Zij hebben in veel gevallen nog altijd te kampen met de financiële naweeën van de fipronilcrisis." Van Elten heeft geen begrip voor de stelling van de rechter, dat de NVWA geen fouten heeft gemaakt. ,,We hebben het rapport van mevrouw Sorgdrager gehad. Daar stond heel duidelijk in wat daar allemaal is misgegaan. Onbegrijpelijk."

Zo staat ook de Barneveldse pluimveehouder Theo Bos erin. Hij is één van de 124 pluimveehouders die de NVWA voor het gerecht daagde. Bos valt stil als hem de uitspraak van de rechter ter ore komt. ,,Echt waar? Dit is niet te bevatten. Op alle fronten is deze uitspraak in strijd met het rechtvaardigheidsgevoel bij pluimveehouders. De sector is wederom de grote verliezer in deze zaak. Dat is zeer kwalijk." Bos had op een heel ander vonnis gerekend. ,,Niet alleen had je het rapport-Sorgdrager, ook de OVV (Onderzoeksraad voor Veiligheid, red.) kwam onlangs tot de conclusie dat de NVWA grote fouten heeft gemaakt in de beoordeling van de tips. Dat de rechter die van tafel veegt, vind ik heel teleurstellend." 

Poultry Expertise Centre-woordvoerder Jan Workamp heeft evenmin begrip voor de uitspraak van de rechtbank. ,,Hoe kan de rechter zeggen dat de NVWA adequaat heeft gehandeld, als de commissie-Sorgdrager klip en klaar duidelijk maakt dat er juist niet adequaat is gehandeld?", vraagt de PEC-bestuurder zich af. Workamp runde namens het PEC het Meldpunt Fipronil, dat vragen van pluimveehouders beantwoordde en zich inzette voor de oplossingen van acute problemen in de kwestie. ,,Mevrouw Sorgdrager wijdt hier acht pagina's aan. Ze schrijft zeer kritisch over het handelen van de NVWA en constateert vele tekortkomingen. Hoe kan ik dat met elkaar rijmen?"