Samenwerken loont

Barneveld is inmiddels de vijfde gemeente van Gelderland. Onze schaalgrootte met 58.000 inwoners zorgt ervoor dat we de meeste taken zelf prima aankunnen. Sommige vraagstukken zijn echter minder lokaal van aard en dan voert de aard van de problematiek ons naar regionale samenwerking. Bijvoorbeeld in Foodvalley als het om onze regionale economie en werkgelegenheid gaat, transformaties in de agrofood-sector, de mobiliteit of de ontwikkeling van de woningmarkt. Soms zijn we ook als middelgrote gemeente nog een maatje te klein en gaan we -vanwege de effectiviteit en efficiency- functionele samenwerkingsverbanden aan. Bijvoorbeeld in de Veiligheids- en Gezondheidsregio Gelderland-Midden (VGGM), een gebied met 680.000 inwoners en 15 gemeenten: Arnhem, Barneveld, Doesburg, Duiven, Ede, Lingewaard, Nijkerk, Overbetuwe, Renkum, Rheden, Rozendaal, Scherpenzeel, Wageningen, Westervoort en Zevenaar.

De VGGM is als functioneel samenwerkingsverband verantwoordelijk voor de brandweerzorg, het organiseren van de rampenbestrijding en crisisbeheersing, de jeugdgezondheidszorg en geneeskundige hulpverlening in de regio. We noemen deze samenwerking een vorm van verlengd lokaal bestuur. De 15 gemeenten zijn samen verantwoordelijk voor beleid en uitvoering op basis van een Gemeenschappelijke Regeling die ze hebben getroffen. De 15 gemeenteraden moeten allemaal instemmen met de jaarlijkse begroting en kunnen aan hun vertegenwoordigers in het gemeenschappelijke bestuur suggesties meegeven of verantwoording vragen. Wethouder Hans van Daalen en ik zijn namens Barneveld vertegenwoordigd in het bestuur van de VGGM.

Vooral als het gaat om politiek-neutrale of beleidsarme taken is zo'n functionele samenwerking een mooi vehikel. Echter, als Barneveld een extra ambulancepost of brandweerkazerne zou willen, dan gaan we daar niet zelf over maar kan dat alléén als dat past binnen de gemeenschappelijk afgestemde beleidskaders. U begrijpt dat die constructie er bij raadsleden weleens toe lijdt dat zij het gevoel hebben er niet zo veel over te zeggen te hebben. Maar stel dat wij zélf een meldkamer, een ambulancedienst of een rampen- en crisisbestrijdingseenheid met alle materieel dat daarbij hoort professioneel en operationeel moeten houden? Zouden we dat als Barneveld willen, kunnen en ook echt goed doen? Zouden we de kosten daarvan dan ook willen opbrengen? Ik hoor u al ontkennend reageren. Daarom is het samen passen en meten, geven en gunnen en vooral zorgen dat het allemaal professioneel goed is georganiseerd. Ook onze raad begrijpt dat de vraag "wie gaat er over?" dan soms van een tweede orde is. Taak- of probleemgestuurd organiseren, is in deze gevallen immers veel doeltreffender en doelmatiger dan zeggenschap-gestuurd.

Wat doet zo'n VGGM allemaal? Komt dat nu even goed uit, want het digitale Jaarverslag 2018 is net uit (www.vggm.nl). Een paar wetenswaardigheden licht ik er uit en ik zou zeggen: kijkt u nog eens even naar dat jaarverslag want je staat versteld wat er allemaal gebeurt voor onze veiligheid en gezondheid. Wist u bijvoorbeeld dat er zo'n 1.900 mensen werkzaam zijn bij de VGGM waarvan 800 vrijwilligers bij de brandweer? Met een begroting van bijna 100 mln. euro waarvan de helft voor brandweerzorg, 20% voor ambulancezorg en bijna 30% voor jeugd- en gezondheidszorg.

Bij de meldkamer kwamen in 2018 bijna 30.000 meldingen binnen met een hulpvraag. De brandweer rukte 6.300 keer uit en bijna 500 keer werd er First Responder hulp gegeven bij hartfalen. Nee, grote natuurbranden hebben we gelukkig niet gehad maar het had zo kunnen gebeuren, want met 144 natuurbrandmeldingen en een snelle actie kon erger worden voorkomen. Ook preventief advies over brandveiligheid (2.238 keer) en inspecties (3.821) passen in het motto "voorkomen is beter dan genezen".

En onze ambulancedienst? Ruim 40.000 ritten! Wat was men alert met het opsporen en bestrijden van infectieziektes: bijna 1.000 meldingen waarvan zo'n 12% TBC! Of met de Jeugdgezondheidszorg die beschikbaar is voor alle kinderen en jongeren tot 18 jaar waarbij de bijzondere actie om 7.000 jongeren op te roepen voor de vaccinatie meningokokken wel mag worden genoemd. Ook in 2019 wordt deze oproep voor 14-jarigen herhaald en ik breng deze echt onder de aandacht van alle ouders en jongeren. Tenslotte noem ik nog de zorgelijke situaties rond huiselijk geweld en kindermishandeling waarover ruim 4.000 keer contact werd gezocht en meer dan 2.700 keer vervolgacties werden ondernomen om een adequate hulpverlening te organiseren.

Hulde dit keer dus maar eens voor al die mannen en vrouwen van de "witte en rode hulpdiensten". Hoe ze zich inzetten voor veiligheid, brand- en crisisbestrijding, gezondheid en onze jongeren.

Asje van Dijk